KURTULUŞ SAVAŞINDA EMEĞİ BULUNAN BOŞNAK DEVLET ADAMI

HÜSREV GEREDE 

Boşnak kökenli devlet adamıdır. Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihininin önemli isimlerinden olan Türk asker, politikacı ve diplomattır. Kurtuluş Savaşı sırasında iç isyanların bastırılmasında rol oynadı. Savaştan sonra Büyükelçi ve milletvekili olarak görev yaptı.

Mustafa Kemal ile Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlatan 18 kişiden birisidir. 19 Mayıs 1919’dan itibaren Mustafa Kemal Paşa’nın kurmay heyetinde istihbarat ve siyasi şube müdürlüğü yaptı. Havza, Amasya, Erzurum, Sivas ve Ankara’daki tüm mili mücadele hareketlerine katıldı. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı ‘nda Trabzon milletvekili olarak bulundu. İstanbul’un işgali üzerine Ankara’ya geçti, Trabzon milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin çalışmalarına katıldı.

Gerede İsyanı’nında isyancılara esir düşmüştür ve Gerede halkı bir Osmanlı Subayı olduğu için ona çok hürmet gösterdi Hüsrev Paşa’da Gerede halkının bu nezaketinden dolayı Atatürk’ten kendisine GEREDE soyadının verilmesini istedi.

Cumhuriyet döneminde askerlikten ayrılarak, Budapeşte, Sofya, Tahran, Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro Büyükelçiliklerinde bulundu. Türkiye’nin Mihver Devletleri yanında savaşa katılması için çalışmalar yürüttü. 1934 yılında Rıza Pehlevi’nin Ankara’ya gelmesini ve Türk-İran dostluğunu güçlendirilmesini sağladı. Tokyo Büyükelçiliği sırasında Ertuğrul Şehitliği’ndeki anıtı restore ettirdi.

Gerede, II. Dönem Urfa Milletvekili seçilmiş ama 7 Mayıs 1924 tarihinde Budapeşte Elçisi olması nedeniyle istifa etmiştir. Daha sonra V. Dönem Sivas Milletvekili seçilmiş ama 6 Ocak 1936 tarihinde Tokyo Büyükelçisi olması nedeniyle istifa etmiştir.

Diplomat Galip Kemali (Söylemezoğlu) Bey’in kızı Lamia Hanım ile evli olan Hüsrev Gerede’nin Ali Faruk ve Mehmet Selçuk adlı iki oğlu olmuştur.

Gerede’nin Japonya ve Almanya üzerine kitapları vardır. Atatürk ile ilgili anılarını yayımlamıştır.

İstanbul, Teşvikiye’de, uzun yıllar yaşadığı caddeye Hüsrev Gerede anısına bir anıt dikilmiştir.

KAYNAK: https://www.facebook.com/gecmisin.izleri.projesi