Zeynep Işıl Hamziç Boşnak Medya
Kruja, Arnavutluk’un en güzel yerlerden biridir. Osmanlı döneminde Akçahisar adıyla anılan bu tarihî kasaba, Arnavutluk’un başkenti Tiran’ın 20 km kuzeyinde, Kruya Dağlarının batı yamacında, verimli Fushe Kruje ovasına nazır bir yamaç üzerine kurulmuş, tarihi oldukça eskilere giden bir kasaba.
Osmanlı hakimiyetinde 500 yıl kalmış Arnavutluk, aynı zamanda Osmanlı’dan kopan son toprak parçasıydı. Arnavutluk 1190’da kuruldu ve Osmanlı buraya 1415’de Akçahisar’ı alarak yerleşti. O yüzden bu topraklarda dolaşırken kendinizi hiç de yabancı hissetmezsiniz.
Kruja’da Bektaşi Tekkesi
Sarı Saltuk Dede kültürü etrafında odaklanan bir Bektaşî tarikat merkezi olarak da Kruja önemli bir coğrafya. Kruja merkezden bir dolmuşla Kruja Kalesine doğru giderken yol üzerindeki Bektaşi tekkesi bulunur.
Tekkenin bahçesinde yaşlı bir zeytin ağacının Arnavut Milli kahramanı olarak görülen İskender Bey tarafından dikildiği söyleniyor. Balkanlarda İslamiyet’in yayılmasında bu coğrafyadaki bu gibi Tekkelerin önemli bir payı var.
Arnavutluk’un ilk başkenti Kruje (Akçahisar), 15. YY ortasında iki Osmanlı padişahını oldukça uğraştıran Arnavutların millî kahramanı İskender Bey Kastriota’nın memleketidir aynı zamanda. İskender Bey’in Arnavut isyan hareketlerini başlatarak Osmanlıyı oldukça zorlamış ancak sonunda pes etmiş.
Osmanlı İmp’luğu, 4 kuşatmayla 1478’de ancak ele geçirebilmiş. Osmanlı’da Müslüman olan İskender Bey Arnavutluk’a döndükten sonra tekrar Hristiyan olmuş ve öldükten sonra, İşkodra yolu üzerinde Leja şehrindeki bir kiliseye gömülmüş.
Krujë Kalesi
Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiş kale, 600 metre rakıma sahip Kruja’nın en yüksek noktasına kurulmuş. Şehrin ortasındaki Fatih Camii 1478’de Akçahisar Kalesi’nde inşa edilmiş. Her yanı sarp kayalıklarla çevrili kale 800 metre uzunluğunda bir alan ve bunu çevreleyen surlara sahip. Ortaçağ devri şehir büyüklükleri göz önüne alınca kalabalık bir nüfusa ev sahipliği yaptığı anlaşılıyor.
Arnavut milliyetçiliğinin ruhunu taşıyan Kruja’nın gezilmesi gereken kalesi, Enver Hoca devrinde bir ulusal abide olarak restore edilmiş ve bugün müze olarak hizmet veriyor. İskender Bey Müzesinde, Akçahisar doğumlu İskender Bey’in kahramanlıklarını ve Osmanlı ile savaşlarını betimleyen çok sayıda figürler yer alıyor.Arnavutluk’un Fraşeri, Topi yahut Topdani, Dukakin gibi aileleri bu kalenin içinde kurulan müzede portreleriyle ve büstleriyle sergileniyor. İskender Bey adına yapılmış müzenin kulesi, kalenin en hoş manzarasına sahip yeri aynı zamanda.
Esad Toptanî Paşa Konağı
Kale içindeki Esad Toptanî Paşa‘nın bir müze haline getirilmiş konağını görmeye değer. Toptanî Paşa’nın1910’lu yıllarda kurduğu Orta Arnavutluk Cumhuriyeti burayı mesken etmişti. Osmanlı Arnavut asker ve siyasetçi Toptanî Paşa, Balkan Savaşları’ndan sonra Balkan Birliği’ne destek vererek, Sırbistan’ın da yardımıyla orta Arnavutluk’ta Merkezi Arnavutluk Cumhuriyeti adı verilen bir devlet kurmuştu.
Bu konak Etnografya müzesi olarak kullanılıyor. Un değirmeni, zeytinyağı çıkarma düzeneği, demircilik işlevi için körük ve âletler, su buharı ile ısıtılan aile hamamı, kumaş dokuma tezgâhı gibi bir çok ihtiyaçça cevap verecek donanımlara sahip.
Hatta Bektaşi inancına sahip Esad Toptani Paşa’nın rakı ve şarap imal ettiği düzenekleri de görmek mümkün. Konağın dışı ve içi tam bir eski Anadolu konakları gibi düzenlenmiş durumda.
Eski Osmanlı Çarşısı
Kalenin giriş kısmında uzayan çarşı ise tam bir Anadolu havası estiriyor. Bu çarşının ne kadar güzel olduğunu ancak yavaş yavaş yürüyüp gezdiğinizde anlayabililirsiniz. Balkanlar coğrafyasında bu tip çarşılara sık sık rastlayabiliyorsunuz. Mesala Mostar’da Saraybosna’da Ohrid ve Üsküp’te benzer çarşıları vardır.
Fushe Kruje ovasına hâkim mevkide yer alan Kruja’da İskender Bey Müzesi, Sarı Saltuk Dergâhı, Esad Toptanî Paşa Konağı, Kruja Kalesi, Dolma Baba Bektaşî Tekkesi, Osmanlı Hamamı, Murat Bey Cami gezilecek yerler arasında.
Başkent Tiran’dan Kruja’ya ulaşım yaklaşık 1 saat sürüyor. Aynı gün içerisinde hem Kruja hem de Adriyatik kıyısında Durres şehirlerini ziyaret edilebilinir.
Kaynak:Yoldaolmak.com
