ORTA ÇAĞ BOŞNAK ATALARI OLAN BOŞNYANİNLERDE SOSYAL YAŞAM. » Boşnak HaberBoşnak Haber

28 Nisan 2024 - 15:39

ORTA ÇAĞ BOŞNAK ATALARI OLAN BOŞNYANİNLERDE SOSYAL YAŞAM.

ORTA ÇAĞ BOŞNAK ATALARI OLAN BOŞNYANİNLERDE SOSYAL YAŞAM.
Son Güncelleme :

04 Nisan 2023 - 22:09

Orta Çağ Bosna halkı ile ilgili belgelerde Sırp, Hırvat ve Karadağlı isimleri hiç geçmiyor.Boşnakların derin tarihi geçmişleri, özellikle İlk Çağ’da 4 asır kadar Roma İmparatorluğu vatandaşları olmaları ve bugün dahi Avrupalıları oluşturan bir çok halkın Bosna’da belli bir süre yaşadıktan sonra bıraktıkları etkileri gözönüne alındığında Boşnakların Orta Çağ ataları her alanda bilgi sahibi olmuşlardı.
Örneğin madencilikte, Romalılar döneminin Germen madenciler Sasların yerini zamanla aldılar ve profesyonel olarak eğitilmiş olduklarından Orta Çağ Bosna devletinin sınırlarının çok ötesinde ün kazandılar.
İtalyan Aragon ve Napoli Kralı Alfonso’nun 1452 yılında çeşitli dönemlerde Bosnalı madencilere ulaşmaya çalıştığı, hatta Hersek Bölgesi beyi Stefan Vukçiç Kosača ve Bosna kralına doğrudan talepler gönderdiği biliniyor.
Üç yıl sonra, İtalyan Ferrara Dükü aynı girişimleri Ragusa (Dubrovnik) Cumhuriyeti üzerinden yaptı. Osmanlı kaynaklarından Olovo şehri madencilerin mükemmel uzmanlar olduğu ve diğer taraflarda da cevher bulunmasına katkıda bulundukları yazılıdır.
Boşnaklar, Dubrovnik halkından Cumhuriyet’te bilinen ticaret sistemini benimsemişlerdir. ilkel kapitalizmi (kambiyo senetleri, şirketler, ihaleler) ve daha mükemmel bir zanaat tekniğini karakterize eden tüm modern ticaret biçimlerini biliyorlardı. Kaynaklar, Bosnalı ve Dubrovnikli ustaların uyguladığı 34 tür zanaatı kaydediyor. Ortaçağ Bosna’sı için Dubrovnik her şeydi, dünyaya açılan bir pencere idi.
Yurt içi yerel ticaretle sınırlı değildir, daha çok yetenekli ve cesur kişiler tarafından, hatta denizden Venedik’e veya diğer bazı İtalyan şehirlerine gidip ticaret yapılıyordu. Gümüş ticareti sadece Dubrovnik halkının elinde olduğundan, kurşun yerli tüccarlar için birinci sınıf öneme sahipti. Boşnaklar ayrıca ekonomilerinin diğer ürünlerini de ticaret yapıyorlar: balmumu, deri ve atlar gibi. Zamanla, belirli ailelerde bir ticaret geleneği yaratıldı, bu nedenle aynı ailenin birkaç üyesi ve farklı nesiller bu faaliyetlere dahil oldu.
15. yüzyılda Bosnalı tüccarlar haklı olarak, Dubrovnik yaylalarında bazen adlarının yanında yer alan mercator adını taşırlar. Elbette bunlar, işin kapsamı ve iş gelenekleri açısından Dubrovnik tüccar kavramına tamamen karşılık gelen kişilerdi. 15. yüzyılın ilk yarısında, çok sayıda gümüş eşya, takı ve aynı zamanda özel sektöre ait ham gümüş ticareti yapılıyordu.
Boşnak kentlerinde, o zamanlar Avrupa şehirleri gibi, merkezde ticaret ve kamusal yaşam merkezi olarak, tüccar ve esnaf dükkanları ve evleriyle çevrili bir meydanı vardı. Sakson haklarından başlayarak, bazı özyönetim unsurları olan kentsel yerleşimler satın alındı.
Bosna inancı ibadethaneleri ise yerleşimin merkezinde bulunuyordu. Ayrıca Fransisken manastırlarında cüzamlılar için barınak olarak gezginler için hanlar, gümrük evleri de vardı. Konut binaları çoğunlukla ahşaptan, ibadethaneler ise taştan yapılmıştır.
Foynica, Kreşevo, Visoko, Zvornik, Foça ve hatta Gorazde’nin 2.000’den fazla nüfusu olması çok muhtemeldir. Srebrenitsa’da yaklaşık 700 ev veya 3.500 kişi vardı. Karşılaştırma için, Balkanlar’ın en büyük madeni olan Novo Brdo, en büyük ilerlemesinin yaşandığı sırada yaklaşık 10.000 nüfusa sahipti.
Boşnakların Orta Çağ kentlerinde maddi yaşam maneviyattan daha belirgindi. Lüks arzusu, daha iyi giyinme, gümüşten yapılmış tabak, mücevher vb. Kullanımıyla yansıtılmaya başlandı. Bütün bunlar, yerli ve yabancı kökenli birikmiş parayla mümkün oldu.
Kral I. Tvrtko’nun 1391’de ölümünden sonra Bosna devletinin çöküşüne kadar daha uzun kesintilerle de olsa, Ban Stjepan 2. Kotromaniç ile başlayarak Bosna’da gümüş paralar bastırıldı. Bu arada Bosna’da yabancı ülke paraları dahil her tür resmi para serbest dolaşımdaydı.
Bosnalı yöneticiler, Venediklilere verdikleri ticari ve diğer tüzüklerinde, birçok vesileyle Venedik parasının ve Dubrovnik Cumhuriyetlerinin Bosna krallığında serbestçe dolaşacağına işaret ediyorlardı.Manevi yaşam söz konusu olduğunda, okuryazarlık ve müzisyenler ve oyuncularla daha yüksek bir eğlence seviyesi yayılmaya başladı. Diğer sanatlara ek olarak, hem laik hem de ruhani biçimdeki müzik, ortaçağ Bosna’sının yaşamını doldurdu. Müzisyenler sadece asilzadeyi eğlendirmedi.
Ayrıca, yabancılar olarak Dubrovnikliler ve Alman Saksonlar ile yerel halk yeni, sivil bir toplumun doğduğu ve bu karuşım 15. yüzyılın Bosna kentlerinde de göze çarpıyordu. Madencilik, ticaret ve zanaat yoluyla zenginleşen vatandaşlar, eskisinden daha gelişmiş bir eğlence biçimine ihtiyaç duydu: avlanma, partiler ve festivaller.
 
Kaynak: Boris NILEVIĆ, Bir ortaçağ Bosnalı vatandaşı hakkında (O srednjovjekovnom bosanskom građaninu).

YORUM YAP