Çakmaklı Köyü Boşnaklarını Tanıyalım » Boşnak HaberBoşnak Haber

27 Mart 2024 - 16:50

Çakmaklı Köyü Boşnaklarını Tanıyalım

Çakmaklı Köyü Boşnaklarını Tanıyalım
Son Güncelleme :

24 Haziran 2016 - 2:41

Çakmaklı Köyü Boşnakları

 

Ağustos ayında bir haftalığına İzmir’e gitmiştim. Gidiş nedenim gezmekti ve gezecek çok vaktim oldu. Hazır İzmir’e gitmişken Boşnak hemşehrilerimize uğramayı da ihmâl etmedim tabii ki… İzmir’de Aliağa yakınlarında bir Boşnak köyü olan Çakmaklı’ya, yine Boşnak köyleri bulunan Urla’ya ve Boşnakların yoğun olarak yaşadığı Çamdibi’ne uğradım.

Bu yazıyı, “İstanbullu bir Boşnağın gözünden İzmir/Çakmaklı Boşnakları” olarak algılayabilirsiniz.

Çakmaklı Köyü, İzmir’in meşhur sanayi ilçesi Aliağa’nın yakınında, denize kıyısı olan bir köy. İzmir’e 60 km, Yeni Foça’ya 12 km uzaklıkta. Köyde beni gezdiren kişi aynı zamanda köyün Boşnaklarından genç bir arkadaşım olan Ümit Zakuçeniç’ti. (Kendisiyle İzmir’e gitmeden birkaç gün önce internetten tanışmama rağmen Çakmaklı’ya geleceğimi söylediğimde yardımcı olabileceğini söyledi. Yani tek ortak noktamız ikimizin de Boşnak olmasıydı esasında. Bu sayede köye gittiğimde hiçbir yabancılık çekmedim.)

Ümit Zakuçeniç’ten aldığım bilgilere göre köyde 144 hane bulunmakta. Köydeki sülalelerin isimlerini yazmak istiyorum, belki aralarında sizlerin de bir akrabası olabilir: Fatkiç, Besiç, Mukliç, Sejkiç, Baliç, Melkiç, Alçeviç, Malkoç, Cırkiç, Huksiç, Kusiç, Nuhiç, Zakuçeniç, Çamciç, Elkasoviç, Bahtiç, Bajriç, Seriç, Dediç, Beşiroviç, Kırlaniç, Neziroviç. (Yanlış yazdıklarım olduysa düzeltilmesini rica ederim.)

 

 

Çakmaklı, köyden ziyade bana bir tatil kasabasını andırdı diyebilirim. Sokakları İstanbul’da bile nadir görebileceğimiz düzgünlükte parke taşlarıyla kaplı. Evleri biraz eski olmakla birlikte 2-3 kattan yüksek ev yok gibi. Herkes birbirini tanıyor; insanları gayet doğal ve samimi.

Köydeki nerdeyse tüm arabaların üstünde Bosna yapıştırmaları var, bir tane de değil üstelik, birkaç tane. Evlerde mobilyalar Bosna yapıştırmalarıyla süslenmiş. Türkiye’de Boşnak nüfusunun en yoğun olduğu Bayrampaşa/Yıldırım ve Pendik/Sapanbağları’nda bile bu kadar çok Sancak yapıştırması görmedim açıkçası.

 

Çakmaklılı Boşnaklar, Bihaç ve Sarajevo göçmeni. 1908-09 yıllarında önce Selanik’e göçmüşler. Bu göç sırasında çok büyük sıkıntılar çekmişler. Selanik’e geldiklerinde Katerina adlı bir kasabada 300 haneli bir köy kurmuşlar ve burada 3 yıl kalmışlar. Birinci Balkan Harbi’nde Selanik işgale uğrayınca 1,5 ay boyunca Selanik’te toplanmışlar. Bir buçuk aylık bu süre içerisinde de çok büyük sıkıntılar çekmişler; camilerde, medreselerde, hayvan barınaklarında yaşamışlar. Selanik’in kaybedilmesi üzerine Osmanlı Devleti’nin gönderdiği gemiyle İzmir’e gelmişler. İzmir’de bir yıl süreyle Ödemiş’te kaldıktan sonra bugün yaşadıkları köy olan Çakmaklı’ya yerleşmişler. Bu Boşnakların göç hikâyesi, göç sırasında yaşadıkları sıkıntılar, zorluklar Türkiye’ye göç eden bütün Boşnak ailelerinin yaşadıklarının adeta aynada birer yansıması gibi geldi bana.

İstanbullu Boşnakların büyük çoğunluğu 1950’den sonraki yıllarda göçtüğü için bizim dedolar-bikolar Yugoslavya doğumludur; fakat Çakmaklı’da en yaşlı insan bile Çakmaklı doğumlu. Bu yüzden bizim yaşlılardan daha iyi Türkçe konuşuyorlar. Yaşlılar Boşnakça da biliyor, orta yaştakilerin bir kısmı Boşnakça bilmiyor, gençlerde ise Boşnakça bilen sayısı çok az.

 

Dedim ya, bu köy bildiğiniz köylerden değil, hem köylüsü Boşnak hem de denize girilebilen güzel bir sahili var. Ben, birkaç Boşnak sahilde bir araya gelince ne yaparlar Pendik’ten iyi bilirim. “Yediğin içtiğin senin olsun, bize gördüklerini anlat” sözünü bir kereliğine bozmuş olalım. Örnekten de anlayacağınız gibi bu Boşnaklar içkiyi gerçekten çok seviyor, İstanbullusu da Bursalısı da İzmirlisi de aynı mı olur birader! Kanımızda var demek…

Çakmaklı Köyü’nde en somut olarak gördüğüm şey, buradaki insanların, özellikle gençlerin Boşnak kültürüne adeta ‘‘ olması. Gençler, Boşnakça bilmemelerini bir eksiklik olarak görüyor, haksız sayılmazlar. Boşnak kültürüne olan ilgileri sözlerinin satır aralarından anlaşılıyor. Kültürel kimliklerinin eridiğinin, erimekte olduğunun farkındalar. Bununla ilgili bir şeyler yapmak istedikleri o kadar belli oluyor ki…

 

Çakmaklı’da 2007 yılında  Boşnak derneği kurulmuş. Aradan geçen onlarca yıldan sonra bu köyün Boşnakları kültürlerini bir şekilde idame ettirebilecekleri bir çatıya kavuşmuşlar. Dernek, büro gibi bir yer. Dışı bir yana, önemli olan içidir her yerin. Zira Çakmaklılı gençler, kaybedilmekte olan kültürel değerlerine sahip çıkma bilincindeler gördüğüm kadarıyla. Umarım dernek, gereksiz işlerle uğraşmayıp köy insanlarına yönelik kültürel çalışmalar yürütmeyi öncelikli misyon edinir. Gecelerden veya eğlencelerden ziyade, hitap ettiği insanlara gerçek anlamda kültürel hizmetler sunabilir, en azından buna bir şekilde aracı olabilir.

Sonsöz: İzmir’e yolunuz düşerse Çakmaklı Köyü’ne mutlaka uğrayın ve bir Boşnak kahvesi içmeden ayrılmayın. Bu köyde kendinizden bir şeyler bulacağınıza eminim.

 

Kaynak: http://devrimcibosnak.blogspot.com.tr/search?updated-min=2009-01-01T00:00:00-08:00&updated-max=2010-01-01T00:00:00-08:00&max-results=10

 

YORUM YAP