NAİL PİNDUK (Prizren-Kosova)
NATO sözcüsü Jamie Shea,Bundan 18 yıl önce Yugoslavya’nın bombalanmasıyla birlikte başlayan ve canlanan milliyetçiliğin her anlamda bölgeyi geriye götürdüğünü ve Kosova’yı bir Ordu kurma konusunda kaynaklarını boşa harcamaması konusunda çağrı yaptı.
NATO’nun Yugoslavya’yı bombalamaya başlamasının 18. yıldönümünün ardından, Batı Askeri ittifakı Gelişen Güvenlik Sorunları Genel Sekreter Yardımcısı olan Jamie Shea, Balkan ülkelerinde tekrar yoğunlaşan milliyetçi seslerin görülmesinin kendisinde hayal kırıklığına uğrattıığını söyledi.
Makedonya belirsiz bir gelecekle karşı karşıya kalırken, Kosova Sırbistan ile sürekli mücadele içine girdi. Birileri sohbetlerinde BIRN, milliyetçiliğin sadece bölgeyi geri alabileceğini söyledi. “Bugün Batı Balkanlar’da milliyetçi güçlerin tekrar canlandığını görüyorum.”diye sözlerine devam etti;
Agresif milliyetçiliğin 1990’lı yıllarda büyük çapta zarar verdiğini ve yoksulluğun ve tecritin önlenmesine bağlı olarak da bu durum bende hayal kırıklığı yaratıyor “dedi. Shea, gerek NATO’nun gerekse Avrupa Birliği’nin bu durumu bir “uyanış çağrısı” olarak görmesi ve demokratik güçleri desteklemeye daha fazla katkıda bulunması ve ülkelerin reformlarla ilgilenmesine yardım etmesi gerektiğini de söyledi.
“Milliyetçilikle ilgili olan şey duyguların cazip bir sloganı, öfke ve hayal kırıklığını giderebilecek bir mekanizma olabilir ancak günlük yaşamın pratik sorunlarından hiçbirine herhangi bir çözüm getirmiyor “
Dahası, saldırgan milliyetçiliğin, genellikle hayali bir düşman olmadan yaşayamayacağını kaydetti; bu nedenle,bu durum sonuçta şiddete ve çatışmaya yol açmakta diyen Shea, Rusya’nın bu bölgedeki nüfuzunu genişletmesiyle Balkanlarla ilgili NATO endişelerinin de arttığını Rusya’nın Balkanlar’da, birkaç yıldır daha aktif olduğunu da söyleyerek sözlerine devam etti örneğin, Moskova’nın Karadağ’ın NATO’ya katılma kararını “propaganda ve provokasyon düzenlemesi ve istikrarı bozma faaliyetleri” ile baltalamaya çalışması üzerine atıfta bulundu.
İngiliz NATO diplomatına göre, Sırbistan’ın Rusya’dan yeni silahlar almaya karar vermesinden bahsederek, Belgrad’ın seçim yapma şansının bu konuda mevcut olduğunu söyledi. “Silah satın alma için istediği yere karar vermek Sırbistan gibi bir ülkenin seçimidir, ancak yine de bölgedeki tüm aktörlerin sofistike ve pahalı silahlar inşa etmesinin gerçekten uzun süre için daha fazla güvenlik satın alıp almayacağını yada sağlayamayacağını kendilerine sormalısınız.”dedi.
Çalıştırmak ve istikrara kavuşmak için nüfuslarının en acil olarak kısa vadede ihtiyaç duydukları şey. ” 18 yıl önce Kosova konusunda yaşanan çatışmalar sırasında Shea, NATO sözcüsüydü ve Kosova da ve Sırbistan’da da nefret söylemleri popülerdi. Sırbistan’ı Kosova’nın dışına çıkarıp daha sonra Kosova’nın bağımsızlığına götüren savaşa baktığına göre, NATO’nun hava saldırısı başlatma kararını hemen aldığını ve “NATO Konseyi tablosu etrafında mutlak bir fikir birliği ve kararlılıkla” geldiğini söyledi.
Haziran 1995’te dünya bir kenara çekildi ve İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Ratko Mladiç’in altındaki Bosnalı Sırp güçleri, BM’nin “güvenli bölgesi” olarak ilan edilen doğu kasabası Srebrenica’ya girdiğinde yaşanan en kötü katliamlardan birine izin verildi ve 8,000 Boşnak katledildi.
Shea, “Bosna ihtilafı boyunca, terörle mücadele döneminde tereddüt ettikten sonra sıklıkla güç kullanımı üzerinde durdum, NATO’nun bu sefer korkunç katliamlar gerçekleşmeden önce harekete geçmeye hazır olduğunu görmek benim için bir rahatlama oldu.” “Bu birlik, karışık mesajların sonuçlarını Bosna’da öğrendiğimiz, boş tehditler oluşturduğumuz ve harekete geçmememizden ve çok uzun süre ertelememizden kaynaklandı.
Kosova Davasında Uluslararası toplum, Şubat 1999’da Fransa’nın Rambouillet kentinde düzenlenen görüşmede ; Batı güçleri ile Rusya, iki tarafı ortak bir çözüme kavuşturmaya çalışırken üç haftalık bir konferans düzenledi. Bu konferans sonucunda başlayan silahlı çatışma 1998 ilkbaharında sona erdi.
Konferansın sonunda Kosova Delegasyon Anlaşmayı imzaladı ancak Sırbistan bu şartları reddetti. Shea, “Güç kullanımından kaçınmak için her türlü çabanın yapıldığı ve zorunluluğun artık gerekli ve meşru olduğunu sözlerine ekledi.
78 gün süren Bombardıman, Yugoslav kuvvetlerinin Haziran 1999’da Kosova’dan çekilmesi ve Kosova’da BM güdümlü bir sivil idarenin kurulması ve 50.000’den fazla askerden oluşan NATO askeri misyonu KFOR ile sona erdi. Shea, NATO Karargahının operasyonun olanlardan daha hızlı olmasını umduğunu ve Sırp lider Miloseviç’in “birliklerini geri çekmeyi ve etnik temizliği durdurmayı kabul edeceğini” söylediğini inkar etmedi.
“Napolyon ünlü sözünde olduğu gibi,” Hiçbir plan düşmanla olan ilk temastan sağ kalamıyor “. Ancak hava bombardımanı başladığında, Müttefikler azimlerinin sonuçlanacağına ve anahtar şeyin Miloseviç’in İttifak’ın birliğini bozmasına izin vermediğine ikna oldular “dedi.
Ona göre, vazgeçmek, NATO’yu sertçe zayıflatacak ve Kosova’daki durumu daha da kötüleştirecekti.
