ÖRDEKGÖLÜ BOŞNAKLARI
Ördekgölü Köyü,Ankara Polatlı ilçesine bağlıdır.Ankara’ya 114 km,Polatlı ilçesine 28 km uzaktadır.Sabanca,Sarıhalil,Sivri,Soğulca,Evliyafakı ve Kavak köylerine komşudur.Köyün Rakımı (Deniz seviyesinden yüksekliği) yaklaşık olarak 944 metredir.
Günümüzde ki nüfusu 2022 nufusuna göre 94 tür.Boşnak köyü diyoruz ama tamamı Boşnak değil ve sokakları nizami yapılmış ve çoğu köyde göremeyeceğimiz bir düzende …Ördekgölü Köyü memleketimizde aşina olduğumuz köylere hiç mi hiç benzemiyor. İmparator gibi köy desek yeri. Muhteşem bir kuruluma sahip cennetten bir köşe adeta…. Avrupai bir plan ile önce caddeler ve sokaklar hasıl olmuş. Evler taş ile yapılmış. Ördekgölü Köyü’nde hala 120 yıllık taş evler, taş duvarlar dimdik ayakta. Köy halkı o evlerde barınma ihtiyacını gidermekte.
Köyün muhtarı Recep Doğan’dır.
KÖYÜN ADI NERDEN GELİYOR ?
Köylülerin anlatımına göre köy önce Haymana’ya bağlıydı. 1951 yılında Haymana ilçesinden Polatlı’ya bağlandı.Suyu Haymana Çal Dağı’ndan gelir. Köyümüzde bulunan küçüklü büyüklü pek çok gölde farklı türde ördekler yüzmeye gelirmiş. Öyle ki kağnıları yutacak kadar derin göller olduğu söyleniyor. Dolayısıyla köyün adı Ördekgölü kalmış. Köyün ortasında olan bir gölden köy halkının su ihtiyacını gidermek için çeşme yapılarak avgana(kanal)açılmış” Köy merkezindeki 100 yıllık köye hayat vermeye devam ediyor. Geçim kaynakları tarım ve hayvancılık..buğday,arpa,pancar,soğan,kavun,karpuz,bahçelerde ise elma,armut,vişne,kayısı,ceviz,dut,iğde,ihtiyaca görede sebze yetiştirilir.Mevsimlik göçmen işçi çalışır.koyun sığır kaz ördek tavuk beslenir
BOŞNAKLARIN KÖYE YERLEŞMESİ
1877-1878 yıllarında Osmanlı- Rus Savaşı’ndan sonra Krajina,Sarajevo,Travnik ve Banja Luka’ bölgesinden gelen Boşnaklar Adapazarı üzerinden Ankara’ya iskan edilir.Önce Zir yani Sincan’a yerleşen Boşnaklar burada bataklık ve sivrisinek sıkıntısından dolayı Ördekgölü’ne yerleştirilir.Köyün adına Osmanlı kaynaklarında Burhaniye denmesine rağmen köylüler bu ismi hiç duymadıklarını belirtirler.Kaynaklarda 20 hane gelip yerleşti dense de köylüler buraya 60-70 hane gelip yerleştiklerini ifade ederler.Bunun yanında önce Sivas’a giden daha sonra ise geri dönen üç aile ve bunların eniştelerinin de gelip yerleştiğini ekleyelim.Köye Boşnak iskanı yapıldıktan sonra İzmir’e giden üç hane ve Ankara merkezde olan Şükriye mahallesine yerleşenler de olmuştur.Köy sakinlerindne Ahmet Dinler ise 1887-1890 yılları arasında Krajina bölgesi’nden Selanik ve İstanbul yoluyla gelip yerleştirildiklerinden bahseder.arasında önce Selanike sonra da oradan da İstanbula getirilen Boşnak göçmenler buradan 17 köye dağıtılırlar. Boşnak Kesikkavak,Çimenceyiz,Beyceyiz,Karapınar bu köylerden bazılarıdır. klim şartlarına uyum sağlama,bulaşıcı hastalıklar ve Kurtuluş Savaşına katılımlardan dolayı nüfus sayıları çok azalmış ve birçok köy yitirilmiştir. 1927 yılı kayıtlarında Polatlı’da 2 Boşnak köyü ve 312 Boşnak yaşadığı tespit edilmiştir.Yine bu kayıtlarda Tatar ve Boşnakların yaşadığı Karpınar Köyü’nden bahsedilir.
İnsanı mizahsever köyün tamamı emeklilerden oluşuyor diyebiliriz. Köyün gençleri şehre taşındı. Tarihi hayratları (Çamaşırhane)75 yıl önce yapılmış 7 bacası ve iki kurnası ile geçmişten bugüne hediye. Köy,Avrupai bir köy ve simetrik bir plana sahip.
KÖYDE BOŞNAK KÜLTÜR VE ADETLERİ
Köyün en yaşlılarından sayılan Meryem Erdoğan anlatımı “ 77 yaşındayım. Biz Boşnak, Evliyafakılı, Laz, Gürcü bir arada yaşıyoruz. Hepimiz kardeşiz. Benim babam Kafkasya’dan gelmiş. Eskişehir’de Yunan Harbi’nde başından vurulmuş. Ey kızım, gençlik geldi geçti bu köyde ama ayrı gayrı bilmedik. Varlığı yokluğu paylaştık.”
Peki köyde Boşnak adetleri nasıl ? Hala uygulanır mı ? Ona da bakalım..
BABİNA (KIRK UÇURMA) ADETİ
Boşnak adetlerini aynı köyden olan öğretmen Cemal Gürkan’ : “ Bizim köyün kadınları doğumdan sonra kırk gün evden çıkmaz. Komşuları ona çorba, yemek, tatlı pişirip getirir. Lohusa kadın 40 gün sonra çocuğuyla birlikte kırkından çıkar. Mis gibi kurabiyeler yaparak kırk uçurmaya (Boşnakça’da babina) çıkar. Kendisine gelen tüm komşularına virata virata (kapı)o kurabiyeden götürür.(Posiva) gece gezmeleri yaparız. (Krusa) mısır unundan ekmek yapar yeriz.”
ANTİK ÇEŞME…
Cemal Gürkan yüzyıllık çeşmenin hikayesini aktardı: “ Bu çeşme çok önemlidir. Köyde harman zamanı sabaha kadar patos yapılırdı. Saman tozundan kurtulmak için hemen bu çeşmeye koşar ılık suyuna kendimizi bırakırdık. Çeşmenin suyu Ocak ayının ortasına kadar sıcaklığını korur. Babam bu köyde mizahçı olarak bilinir ve şakalarına köyde kimse itiraz etmez. Bu köyün üç özelliği mizahçı, çalışkan ve birbirine tutkunluğu ile tanınmasıdır.Caminin yanındaki uzun yol bizim çocukluğumuzda ‘Topaç Çevirme Pisti’ idi.
Köyde ayrıca Boşnak Yemekleri olarak Pita, kulkuşa, mutuşa,Hurmisa tatlısı ve pugrayı sayabiliriz.Takriben 1970li senelerde Boşnakça ana dilin konuşulduğu not edilmiştir
KÖYÜN ESKİ KÜLTÜREL HAYATI İLE İLGİLİ ULAŞTIGIM YAZILAR
Mehmet Kizilkayanin torunuyum, cocuklugumuzda hatirladigimiz ördekgölüköyü cok güzel, yemyesil, ve kalabalik bir köydü… köyün eski hali sadece hayellerde ve anne ve babalarimiz potak cevresinde cekilmis bir kac fotografinda kalmistir. cesitli sebeplerden dolayi köyden kentte göc eden halk köyü ilgisizlige terketmis ve bugünkü hale getirmistir.. oysa ki, yillar önce balkanlardan anadoluya getirdikleri bir kültür varmiski zamanla yok olup gitmis..toplumlar kültürlerini yasatabildikleri sürece var olmuslardir..simdilerde bosnak kültürü denildiginde akla sadece pita gelmektedir..temennim köy halkinin yada ördekgölüköylüyüm diyenlerin bir araya gelip en azindan bir kültür dernegi kurmalaridir. ördekgölüköyünde bir cok hatiraniz oldunugu unutmayin köyünüzü ve bosnak kültürünü yasatmak icin elele verin hic birsey icin gec kalinmis degil… tüm Ördekgölüköyü halkina selam ederim…..Yasin Kilinc
-Tüm ördekgölü halkı olarak toprağımıza,gelenek ve göreneklerimize lütfen sahip çıkalım.Köyümüz doğduğumuz yer başkalarının köyü olmasın boşnak köyü olarak kalsın eski beraberlik içindeki köy günlerini tekrar yaşamak dileğiyle tüm köylülerime sevgi ve selamlar.
-Ahmet Dinler ördek gölü doğumluyum,bundan 10-15 yıl öncesine kadar yeşiliği ile adeta bir cennet köşesini andıran köyümüz maalesefki ağaca ve yeşile olan ilgisizlik ve su sıkıntıları nedeni ile hızla karasallaşmaktadır,6 mayıs hıderellez şenlikleri ile özdeşlenen potak bölgesi maalesef geleneklerden uzaklaşılması ve ağaç kesimlerinden dolayı eski görünümünden cok uzakta,yinede köyümüzde öz ve potak bölgesinde bulunan mağaralar,resimli kaya, arap kızın penceresi,gavur damı görülmeye değer,her ne kadar boşnak kültüründen uzaklaşılsada pitanın damaklardaki tadı sürmeye devam ediyor,tüm hemşerilerime sevgilerimle…..
KÖYDE YAŞAYAN BOŞNAK SÜLALELERİ
Terziç-AKTAN SOYADINI ALDILAR
Bakaliç- ÇETİN SOYADINI ALDILAR
Mancıkiç- ÇELİK SOYADINI ALDILAR
Çayiç- ÖZGÜR VE ÜSTÜN SOYADINI ALDILAR
Begoviç- GÜRKAN SOYADINI ALDILAR
Orohas-KAPLAN SOYADINI ALDILAR
Tetriyaviç- YAŞAR SOYADINI ALDILAR..
Kaynaklar:
-http://www.haberakar.com/abdulhamitin-koyu-ordekgolu-haberi-7450
-wikipedi-Haymana Gazetesi-Türkçebilgi.com
-http://www.polatliistiklal.com/2017/04/28/osmanli-kayitlarinda-polatli-5/
-https://www.nufusune.com/179107-ankara-polatli-ordekgolu-mahallesi-nufusu
-https://www.facebook.com/groups/52388387817/?locale=tr_TR
-https://nisanyanmap.com/?yer=3282&haritasi=%C3%B6rdekg%C3%B6l%C3%BC
-http://bucivar.com/ankara/polatli/ordekgolu
-https://www.turkcebilgi.com/polatl%C4%B1,_%C3%B6rdekg%C3%B6l%C3%BC
