Abdullah Efendi Riđanović

(1844-1917) yıllarında yaşamış olan son yüzyılın en tanınmış Boşnak Alimi olan Abdullah Riđanović Efendi’yi tanıyalım;

Riđanović ailesi Mostar’ın en meşhur alimlerini yetiştirmiş olan köklü bir ailesidir.Bu aileden Bosna Müslümanların İslam hiyerarşisi için çalışan bir çok  İmam, Hatib, Vaiz, Muallim, Muderris, Müftü ve Kadı yetişti ama onların arasından Abdullah efendi ise en meşhurudur.

Abdullah Efendi, 1844. yılında Mostar’da dünyaya geldi. Babası Ahmet Derviş efendi meşhur bir Mostar imamıydı. Mekteb ve Medreseyi Mostar’da okudu ve orada en meşhur Hersek alimi yani Mostar müftüsü Mustafa Sidki Karabeg’ten icazetname aldı.

Mostar Müftüsü Karabeğ Abdullah Efendi’nin yeteneğini farkedince kendisini yetiştirmek için talebesi ve yardımcısı olarak seçmişti .

Bir çok Alim’in çağrısıyla Abdullah efendi, Karabeg’le birlikte İstanbulu ziyaret ediyordu. O ziyaretlerden birinde beş kutsal mekanı gezmek istemiş ve ardından  hacca gitmişti.

Abdullah efendi ayrıca Karabeğ Müftüyle birlikte Doğu Hersek’teki Müslüman köylerine saldıran ve Müslüman evlerini yakan  Karadağ isyancılara karşı olan mücadeleye katılmıştır.

1878 yılında Mostar’ın işgali döneminde Karabeğ müftüyle birlikteydi ve işgal sırasında Müftü, Kadı, Mutesarıf va Kaymakam öldürüldü. Bunun üzerine 2 yıl sonra Abdullah efendi 34 sayfalık Arapça’da Karabeğ’in hayatını ve Mostar işgalini anlatan bir eseri yazdı.

Ali Fehmi Dzabiç 1899 yılında Müftü pozisyondan ayrıldıktan sonra yerine Abdullah Efendi Mostar müftüsü olarak makamına geçer ve Müftülük görevinin yanında Abdullah efendi hiç mihrabı terk etmemiştir;

Kendisi ayrıca Haci Hüseyin Kotle Mescidinin İmamı ve Mehmed-Paşa Medresesinde de Mudderisi olmuştur. 17 Nisan 1917 yılında Mostar’da vefat ettmiştir.

 

Kaynak: 1912-2012 döneminde 100 Boşnak imamı

Düzenleme ve çeviri :Boşnak Medya Dzenan Karasalihoviç