Orhangazi Yeniköy Boşnakları

Son Güncelleme :

23 Aralık 2021 - 16:40

ORHANGAZİ YENİKÖY BOŞNAKLARI
Bursa’ya 46 km,Orhangazi’ye 5 km mesafededir.1.Dünya Savaşı sonrasında Boşnaklar köye gelip toplanmıştır.Köy ağırlıklı olarak Selanik göçmenlerinden oluşmakta hatta köy muhtarı Selanik göçmenidir.Köyde Orhangazi yerlilerinden de yaşayan vardır.
Selanik göçmenleri Drama ve Vodina’lıdır.Yeniköy gibi büyük köylerde, farklı köylerden gelen göçmenlerin bulunması, köyün bütünlüğü açısından sorun yaratsa da, aynı köyden gelen göçmenleri daha sıkı bir ilişki içerisinde tutmasını sağlamıştı. Raif Kaplanoğlu’na göre ise köyde Selanik ve Boşnak göçmenleri arasında ayrılık gayrılık
vardı..Uzun süre birbirine düşman olmuşlar hatta her hafta 1 kişi vurularak öldürülürmüş.Ayrı kahvelere gidip otururlarmış.
Köy eski bir Ermeni köyü olup Kurtuluş Savaşı sonrası mübadele gereği boşaltılmıştır.Yerine Yunanistan göçmenleri yerleştirilmiş bunun yanında Boşnak ve Balkan göçmenleri de gelmiştir.Köyün geçimi büyük oranda zeytinciliğe dayanmaktadır.
Köyde yaklaşık 100 hane Boşnak olup 3.523 nüfusa sahiptir.1250 haneden oluşur.2 mahalleden oluşur. Taksim ve Yenicami Mahallesi..
Köyde Nogay,Mazgiç,Nuna,Keriç,Hodzic sülaleleri vardır.Salman,Yalçınkaya(Dolovac) ,Kömürcüler,Aktaş,Beşeler,Katmer gibi soyada sahip Boşnak aileler vardır.Bayram Katmer zeytin alanında işini geliştirmiş Boşnak iş adamı vardır.
Köy ,Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlıların katliamları yaşanmış,bunlardan 30 yaşındaki Boşnak Arif Çavuş ve 42 yaşında Boşnak Raşid de vardır.Yeniköy maalesef Kurtuluş Savaşında Yunanlılar tarafından tamamen yakılmıştır. Köylerde iskân edilen göçmenler, çok kötü şartlarda, evlerini yapana kadar çadırlarda yaşamıştır. Kötü koşullar içinde birçok salgın hastalık olmuş ve çok sayıda göçmen yaşamını yitirmişti. Devlet, göçmenlerin evlerinin yapımında kısmen yardımda bulunduğu, ancak büyük bölümünün kendi olanaklarıyla evlerini yaptıkları görülmüştü. TBMM kayıtlarına göre, Bursa’da yanıp yıkılan yerlerin yarıdan çoğunun yerli halk tarafından onarıldığını yazıyor.
Yeniköy, Ortaköy ve Derbent gibi köyler ise, köylünün alelacele sazdan evler yaparak yerleştikleri köylerdi. Yakılan köylerin çoğunda, çadırlarda çok kötü koşullarda barınmaktan kurtulmak için, sazdan ve derme çatma evler yapılmıştır. Ancak bu derme çatma evler daha sonra betonarme evler yapılana kadar, bu göçmenlerin barınağı olmuştu. Evler derme-çatma yapılmıştı ancak ibadet yeri olan camiler derme çatma yapılamazdı. Bu nedenle çok sayıda köyde, sağlam kalan kilise camiye çevrilmiştir.
Gemlik, Yenisölöz, İsmetiye, Demirtaş, Yaylacık, Misebolu, Burgaz, Cihatlı ve Akçapınar köylerindeki kiliseler camiye çevrilip ibadetgâh olmayı sürdürmüştü. Rum ve Ermenilerden kalan evlerin çok büyük bölümü 3-4 katlıydı.
Köydeki Boşnaklar Bosna ve Novipazar’dan gelip yerleşmiştir.1960’lı yıllarda gelen Boşnaklar da vardır.Köyde Boşnak kültürü pek yaşanmamaktadır.Kültür adına Boşnak yemekleri dışında fazla bir özellik yoktur.Özellikle gençler Boşnak kültüründen tamamen kopmuş durumdadır.
Nefes filminin yüzbaşısı ve Öyle Bir Geçer Zamanki dizisinin Soner’i Yeniköy Boşnaklarındandır.
Kaynak: