(Gradişka kasabası muhâcirleri )
ÜSKÜDAR’A GELEN BOSNALI GÖÇMENLERİN
ÇİFTLİKLERDE İSKÂNI
[Bosna’dan Üsküdar’a getirilen göçmenlerin, Hazîne-i Hâssa
Nezareti’nce o civarda bulunan çiftlikât-ı hümâyûnda iskân edilmeleri ve barınmalarına gerekli dikkatin gösterilmesi hususundaki irade-i seniyye gereğince, iskân için sevkolunmak üzere Hazîne-i Hâssa Nezareti’nden gelen memurlara teslim edilen göçmenlerin isim ve yaşlarını gösterir listenin takdim edildiğine dair Umum Muhâcirîn Komisyonu reisinin tezkiresi.]
3 M. 1309 (28 Temmuz 1891)
142 BOSNA -HERSEK ‹LE ‹LG‹L‹ ARŞİV BELGELER‹
Umûm Muhâcirîn Komisyonu Mektûbî Kalemi Aded 16 Devletlü efendim hazretleri,
Bosna’dan gelerek Üsküdar’a çıkarılmış olan muhâcirîn hakkında istîzân-ı mu‘âmeleyi hâvî takdîm kılınan fî 23 Temmuz sene [1]307 târîhlü tezkire-i âcizâneme müzeyyel cevâb-ı âlî-i âsafânelerinde muhâcirîn-i merkûmenin Hazîne-i Hâssa-i Şâhâne Nezâret-i Celîlesi’nce yakın bulunan çiftlikât-ı hümâyûnda iskân edilmeleri ve komisyon cânibinden dahi bunların mükemmel bir kıt‘a defterinin tanzîm ve takdîmiyle berâber emr-i i‘âşelerine dikkat edilmesi husûslarına irâde-i seniyye-i cenâb-ı hilâfet-penâhî şeref-müte‘allik buyurularak iskân mâddesi içün nezâret-i müşârün-ileyhâya teblîgât-ı lâzime icrâ kılındığı iş‘âr buyurulmuş ve sevkolunmak üzre bu sabâh Hazîne-i Hâssa-i Şâhâne tarafından gelen me’mûrlara muhâcirîn-i merkûme teslîm edilmiş ve bunlar hakkında tanzîm kılınan defter dahi leffen ib‘âs-ı sûy-i âlî-i dâverîleri kılınmış olmağın, ol bâbda emr ü fermân hazret-i men lehü’lemrindir.
Fî 21 Temmuz sene [1]307 târîhiyle ve Varna tarîkıyla bahren vürûd eden Bosna kıt‘ası dahilinde Gradişka kasabası muhâcirleri
Hâne 1
Hasan bin Enfâsî,
Sin 65
Zevcesi İzlata bint-i Abdullah,
Sin 55
Hâne 2
Bu dahi Muharrem bin Osman,
Sin 50
Zevcesi Şerîfe bint-i Derviş,
Sin 45
Oğlu Muharrem,
Sin 15
Diğeri Âtıf,
Sin 10
Kerîmesi Müklife,
Sin 8
Diğeri Züleyha,
Sin 3
Diğeri Elmas,
Sin 6
Hâne 3
Bu dahi Mehmed bin Mustafa,
Sin 45
Zevcesi Yihâ bint-i Derviş,
Sin 40
Oğlu Mehmed,
Sin 18
Diğeri Mustafa,
Sin 5
Diğeri Hüseyin,
Sin 2
Diğeri Hasan,
Sin 2
Tev’em [Hasan ve Hüseyin]
Kerîmesi Şâkire,
Sin 7
Hâne 4
Bu dahi Hasan bin Hasan,
Sin 45
Zevcesi Ayşe bint-i Hüseyin,
Sin 40
Oğlu Habîb,
Sin 12
Diğeri Seyfeddîn
Sin 9
Kerîmesi Nazîfe,
Sin 3
Hâne 5
Bu dahi Mustafa bin Mustafa,
Sin 35
Zevcesi Feyhâ,
Sin 35
Oğlu İbrahim,
Sin 12
Diğeri Mustafa,
Sin 3
Diğeri Mahmud,
Sin 1
Kerîmesi Esmâ,
Sin 13
Diğeri Azîme,
Sin 5
Hâne 6
Bu dahi Zâ’im bin Mustafa,
Sin 18
Vâlidesi Havvâ bint-i Sâlih,
Sin 55
Hâne 7
Bu dahi Hasan bin Hasan,
Sin 30
Zevcesi Cemîle bint-i İbrahim,
Sin 30
Hâne 8
Bu dahi Süleyman bin Şahin,
Sin 50
Zevcesi Fâtıma bint-i Hasan,
Sin 40
Hâne 9
Bu dahi Hasan bin Abdullah,
Sin 32
Zevcesi Kâde bint-i Hâmile,
Sin 25
Oğlu Şerîf,
Sin 7
Diğeri Abdullah,
Sin 3
Diğeri Muharrem,
Sin 1 aylık
Kerîmesi Şâhine
Sin 5
Hâne 10
Bu dahi İbrahim bin Abdullah,
Sin 40
Zevcesi Zarîfe bint-i Mustafa,
Sin 30
Oğlu İbrahim,
Sin 7
Diğeri Mahmud,
Sin 5
Kerîmesi Âtıfe,
Sin 1
Diğeri Zarîfe,
Sin 3
Hâne 11
Bu dahi Receb bin İbrahim,
Sin 50
Zevcesi Kâniye bint-i Ahmed,
Sin 40
Kerîmesi Şöhrete,
Sin 3
Hâne 12
Bu dahi İbrahim bin Ali,
Sin 27
Zevcesi Fâtıma bint-i Şâhin,
Sin 27
Kerîmesi Nefise,
Sin 7
Diğeri Zeyneb,
Sin 3
Hâne 13
Bu dahi Mustafa bin Süleyman,
Sin 35
Kerîmesi Ârife,
Sin 10
Hâne 14
Bu dahi Ali bin Hasan,
Sin 30
Zevcesi Fâtıma bint-i Süleyman,
Sin 28
Oğlu Hasan,
Sin 6
Kerîmesi Emine,
Sin 1
Hâne 15
Bu dahi Ali bin Yusuf,
Sin 28
Zevcesi Hatice bint-i Abdullah,
Sin 20
Kerîmesi Zeyneb,
Sin 3
Diğeri Şefîka,
Sin 1
Hâne 16
Bu dahi Ali bin İbrahim,
Sin 50
Zevcesi Ümmihan bint-i İbrahim,
Sin 30
Oğlu İdris,
Sin 8
Kerîmesi Fehîme,
Sin 6
Diğeri Kâdire,
Sin 4
Diğeri Fâtıma,
Sin 2
Hâne 17
Bu dahi İbrahim bin Halil,
Sin 50
Zevcesi Kâdire bint-i Mustafa,
Sin 30
Oğlu Latîf,
Sin 8
Diğeri Yusuf,
Sin 5
Hâne 18
Bu dahi Sinan bin Yusuf,
Sin 50
Zevcesi Gülsüm bint-i Ali,
Sin 45
Oğlu Hamis,
Sin 9
Diğeri Bekir,
Sin 7
Diğeri Bayram,
Sin 5
Hâne 19
Bu dahi Abdi bin Yusuf,
Sin 55
Zevcesi Gülsüm bint-i Mustafa,
Sin 50
Oğlu Seyyid,
Sin 30
Diğeri Mustafa,
Sin 25
Diğeri Derviş,
Sin 15
Diğeri Kâdire,
Sin 15
Tev’em [Derviş ve Kâdire]
Bu dahi Yusuf bin Ömer,
Sin 20
Hâne 20
Bu dahi Hüseyin bin Yusuf,
Sin 60
Zevcesi Behiye bint-i İbrahim,
Sin 55
Hâne 21
Bu dahi Yusuf bin Hasan,
Sin 30
Zevcesi Ebka bint-i Osman,
Sin 25
Oğlu Ahmed,
Sin 5
Diğeri Osman,
Sin 2
Kerîmesi Zeyneb,
Sin 3
Hâne 22
Bu dahi Bekir bin Hâmid,
Sin 35
Zevcesi Fâtıma bint-i Abdullah,
Sin 25
Hâne 23
Bu dahi Mustafa bin Ali,
Sin 26
Vâlidesi İzlata bint-i Osman,
Sin 50
Birâderi Ahmed,
Sin 18
Diğeri Ali,
Sin 10
Hâne 24
Bu dahi İbrahim bin Ali,
Sin 36
Zevcesi Cemîle bint-i Ali,
Sin 26
Oğlu Ali,
Sin 10
Diğeri Receb
Sin 3
Kerîmesi İzzete,
Sin 8
Diğeri Nûriye,
Sin 6
Diğeri Fâtıma,
Sin 4
Diğeri Rukiye,
Sin 1
Hâne 25
Bu dahi Receb bin Osman,
Sin 30
Zevcesi Afîfe bint-i Halil,
Sin 26
Oğlu Ali,
Sin 11
Hâne 26
Bu dahi Mustafa bin Murad,
Sin 42
Zevcesi Fâtıma bint-i Mustafa,
Sin 32
Oğlu Kâsım,
Sin 8
Diğeri Mustafa,
Sin 5
Diğeri Ârif,
Sin 2
Hâne 27
Bu dahi Nasuh bin Bekir,
Sin 35
Zevcesi Tire bint-i Ali,
Sin 30
Oğlu ,
Sin 12
Diğeri Ömer,
Sin 3
Diğeri Râsim,
Sin 2
Diğeri Ali,
Sin 5
Hâne 28
Bu dahi Ali bin Hasan,
Sin 47
Zevcesi Fâtıma bint-i Yaşo,
Sin 35
Oğlu Feyzullah,
Sin 12
Kerîmesi Emine,
Sin 8
Diğeri Hayriye,
Sin 5
Diğeri Münîre,
Sin 3
Hâne 29
Bu dahi Mehmed bin Bekir,
Sin 40
Zevcesi Emine bint-i Ömer,
Sin 30
Oğlu Muharrem,
Sin 4
Kerîmesi Penbe,
Sin 6
Diğeri Fâtıma,
Sin 2
Hâne 30
Bu dahi Hüseyin bin Mustafa,
Sin 32
Zevcesi Şâhine bint-i Bayram,
Sin 24
Hâne 31
Bu dahi Bekir bin Salih,
Sin 70
Zevcesi Muvakkate bint-i Câne,
Sin 35
Oğlu Câne,
Sin 8
Hâne 32
Bu dahi Mûsâ bin Halil,
Sin 20
Zevcesi Hatîce bint-i Yusuf,
Sin 20
Mücerred İbrahim bin Mustafa,
Sin 18
Yekûn Nüfûs:
78 Zükûr
61 İnâs
Yalnız yüz otuz dokuz nüfûsdur
BOSNA-HERSEK GÖÇMENLERİNİN BEYKOZ’DA İSKÂNI
[Beykoz civarındaki çiftlikât-ı hümâyunlardaki arazinin köy teşkiline uygun bir şekilde taksiminden sonra, bu bölgede iskân olunacak Bosna-Hersek göçmenlerinin isimlerini ihtivâ eden bir defter düzenlenip Bosna-Herseklilerin ileri gelenlerine tasdik ettirildikten sonra takdim
olunacağı; ancak İstanbul’da bulunan Bosna beylerinin, iskân mahallerini önceden görmek istedikleri, bu sebeple arazinin taksimi ve göçmenlerin iskânından önce, o bölge mühendisinin, anılan çiftliklerin
Hazine-i Hâssa’da bulunan haritaları ile beraber kendi tarafına gönderilmesi hususunda Yâver-i Ekrem Derviş Paşa’nın arzı.]
28 Za. 1312 (23 Mayıs 1895)
Beğkoz ve civârında muhâcirîn iskânına müsâ‘id arâzî taharrîsiyle ne kadar
muhâcir iskânı kâbil olacağının tahkîki zımnında irâde-i seniyye-i cenâb-ı mülûkâneleri mantûk-ı âlîsi vechile i‘zâm kılınmış olan ma‘iyyet-i seniyye-i cenâb-ı mülk-dârîleri Erkân-ı Harbiye İkinci Feriki Abdullah Paşa kullarıyla erkân-ı mezkûreye me’mûr fahrî yâverân-ı hazret-i şehriyârîlerinden Miralay İhsan Bey kulları tarafından verilüp ma‘iyyet-i seniyye Erkân-ı Harbiyye Ferîki Şâkir Paşa
kullarının arîzasıyla lede’t-takdîm manzûr-ı âlî-i hümâyûnları buyurulmuş olan raporun irsâline dâ’ir başkâtib bey kullarının fî 25 Zilka‘de Sene [1]312 târîhli tezkiresiyle teblîğ buyurulan irâde-i seniyye-i hazret-i hilâfet-penâhilerine imtisâlen Beğkoz civârındaki çiftlikât-ı hümâyûnlarındaki arâzînin karye teşkîline elverişli sûretde taksîmâtı icrâ olunduktan sonra oralara Bosna ve Hersek muhâcirleri iskân edilmek üzre ale’l-esâmî bir kıt‘a defteri tanzîm ve burada bulunan Bosnalıların ilerü gelenlerine tasdîk etdirildikden sonra arz u takdîm edileceği der-kâr olup ancak Dersa‘âdet’de bulunan Bosna beyleri evvel emirde muhâcirîn-i merkûmenin iskân olunacakları yerleri bizzat gidip görmelerini talep etmeleriyle bu bâbda müzâkere edilmek üzre müşârün-ileyh Abdullah Paşa kulları mûmâ-ileyh İhsan Bey kulları
vâsıtasıyla haber gönderilerek da‘vet edilmiş ise de nâ-mizâç olduğu cihetle gelemeyeceği cevâbını gönderdiğine ve mantûk-ı emr ü fermân-ı hümâyûnları vechile arâzî-i mebhûse üzerinde muktezî karyelerin teşkîliyle emr-i iskân olunmazdan evvel mezkûr çiftliklerin Hazîne-i Hâssa-i Şâhâneleri’nde bulunan haritasını bi’l-istishâb ora mühendisinin dahi birlikte gitmesi lâzımeden olduğuna binâ’en zikrolunan haritanın mühendisi ile beraber nezd-i çâkerîye irsâli zımnında Hazîne-i Hâssa-i Şâhâneleri
Nezâreti’ne irâde ve fermân buyurulması her halde menût-ı müsâ‘ade -i mekârim-âde-i
mülûkâneleri olmağla ol bâbda ve kâtıbe-i ahvâlde irâde ve fermân veliyyü’l-emr efendimiz hazretlerinindir. Fî 28 Zilka‘de Sene [1]312 ve fî 11 Mayıs Sene [1]311.
Yâver-i Ekrem-i Hazret-i Şehriyârîleri Kulları Derviş
