HAYMANA BOŞNAK KESİKKAVAK KÖYÜ

        Türkiyeli Boşnaklar serisinde bu kez yolumuz Ankara’nın  Haymana İlçesine Boşnak Kesikkavak’a düştü. 2020 yılı nüfusu 58 ‘dir.olan  .Köy bağlı olduğu Haymana’ya 65 km ,Ankara’ya ise  80 km. uzaklıktadır.  Köye Bosna’nın Hersek ve Krayina bölglerinden Boşnak muhacirler iskan edilir.

         Kesikkavak Köyü’nden önce Boşnaklar, Ankara’da oluşturulan Boşnak mahallesine  -Hamamönü – yerleştirilir. Arkasından Köye başka bir kaynakta yazdığına göre ilk etapta 82 hane yerleşir.Günümüzde 18 hane olmasına karşılık kışın sadece 4 hane kalmaktadır. Köy Sakarya Savaşı sırasında Sahra hastanesi olarak kullanılmıştır.

                                               KESİKKAVAK’TA  İLK BOŞNAK  YERLEŞİMİ

                 Boşnak muhacirlerin Ankara’ya iskânı 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi’nin ardındandır. Ankara’ya iskân edilmeye başlayan Boşnakların geldikleri yerler tespit edilebildiği kadarıyla Tuzla, Hersek, Mihyaç, Travnik, Banja Luka (Banaluka), Mostar, Bihke, Krayina ve Saraybosna’dır. Ayrıca 1909 senesinde, günümüzde Karadağ sınırları içerisinde yer alan Kolaşin’den göç eden Boşnaklar da Ankara’ya iskân edilmiştir. Göçler esnasında gemilerle ve karayolu güzergâhını takip ederek Ankara’ya ulaşan muhacirler bulunmaktadır. Boşnakların bir kısmı Belgrad, Niş ve Sofya hattından Edirne üzerinden karayolu ile52, bir kısmı ise Adriyatik kıyısındaki limanlardan gemilerle İzmir ve İstanbul’a sevk edilmiştir. Kolaşin’den sürülen Boşnaklar deniz yolu ile İstanbul’a ulaşmıştır. Bunların bir kısmı iskân için gemilerle Adana’ya, bir kısmı ise Merzifon’a sevk edilmiştir. Merzifon’a sevk edilen grup yaşadıkları sorunlar nedeniyle burada kalıcı olamamış ve kısa bir süre sonra iskân için Ankara’ya gitmişlerdir.

           Kesikkavak Köyü’ne ise   ilk Boşnak göçleri 1904 tarihinde  yapıldığına dair bilgiler olsa da ilk yerleşimin 1901 yılına ait olduğu belgelerde yerleşim olduğu görülmektedir. Kesikkavak Köyü’ne Bosna’dan gelen muhacirlerin Hersek ve Krayina ‘dan geldiğini ifade edelim. Köye Hersek yöresinden 1901 yılında 11 hane ve 56 nüfus gelip iskan edilmiş ve onlara 87 hane yapılmıştır. Köye 1904 yılında da 6883 kişilik Boşnak kafile içinden de iskan   gerçekleştirilmiştir.Köy 1901 yılında Kadiriye ismiyle kurulmuştur.

                                                           KÖYÜN İSMİ NERDEN GELMEKTEDİR ?

             Kesikkavak Köyü’nün bulunduğu arazi daha önce Kadıköy’ün yaylağı durumundaydı.Çok fazla sayıda kavak bulunan bu arazide kavaklar Kadıköy halkı tarafından kesildiği için Kesikkavak ismiyle anılır.Boşnak iskanı yapıldığı için de ” Boşnak Kesikkavak “adıyla anılan köyün ismi cumhuriyet döneminde Boşnak ibaresi kaldırılmış ve sadece Kesikkavak olarak anılmaya başlamıştır.

            Kesikkavak’ın bulunduğu yerde daha önceden olan (Eti ve Rum )iki köyün kalıntısı vardır. Köyün geçmişi Bizans dönemine kadar dayanmaktadır. Boşnaklardan önce Rumların yaşadığı bilinmektedir. Boşnaklar işte bu köylerin kalıntısı üzerinde köylerini inşa etmişlerdir. Burada bulunan taşlar ile evlerini yapmışlardır. Evleri 4’er aile bir arada oturacak şekilde ve birbirine yanaşık şekilde kurmuşlardır.2 göz bir ahır şeklinde olan bu konutlar devlet tarafından yaptırılmıştır. Ancak Kesikkavak’a yerleştirilen Boşnaklar arazi anlaşmazlığı nedeniyle komşu Gedik köyü sakinleri ile anlaşmazlığa düşerler.

                                                                     Boşnakların Çilesi

           Devlet 1901 yılında aldığı kararla 160 evin yapılarak Boşnaklara tahsis edilmesini istedi. Evlerin yapılmasında yerli ahali de kendilerine düşen payı almak için birbirleriyle yarışırcasına çalışıyordu. 1903 yılında yaşanan şiddetli kışın ardından evlerde çökmeler yaşanmıştır.Bunun nedeni evler  yapılırken damlara ÇORAK konulmaması  ( Toprak) ve yağmurlar ve kış şartlarıdır. Bu olay evlerde kar ve su baskınlarına yol açmış, bu da köyün yarısının  hastalıklardan( Zatürre ) ölümlere neden olmuştur. Evlerin içine giren suların yatmaya imkan vermemesi üzerine odunlar kesip onların üzerine yatmaya ve oturmaya başlamışlar.

          Bu durum karşısında komşu Karahocalı Köyünden Mehmet Ağa, Kaymakama başvurarak Boşnakların Kadıköy ve kendi köyleri arasında paylaşılmasını istemiş ve bu teklif kabul edilmiştir. Boşnaklar o kışı Karahoca ve Kadıköy’de geçireceklerdir.Karahoca camiisinin tamirini de yapan boşnakların bir kısmı köye geri dönerken bir kısmı da farklı mahallere gidip yerleşecektir.

       Muhacirlerin iskanı sırasında yaşanan sorunlardan biri de yerli halk ile olan arazi anlaşmazlıklarıdır. İşte bunlardan biri de Kesikkavak Boşnakları’nın da başına gelmiştir. Kesikkavak köyü halkı Gedik köyü halkı ile bu konuda sorun yaşamıştır. Bunda en büyük sebep miri arazinin muhacirlere verilmesine karşın yerli halkın bu topraklarda hak iddia etmesidir. 

                                                 Kesikkavaklı Boşnaklar Savaşa Katılıyor..

           1.Dünya savaşına 33 aile reisi katılır. Aileler başka yerlerdeki Boşnak tanıdıklara yerleştirilir.5 kişi geri dönmüştür. Köyde 3 şehit vardır bu dönemden.. Bunlar Mehmed oğlu Niyazi,Hüseyin oğlu Hurşit ve Fazlı oğlu Süleyman’dır.

      Köyden göçler bir hayli çok olmuştur.  Bunun nedeni iş olanağının olmamasıdır.. Kesikkavaklılar başta Ankara olmak üzere ve dünyanın her tarafına dağıldılar..

                                                 Kesikkavak Köyü ve Boşnaklarının Son Durumu

          Köyde şu an 2 hane Kürt kökenlidir..Köyde  geri kalan haneler ise  Boşnak..Köyden çıkan Boşnaklar meslek olarak genelde doktor,asker ve öğretmen ağırlıklıdır ..Köydeki Boşnakların sülaleleri ise Topaloviç,Zekiç ve Çaiç ‘tir.

Kaynaklar:

-https://www.fatsayenihaber.com/index.php/kose-yazilari/zeki-sarihan/11372-2018-09-05-11-57-07.html

-https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1741052

-https://www.academia.edu/3196120/_Bosnadan_Anadoluya_G%C3%B6%C3%A7mek_Zor_Yolculuk_

-Tufan Gündüz,Alahimanet Bosna 

-devletarsivleri.gov.tr

 

 

–