Tarihçi Georgi Aleksandroviç Ostrogorski (Rus asıllı Sırp Bizantolog, 1992-1976), Türk Tarihi Kurumu tarafından yayınlanmış olan “Bizans Devleti Tarihi” kitabında çok net bir şekilde 1203 yılında Bosna hükümdarının Bogumil (Bolnyanin) Ban Kulin olduğunu yazıyor.

“Hükümdarlığını yanlızca Bogomil öğretisinden ayrılarak Roma-katolik imanını kabul etmek ve Macaristan’ın himayesine girmek sureti ileji (1203) kurtarabilmiş olan Ban Kulin’in hüküm sürdürdüğü Bosna’da durum buna benzer şekilde gelişmişti.”

Ortaçağ’da Bosna diye bir devlet yoktu, Boşnaklar yoktu diyen yalan tarih yazarları ve Sırp siyasetçiler ile ırkçı büyük Sırbistancılara şu soruyu sormak lazım. Sizin tarihçiniz Ostrogorski kitabında, Sırplar gibi Ortodoks inancından değil de Bogomil öğretisinden (inancından) olan Ban Kulin kim? Bosna’nın hükümdarı için neden Sırp Jupanı Nemanya veya onun oğlu olan Vukan demiyor da Ban Kulin diyor ?

Yalancı Sırp tarihçileri, siyasetçileri, büyük Sırbistancı ırkçı Sırplar ve de Türkiye’deki Sırpçılar gerçekleri yazan objektif ve tarafsız olan tarihçilerin kitaplarını okumıyorsanız hiç olmazsa Wikipedia’ya bakın;

“Bosna Banlığı (Boşnakça: Banovina Bosna, Бановина Босна), bugünkü Bosna topraklarının çoğu ile Dalmaçya, Sırbistan ve Karadağ’ın bir bölümü üzerine kurulmuş bir Orta Çağ devletidir.

Bosna Banlığı, Macar Krallığı’nın bir vassalı olmasına rağmen de facto olarak bağımsız bir Boşnak devleti idi. 1377 yılına kadar süren devlet Boşnak Kral I. Tvrtko’nun taç giymesi ile krallığa dönüştü.

Banlığın tarihinin büyük bölümü yerel Bosna Kilisesi ile Katolik Kilisesi (Macarlar, Hırvstlar) ve Ortodoks Kilisesi (Sırplar, Karadağlılar) arasındaki dini-politik çatışmalara sahne olmuştur fakat en büyük çekişme Macarları kullanan Katolik Kilisesi ile olmuştur.

Çünkü Sırp Jupanlığı 1389 yılındaki Kosıva savaşı ile yıkılmış ve Sırp despotluğu olarak Osmanlı Türk Devleti vassalı olmuştu.

 

BAN KULİN ZAMANINDA BOSNA BEYLİĞİNİN SIRBİSTAN HAKİMİYETİ

TARİHÇİ MİRKO VİDOVİÇ’E GÖRE, 1180-1204 YILLARI ARASINDA BOSNA BEYİ OLAN KULİN ZAMANINDA, BOSNA BEYLİĞİ, RAŞKA JUPANLIĞI ÜZERİNDE HAKİMİYET KURMUŞTU.

 

Ban Kulin zamanında Bosna Beyliği’nin (Banlık) Sırbistan üzerindeki hakimiyeti.

Büyük Raşka Jupanlığı, Büyük Bosna Beyliğinin bir parçası durumunda idi. Zira hiçbir belge yok ki Büyük Jupan, Büyük Bosna Bey’inden ayrı olsun ve ona bağlı olmadığını ifade etsin. Bilindiği gibi Ban ünvanı Jupan ünvanından daha yüksek bir ünvan olup Jupanlık, Ban yardımcısı bugünkü ifade ile Ban, vali karşılığı ise Jupan, vali yardımcısı seviyesinde idi.

Bu nedenle, Büyük Raşka Jupanlığı’nın son Büyük Jupan’ı Stefan Nemanya, Büyük Ban Kulin’in altında bir ünvana sahip idi.

Büyük Ban ünvanına sahip olabilmek için Ban Kulin ile Stefan Nemanya arasında büyük bir mücadele vardı.

Stefan Nemanya, Roma’daki Papa’ya, Ban Kulin’in sapık inançtan (Heretik, Bogomil ve Bosna Kilisesi inancı) olduğunu şikayet ederek, onu Bosna Beyliği tahtından devirmek ve Bosna Beyliğini Katolik yapması için kendisine izin ve destek vermesini istemişti. Papa, bu konunun araştırılması için Bosna’da, Visoko yakınlarındaki Bilino Polye’de bir meclis oluşturdu. Bu meclisin verdiği rapora göre Papa, Bosna Kilisesi inancının Katolik tarikatı teolojisi ile çelişmediği kararına varmış gibi görünse de ve sadece kullanılan dilin farklı olduğunu söyleyerek, Papalığın genel çıkarlarına uygun bir siyaset uygulamış, Bosnalıların bazı inanç farklılığı ve siyasal konjönktür yüzünden, Raşka Jupanlığının Bosna Beyliğinden ayrılması ve Stefan Nemanya’nın oğlu Stevan’ın taç giyerek kral ilan edilmesine onay verdi.

Bosna Beyliğini, Katolik Kilisesi’ni kullanarak siyasi manevralar ile ele geçiremeyen Stefan Nemanya, bu sefer ikinci oğlu Rask’ı Doğu Kilisesi Patrikliğine göndererek, onun Bizans İmparatoru’nun yanında görev almasını sağlamış ve bu sayede Bizans İmparatoru’nun yardımını alarak topraklarını genişletmeyi amaçlamıştı. Ancak Patrik, Stefan Nemanya’dan, Vatikan’a (Batı Kilisesi) olan inanç bağlılığını terkedip (yani Katolikliği), Doğu Kilisesine (yani Ortdoksluğa) geçmesini istedi.

Topraklarını genişletmek için inanç değiştirmeyi kabul eden Jupan Stefan Nemanya, Sveta Gora Manastırına giderek, kendisi ve Jupanlığındaki halk Ortodoksluğa geçmiştir.

Bütün bunlara rağmen Bosna, bölünmez bir bütün olarak, komşu devletler ile siyasi ve ticari antlaşmalar yapan bağımsız bir Banlık (Beylik) statüsünü 1377 yılında, Ban 1. Tvrtko’nun komşu krallık ve beylikleri ele geçirerek, Visoko’daki Milne Bosna Ariyan (Pavlikan) Kilisesi’nde taç giyme töreninden sonra kendisini Bosna, Hırvatistan, Dalmaçya ve Sırbistan Kralı ilan etmesi ve de Bosna Banlığını da Bosna Krallığına dönüştürmesine kadar korudu.

1389 Yılındaki Kosova Savaşı’ndan sonra Sırbistan Krallığı yıkılmış ve 1403 yılında Sırbistan Prensi Stefan Lazareviç’in kendisini despot ilan etmesiyle Sırp Despotluğu kurulmuş olmasına rağmen Osmanlılara bağlı bir despotluk olarak 1459 yılına kadar kadar varlığını sürdürmüş sonra lav edilerek toprakları tamamen Osnanlı idaresine geçmiştir.

Bosna Krallığı da 1463 yılında, Fatih tarafından feth edilerek, Osmanlı İmparatorluğu’nun önce paşalık sonra da bir eyaleti olmuştur.