SİVAS İLİ GEMEREK İLÇESİ KARAGÖL KÖYÜ BOŞNAKLARI
Yugoslavya parçalandıktan sonra yedi bölgeye (Bosna- Hersek, Hırvatistan, Slovenya, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Kosova, Karadağ) ayrılır. Daha sonra her bir bölge kendi bağımsızlıklarını ilan ederek ülke konumuna geçer. Bu yedi ülkeden biri Karadağ ülkesidir. Karadağ ülkesi sınırları içerisinde yer alan Bijelo Polje’ye bağlı Şahoviçi’de (şimdi Tomaşevo olarak adlandırılır.) tarihler 10 Kasım 1924’ü gösterdiğinde Sırplar tarafından Boşnaklara karşı büyük bir katliam yapılır. Bu katliamda Boşnaklara ait evler, ahırlar yakılarak yirmi dört saat içinde 750’nin üzerinde Boşnak öldürülür. O gün yapılan korkunç katliam, insanlık tarihinin en utanç sayfasında yer alır. Katliamdan sağ kalanlar ise şiddet ve baskıyla terk ettirilerek çoğunluğu anayurdu bildiği Türkiye’ye göç etmek zorunda kalır.
Bijelo Polje’nin farklı köylerinden binlerce Boşnak aile, Kolaşin’den gemiye bindirilip Türkiye’ye gelir. Boşnak aileler, Türkiye’nin farklı illerine yerleştirilir. Bu illerden biri de Sivas’tır. Sivas’ın Gemerek ve Zara ilçelerinin köylerine yerleşirler. Gemerek ilçesinin Karagöl, Dendil, Tekmen, Burhan köylerine ve Çepni kasabasına yerleştirilir. (Bir süre sonra Çepni kasabasına yerleştirilen Boşnak ailelerden bazıları Karagöl, Dendil, Burhan, Tekmen köyüne; bazıları da Adana, İstanbul, İzmir gibi illere göçer. Şimdi Çepni kasabasında yaşayan Boşnak ailelerden kimse yoktur.)
KARAGÖL KÖYÜ HAKKINDA BİLGİ
Karagöl köyü, Kayseri- Sivas illeri arasında yer alan Sivas’ın Gemerek ilçesine bağlı bir köydür. Bir dönem Şarkışla ilçesinin bir köyü iken 1953 yılında Gemerek’in ilçe olmasıyla birlikte Karagöl köyü, Gemerek ilçesine bağlanmıştır.
Karagöl, Sivas’a 103 km, Kayseri’ye 94 km, Gemerek ilçesine 15 km, Şarkışla ilçesine 23 km uzaklıkta yer almaktadır. 23.000 metrekare bir alan üzerine kurulmuş olan Karagöl köyü, bir zamanlar nüfusu yaklaşık 2000 kişi iken, zaman içerinde çevre illere göçler sonucunda 2020 yılında nüfusu 345 kişiye kadar gerilemiştir.
Köyün meydanında, Ermenilerden tarafından yapılmış “Büyük Çeşme” diye adlandırılan dört oluklu bir çeşme vardır. Bu çeşmenin olduğu alanda, çok eski zamanlarda bir göl olduğu rivayet edilir. Bu gölün zamanla bataklığa dönüşerek kuruduğu söylenir. Bu gölden dolayı köye, Karagöl ismi verildiğine inanılır.
Geçmişte bir Ermeni köyü olan Karagöl köyü, Osmanlı döneminde tehcirle birlikte bu köyde yaşayan Ermeniler köyden ayrılmak zorunda kalmıştır. Dokuz kışla diye tabir edilen çevre köylerden, Kars’tan “Şark Muhaciri” diye adlandırılan aileler köye yerleştirilir.
10 Kasım 1924’te Şahoviçi katliamından sonra 1925 yılında Türkiye’ye gelen Boşnaklardan yaklaşık 70 hane, 1936 yılında da Bulgaristan’dan gelen yaklaşık 120 hane göçmen, köye yerleştirilir. 2021 yılı itibariyle köyde Boşnak ailelerden iki üç hane, göçmenlerden de iki hane yaşamaktadır.
Karagöl köyüne yerleştirilmiş Boşnak sülaleler şunlardır. Rîtoviç, Haliloviç, Mustaâ Begoviç, Kriviç, Muşoviç, Nişiç, Hociç, Çehoviç, Bedoviç, Baran, Gazap, Muhoviç, Hacoviç, İmşoviç, Kurbegoviç, Hasan Begoviç, Baglabar (Baglabaç).
Ritoviç sülalesi ağırlıklı olarak Dendil köyüne yerleştirilmiş. Karagöl köyüne sadece Yusuf Bey (Üzel) ve hanımı Dudu yerleşmiş. Kendisi köyde yirmi yıl muhtarlık yapmıştır. Köyde en uzun muhtarlık yapan kişi Yusuf Bey olmuştur. Yusuf Bey’in Zulâ, Murat, Münir, Hânâ, Ayşe, Azime adlı çocukları vardır.
Haliloviç sülalesinden Abdulgâni ile hanımı Cekâ, çocukları Kara İbrahim, Hakkı Çavuş, Âdil, Bahtiyar (Bahtô), Elmâsâ, Tetka Devliye, Emin Bey ( İstanbul’da kalmayı tercih ederek köye hiç gelmemiştir. Emin Bey, İstanbul’da hanımı ve bir kızı ile verem hastalığına yakalanarak ailece verem hastalığından vefat etmiş.) Aganâ (çocukları İslam ve Hacı Rıfat) Abdullah (oğlu Hamdi. Hamdi’nin oğlu Davut Yılmaz), Alika, Hamdi (Küçük Hamdi)
Mustaâ Begôviç sülalesinde Beş Kardeşler diye adlandırılan Emin, İsmail Çavuş, Nail, Hüseyin, Selim, ayrıca Ömer (Omerko), Zekeriya (Zekô), Abit, Osman (Halauk), Recep (Recô, Zaim ve Hamit (Hâmô)’in babası.), Arif Yılmaz, Adil…
Kriviç sülalesinde Murat Çavuş, Saatçi Ömer, Lütfü Hoca (Kendisinin takvâ sahibi olduğuna inanılır), Avdô, Asim, Âliyâ Kriviç
Mûşôviç sülalesinde İlyas, Gâni Efendi, Hasan Efendi, Mâlikâ (Kızı Nuriye ile olan ünlü yazar Orhan Kemal’in kayınbabasıdır. Yazarın Cemile adlı romanda da konusu geçer.
Nişiç sülalesinde Yusuf Çavuş, Mehmet Çavuş, Tetka Zûla (İslam amcanın eşi) Hasniye Teyze (Beş Kardeşler’den Selim’in eşi), Ömer (Şakir Hoca’nın babası)
Hociç sülalesinde Muharrem, Deşô, Nâzif (Köyde geçimini bakkal işleterek sağlamıştır.), Hacı Zêkô (Marangozluk yapmış, bir dönem köyde berberlik yapmıştır. Ritôviç sülalesinden Yusuf Bey’in damadı.), Aydın Usta (Çok asabi; ama iyi bir marangoz ustasıymış), Cemâil, Kara Derviş.
Çehôviç sülalesinde Şahin, Nail (Enver Kaya (köyde elektrikçilik yapmış) ve Nusret Kaya’nın (polis) babası), Süleyman, Şaban, Paşanâ (pâşô), Hazir, Mahmut Çavuş.
Bedôviç (Beyti) sülalesinde Eyüp Çavuş, Bedô
Barani sülalesinde Asım Günaydın (Yusuf Bey’in kızı Ayşe ile evlidir.), Nazif, Etô, Arif Çavuş
Gazap sülalesinden tek aile vardır. Sarı Derviş (kızı Ülfete vardır.)
Muhôviç sülalesinde Hacı Usta, Muşan (Vahide ablanın kocası) Deli Hakkı, Hayrullah (Tetka Bahtuşa’nın eşi), Raşit Güven (Emin Yılmaz’ın kayınbabasıdır.), Hacı Usta (İki ayağı kesik olmasına rağmen çok iyi bir marangozmuş. Eşinin ismi Muhrâ’dır.)
Hâcôviç sülasinden Şemsô (Hazir’in eşi.), Mustaâ Begoviç sülalesinde Osman’ın (Halauk) eşi Fâtemâ.
İmşôviç sülalesinde Mûmin, Nâhut.
Kurbegoviç sülalesinde Arif Baykurt (Muhtar Arif Efendi diye söylenir. Köyde muhtarlık yapmıştır.)
Hasan Begoviç sülalesinde Rasim Çavuş, Osman Amca (Ôrle), Selim, Cuğla (Memlekette ölmüş.) Cemile (Çâmâ, Deli Hakkı’nın eşidir.)
Baglabar/ Baklabaç sülalesinde köyde tek bir kişi var. O da Nuri Uyan’dır. (Astsubaylık yapmış, Köyde bir süre bakkal işletmiştir.)
Hazırlayan: Oktay Üzel
