Ortaçag’da Sırplar, Yenipazar’daki Sopoçani Manastırı’nı, Bogomil Boşnyaninlerin elinden alarak, Ortodoks Manastırı yapmışlar. Ayrıca Sancak’ta Raš diye tarihi bir Sırp yerleşim birimi hiç olmamış. Kosova ve Sancak’a en son yerleşenler Sırplar olmuş. Yüzyıllardır Sırplar bize ve Dünya’ya Supočani Manastırı’nın onlara ait olduğunu ve Sancak’ta asırlar boyu var oldukları konusunda yalan söylüyorlar. Bir de Sancak’ta sözüm ona Raš diye onların tarihi bir şehri varmış. Külliyen yalan! Sopočani Manastırı’nı gerçekte Bogomil Bošnjaninler, Bogomil ibadethanesi olarak inşa etmişlerdi.
Bunun ispatı şöyle: Bogomiller tek Tanrı’ya inanıyorlardı (Sırplar gibi Tanrı’yı üçlemiyorlardı) ve Bogomiller her yapılarını doğal hali ile inşa ediyorlardı. Yani ne içeride ne de dışarıda boya kullanmıyorlardı. Tıpkı mezar taşları Stećakları yaptıkları gibi. Sopočni Manastırı’nın temeli ve taşıyıcı sistemi sade kesme taşlardan yapılmış. Sırplar buradaki Bogomilleri öldürüp yapıyı ele geçirdikten sonra Ortodoks Manastırına dönüştürmek ve gerekli dini mimariye uydurmak için binanın belli bir kısmını yıkmış, tavanında delik açmış ve ek bölümler yapmışlardı. Bu ilave kısımlarda kullanılmış olan binadan ve çevresindeki duvarlardan alınmış taşlar kendilerini çok belli ettiği gibi, taş işçiliği, kesmi ve duvar işçiliğinde Bošnjaninler çok usta oldukları için ilave yapılan bölümlerdeki duvarlar ile eski duvarlar kıyaslandığında aradaki ustalık ve mimari fark çıplak göz ile de görülüyor.
Bogomil mimarisi ile Ortaçağ Sırp mimarisi arasında büyuk farklar vardır. Bir başka arkeolojik veri ise bugün bile manastırın her yerinde hala Bogomil mezar taşları Steçakların da bulunmasıdır. Bogomiller kendi mezar taşlarına o tarihlerde haç işareti kazımazlardı (Daha sonraki tarihlerde baskılar sonucu Katolik veya Ortodoks olan Bogomiller Steçak kültürünü devam ettirmiş ve mezar taşlarına haç işareti yapmışlardı). Manastırdaki Stećaklarda ise tek bir haç işareti bile yok ! Tarihi Raš şehrine gelince; tamamen uydurma ve tasarlanmış bir yalan. Raš diye bir yer Sancak’ta yok ve hiç olmadı.
Sırplar Arkeologlarını götürüp kalıntıları araştırdılar. Hiçbir arkeolog herhangi bir yerde Raš şehrine ait bir arkeolojik belge bulup varlığını ispatlayamadı. Zaten hiç yoktu. Sırplar bizi aldatıp duruyorlar. Benzer şekilde Kosova’da da başkalarına ait ibadethaneleri ele geçirip o yapıları kendi manastır ve kiliselerine dönüştürdüler. Bunun sebebi Sancak ve Kosova’yı kendi öz toprakları gibi gösterip bu iki bölgeyi Sırbistan’a bağlayıp hayallerindeki Büyük Sırbistan’ı kurmaktır. Günümüzde Yenipazar yakınlarındaki “Pazarişte” kalıntıları yanında Raš adlı bir restoran açtılar. Gayeleri orasının da kendilerinin tarihi yeri imiş gibi bir algı oluşturmak (Adı üstunde, Pazarişte “Pazar yeri” alamındaki Türkçe’den türetilmiş bir kelime!?). Yenipazar şehrinin diğer tatafındaki Banjolar yakınında da Raj diye bir restoran daha açtılar. Bu isimler altında bu yerleri açmalarındaki gayeleri biz Boşnaklara ve Dünya’ya eskiden de Sancak’ta Sırpların yaşadığına inandırmak. Gerçekte ise Sırpların Sancak’a göçleri çok geç dönemlerde olmuştur.Öyle ki Sancak’a en son Sırplar gelmiştir.
Kaynak :Boşnak Dünyası
