■1878 Berlin Kongresi’nden Yenipazar Sancağı’nın (Sancak) sınırları tarif edildi ve uluslararası devlet hukukunda bu sınırlar coğrafi bölge olarak hala geçerli.

 

■Günümüzde Sancak, Sırbistan sınırları içindeki Sancak Bölgesi ve Karadağ sınırları içindeki Sancak Bölgesi diye iki ayrı yönetim altında bulunuyor.

 

■Sırbistan Sancak’ı olduğu gibi Karadağ Sancak’ı da bugünkü siyasi konjonktürde var.

Ancak, özellikle Türkiye’de Sancak ve Sancak’tan gelenler hakkında konuşulur veya yazılıyorken, Sancak Bölgesi için nedense kuzey bölümü için Sırbistan Sancak’ı deniliyor ama, güney bölümü için Karadağ Sancak’ı denilmiyor, Karadağ deniliyor !

Karadağ Sancak’ı yerine sadece Karadağ deniliyor olması, Karadağ’da Sancak Bölgesi’nin varlığını bilerek veya bilmeyerek reddetme anlamına mı gelir ?

 

Bilindiği gibi Türkçe’de kelime olarak Karadağ ve Karadağlı iki anlama geliyor !

 

Biri, 2006’da bağımsızlığını ilan eden ve ismini Karadağ olarak kabul etmiş olan devlet ismi, diğeri Karadağ Devleti içindeki Cetinje ve civarı olan coğrafi bölgelerden biri olan Karadağ Bölgesi (Stara Crna Gora).

 

Karadağlı kelimesine gelince biri, Karadağ Milleti’nden olan diğeri ise Karadağ coğrafyasından olan.

Karadağ Devleti içinde Karadağ Bölgesi, Primorye Bölgesi, Boko Kotor Bölgesi gibi çok sayıda coğrafi bölgeler yanında bir de Sancak Bölgesi vardır ve haritalarda görüldüğü üzere bu bölgedeki belediye isimleri: Plyevlya (Taşlıca), Bijelopolje (Akova), Berane, Andrevica, Plav, Gusinye ve Rojaye’dir.

Ayrıca, Sancak Bölgesi’nin güney bölümü binlerce yıllık tarihinde hiçbir zaman Karadağ alarak adlandırılmamıştır.

 

Bugünkü Karadadağ sınırları içinden Türkiye’ye gelenlerin büyük çoğunluğu Karadağ’ın Sancak Bölgesi Belediyelerinden gelen Boşnaklardır. Karadağ coğrafi bölgesi olan Cetinje ve civarından gelen Karadağlılar değildir.

 

Bu konuyu iyi anlamak için Sancak Bölgesi’nin diğer tarafına yani Kuzey kısmı olan Sırbistan’ın idaresi altındaki Sancak Bölgesi ve oralı Boşnakları ele alırsak;

Genellikle Sırbistan’daki Sancak Bölgesi’nden gelen Boşnaklar için Sancaklı Boşnaklar deniliyorken, Karadağ’daki Sancak Bölgesinden gelenler için nedense Sancaklı Boşnaklar denilmiyor da iki anlama gelebilen Karadağlılar deniliyor.

 

Bunu söyleyenler Sırbistan’ın Sancak Bölgesi’nden gelen Boşnaklar için de Sırbistanlılar demesi gerekiyor gibi karşımıza bir mantıksal sonuç çıkıyor.

 

Üstelik Sırbistan’ın Sancak Bölgesi’nden gelen Boşnakların bir kısmı, Türkiye ile Sırbistan devletleri arasında çifte vatandaşlık anlaşması olduğu için aynı zamanda Sırbistan vatandaşılar ve Sırbistanlı denmeyi daha uluslararası devletler hukukna göre hakkediyorlarmış gibi bir de hukuksal sonuç ile karşı karşıya kalıyoruz !

 

Ancak onlara ne kendileri ne Sırbistan’ın Sancak Bölgesi’nde yaşayan akrabaları ne de Sırplar, dünyada hiç kimse Sırbistanlı demiyor. Ya Sancakliya ya da Boşnaklar ve Türkiye’dekiler için Boşnak kökenli Türk Vatanadaşları diyorlar.

 

Bendenizde Sırbistan Vatandaşlığı yok. Çok şükür sadece Türk Vatandaşıyım ve bundan da çok çok memnunum. Benim ailem Sırbistan’ın Sancak Bölgesi Sjenica belediyesinden gelmiş. Bu durumda bir bana Sırbistanlı derse doğru mu söylemiş olur ? Ben kendimi Sırbistanlı olarak tanıtsam ne kadar doğru yapmış olurum. Coğrafya olarak Sırbistan ile Sancak farklı iki bölge olup, Sırplar bile Sancak için asla Sırbistan demezler, onun yerine Raşka diyenler oluyor.

 

Aynı şekilde diğer Sjenicalı ve tüm Yenipazarlı, Tutinli, Nova Varoşlu, Priboylu, Prijepoljeli Boşnaklar için Sırbistanlı demek ne kadar doğru ?

 

Tarihi, sosyolojik, coğrafi ve hukuki gerçeklere göre konuşulur ve yazılırsa bence herşey çok daha güzel bir şekilde anlaşılır ve insanlar daha mutlu olurlar.

 

Kanaatime göre Türkiye’de birileri Sancak Bölgesi’nin tarihi, sosyolojik, coğrafi, son zamanlardaki siyasal yapısını ve hukuki durumunu bilmedikleri için gerçekleri çok zorluyorlar.

 

Diğer taraftan, herkes, kendini dilediği gibi görme ve tanıtma hakkına sahiptir. Ben Karadağlıyım, ben Sırpım diyen gerçekten Karadağlıdır, gerçekten de Sırp’tır ve onun da öyle kabul edilmesi gerekiyor. Aynı zamanda Karadağlı veya Sırp olmak diğer herhangi bir milletten olmak kadar şereflidir.

Burada mesele, birilerinin başkaları adına başkalarının kimliğini tayin etme, ifade etme hakkını kendinde görmesidir.

Böyle bir şey ilkel kabilelerde de gelişmiş en modern demokratik ülkelerde de kabul edilemez !

Çünkü insan haklarına aykırıdır