Evet Altı yüz küsur yıllık Tarih-i Osmani’de bir eşi daha yok Hersekzade Ahmet Paşa’nın…. İkinci Bayezıd ve Yavuz Selim devirlerinde toplam 5 kere sadrazamlığa getirilerek bir rekorun sahibi de olmuş. Hersekzade’nin dışında “Dersaadet” bürokrasisinde görev alan Hersekli ve Bosnalıların en meşhuru Sokollu Mehmet Paşa’dır. Meşhuriyetinin yanında belki de Osmanlı’nın en güçlü başbakanı da odur; meşhurluğu da oradan mülhem olsa gerek. Ve o, Devleti Aliyye tarihinde Yükseliş Dönemi’nin zirve yıllarının lideridir. Bununla birlikte devlette, 1453’de başlayan “Rumlu Devri”nin bitirilip “Boşnaklı Devri”nin başlamasının yegane ismidir Sokollu.

Bunun gibi başbakanlık seviyesine ulaşmış bir başka Bosnalı da Lala Mustafa Paşa’dır ve onun vezareti, Üçüncü Murat zamanındadır. Birinci Ahmet Dönemi sadrazamlarından Derviş Mehmet Paşa, “Boşnak” lakabıyla anılan bir başka Bosnalı’dır. Dördüncü Mehmet’in Boşnak sadrazamı da Sarı Süleyman Paşa’dır. Bir başka sadrazam da Nevesinli Salih Paşa olup o da Sultan İbrahim’e başbakanlık yapmıştır. Yukarıda sözü edilen Sokollu’nun oğlu Lala Mustafa Paşa’da devlet ricalinden. Sokolluzade olarak anılan Mustafa Paşa “Estergon Fatihi” olarak meşhur olmuştu. IV. Murat döneminin Boşnak sadrazamı ise Topal Recep Paşa olarak görülüyor Osmanlı tarihinde.

OSMANLI DÖNEMİNDE HİZMET ETMİŞ YÜZLERCE ÖNEMLİ  BOŞNAK ŞAHSİYETLERDEN BAZILARI :

ADI -UNVANI- DÖNEMİ

1- Ahmet Paşa Hercegoviç : (Bosna Kralı Stejepan Kosaca’nın oğlu)14 Aralık 1481 de Sultan Beyazıt’ın II.Kızı Fatih Mehmet’in torunu olan Hundi ile evlendi.Sultan Mehmet’in diğer torunu ve Sultan II.Beyazıt’ın kızı Hatice’de Boşnak Yahya Paşaviç ile evlendi. 

2- Boşnak İsmail Paşa : (?-1 Ağustos 1664 Szentgotthard’a Şehit olmuştur. ) Boşnak asıllı Osmanlı paşası ve Budin valisi.

3-Bodur Hüseyin PAŞA  Boljanić : ( ? -1595) Osmanlı Devleti’nde Bosna Valiliği (1594-95) dahil olmak üzere birçok üst düzey görevde bulunan bir Osmanlı devlet adamı ve hükümet yetkilisiydi.Hüseyin Paşa Boljanić tarafından yaptırılan Pljevlja’daki Hüseyin Paşa Cami o dönemin Balkanlar’da en yüksek cami minaresine sahiptir..

4 – Boşnak Gazi Ekrem Hüsrev Paşa: Şeyhülislâm Yahya Efendi’nin tavsiyesiyle  (1628 Nisan 6) 

3 yıl 6 ay 19 gün sadrâzam olmuştur .

5 -Hersekzade Ahmet PAŞA (Hersegoviç) : (1454-1517) I.SElim ve II.Bayazıt döneminde  4 defa Sadrazamlık yapmıştır. 1506-1511 döneminde Kaptan-ı Derya görevi de yapmıştır.

6 -Lala Mustafa PAŞA (  D.1500-7 Ağustos 1580): Sadrazam. lk büyük başarısını 1570 yılındaki Kıbrıs serdarlığı sırasında gösterdiğinden ” Kıbrıs Fatihi ” olarak anılır. 1578’de başlattığı “İran Seferi” serdarlığında gösterdiği üstün başarılar nedeniyle de Şirvan ve Gürcistan fâtihi olarak bilinir. “Lala” unvanı, şehzadeliğinde II.Selim ’e lalalık etmiş olmasından kaynaklanır. Seferlerden elde ettiği servet ile imparatorluğun çeşitli yerlerine hayır eserleri yaptırmıştır.

7- Varvar Ali PAŞA (1599  -1648):  Varvar Ali Paşa veya Varvari Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı. Boşnak olan Varvari Ali Paşa, Batı Bosna’da Dalmaçya’ya yakın Prozor kazasına bağlı Varvar köyünde doğmuştur. Sultanın fermanıyla Bağdat seferine çıkar, Hüsrev Paşa komutasında Acem şah’ı ile savaşlar yapar ve çok kereler Kızılbaş (İran) ordusunu yenilgiye uğratırlar ve muzaffer olurlar.Orduda “dümdarlık” vazifesi,padişah’ın “Otakçı-Başılığı’ ve en sonda “Bosna Valisi” olur.

8- Mahmut Paşa Anceloviç:  Osmanlı devleti’de II. Fatih’in ölümüne kadar en büyük “vezirdir”. Bosna’nın Fethinde 1463 de ordu başı olmuştur.1459 da da sırp despotluğunun Fetih’inde buluşmuştu.

9- Skender Paşa Bosna Sancak beyi (1466-1467) : 1480 de II. Mehmet kendisini Rumeli Beylerbeyi olarak atadı.Bu osmanlı ünlü büyüğü saygın Boşnak ailesi Skenderpaşiç ‘idi.

10- Bosna Alaybeyi Davut bey Alaybegoviç :İlk görevi silahtarlıktı ve  daha sonra Sarayda bulunarak önemli evrakları imzalıyordu.Dönemin önemli defterdarıdır.(Günümüzün Maliye Bakanı)

11- Şemsi Paşa Bişevaç 1908: Meşrutiyet süreci başlayınca, Balkanlar’da İttihat ve Terakki’nin nüfuzu arttı. Resneli Niyazi Bey’in fiili olarak ayaklanmayı başlattı. Şemsi Paşa, durumu yerinde incelemek ve iş daha fazla büyümeden ayaklanmayı bastırmak için Manastır’a gönderildi. Saray’ın güvenilir adamlarından Şemsi Paşa, amacına ulaşamadan bir suikastle 1908 yılında öldürüldü.

12 -Mustafa Sıdkı Karabeg (1832-1878): Bu dönemde, İstanbul’da bulunan hemşehrisi Yûsuf Efendi Alajbegović’in tavsiyesiyle henüz yirmi beş yaşında iken Mostar müftülüğü görevine tayin edildi (1857). Müftülük göreviyle beraber Mostar’daki Karagöz Bey Medresesi’nde başmüderrislik yaptı. Bu arada tefsir, hadis, hikmet-i teşrî‘, mantık, kelâm, İslâm hukuku ve Arap dili ve edebiyatı gibi dersler verdi. 1876’da I. Meclis-i Meb‘ûsân’da Bosna-Hersek milletvekili oldu.

13- Sadrazam Boşnak Topal Recep Paşa: (?- ölüm 18 Mayıs 1632)

14-Cezzar Ahmet Paşa (1724-1804): Bugünkü Bosna Hersek sınırlarının içerisinde bulunan Listica’da doğdu.Tarihe bir çok başarıları olmasına rağmen esas büyük şöhreti kimsenin boyun eğdiremediği Napolyon’u yenen kişi olarak geçmiş olmasıdır.70 yaşına gelmesine rağmen ön cephede kılıç sallayarak 64 günlük taaruz sonunda 2 bin kişilik Fransa ordusu’nu Akka ‘da püskürtmüştür.

15- Süleyman PAŞA (Skopljak) :1800’lü yıllarda Sırp isyancılarla savaşan Rumeli ‘de faaliyet gösteren bir Osmanlı askeri komutanı ve valiydi .  Birinci Sırp ayaklanmasını (1804–13) ezdikten sonra Belgrad’ın ilk Smiterçisi ( Smederevo Sancağı) olarak görev yaptı.

16- Baltacı Sokollu Mehmet PAŞA ( 1505-1565): Vişegrad’ın Rudo kasabasında doğmuştur.Gerçek adı Bayo Sokoloviç’dir. I.Süleyman döneminde Osmanlı donanmasının Kaptan-ı Deryalığı ve yine I. Süleyman, II.Selim ve II.Murat  dönemlerinde 14 yıl Osmanlı Devleti’nin Sadrazamlığını yapmış  Osmanlı devlet adamıdır. I. Süleyman’ın son sadrazamı olmuştur. Hem Osmanlı İmp.’nun zirvede bulunduğu dönemi simgelemesi itibarıyla hem de icraatları, projeleri ve kişiliği sayesinde en önemli  Osmanlı sadrazamlarından biri kabul edilir.

17 -Sokollu Mustafa PAŞA (Sokoloviç) ( ? -1578): 1566-1578  yılları arasında 12 yıl boyunca Budin Eyaleti’ nin en uzun süreli  Beylerbeyi görevinde bulunan Osmnalı  devlet adamıdır. Sokullu Mustafa Paşa, Osmanlı  tarihinde büyük önemi ve yeri olan Sokullu ailesine mensup, Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’ nın amcasının oğludur.Görevi süresince Budin’ in kalkınmasına ve imarına, Osmanlı-Habsburg arasındaki barışın muhafazasına, halkın ve tüccarların korunmasına çalışmıştır. Budin’ de ve Macaristan’ da önemli imar çalışmaları yaptı. Kanuni Sultan Süleyman’ ın iç organlarının gömüldüğü yerde Türbe yaptırdı.

18 -Bosnalı Ahmet SUDİ ( ? – 8 Mayıs 1598): Bosna-Hersek’in Cajnice kasabasının Sudici köyünde doğdu. Foça’da ilk eğitimini tamamladıktan sonra İstanbul’da yüksek öğrenimini tamamladı.Fars dili ve edebiyatı konusunda derin bilgiye sahiptir.Döneminin balkanlarda en önemli İranolog’udur.Osmanlı Türkçesi ile kaleme aldığı Hafız Divanı Şerhi eseri Bulak Matbaası’nda 1834 veya 1835 yıllarında üç cilt halinde İsmet Settarzade tarafından Farsça’ya tercüme edilerek 4 cilt halinde neşredilmiştir.

19 -Sokollu Ferhat PAŞA (Sokoloviç) ( ? -1586): Osmanlı Generali ve Bosnalı devlet adamıydı. 1566-1574 yılları arasında Kilis valisi idi.Bosna’nın ilk Beylerbeyi idi (1580).Bosna Eyaleti (ya da Pashaluk) toplam 10 Sancak’dan oluşuyordu: Bosna Sancağı (merkez eyalet), Hersek Sancağı,Vutçıtrn Sancağı, Prizren Sancağı,Klis Sancağı,Krka Sancağı, Pojega Sancağı ve Pakrac Sancağı .  Pakrac Sancağı’nın Sancak-başı Ferhad Paşa Sokoloviç’in kardeşi Ali-beg idi. 

10 bin askerle Ferhad Paşa Sokoloviç Gvozdansko Kuşatması’nı gerçekleştirdi üç büyük saldırı düzenledi. 13 Ocak 1578’de bir Osmanlı zaferiyle sona erdi. Ferhat Paşa cesurca öylesine hareket etti ki, onlar bir Hıristiyan gömüsünü kabul ettiler ve yerel nüfus vergilerden kurtuldular. 

20 -Derviş Lala Mehmet PAŞA (Ömerpaşiç) ( ? -1606):Sadrazamlık yapmıştır. I Ahmet saltanatı döneminde Vezîr-i Azam olarak tayin edildi. 

21 -Mostarlı Türbedar Ali DEDE ( ? -1598): Halvetiyye tarikatı şeyhlerinden, âlim ve mutasavvıf dır Osmanlı döneminde çok önemli eserler yazmıştır.
Bosna’nın Mostar kasabasında doğdu.“türbe şeyhi” unvanıyla tanındı. 1593 yılında III. Murad tarafından makam-ı İbrâhim’i yenilemek göreviyle gönderildiği Mekke’de Temkînü’l-makam fî Mescidi’l-harâm adlı eserini kaleme aldı. Serdârıekrem Satırcı Mehmet Paşa’nın daveti üzerine katıldığı Varadin Seferi dönüşünde Sigetvar Kalesi yakınlarında vefat etti.

22 -Koca Mustafa PAŞA ( ? -1512):II.Bayezıd saltanatı sonunda ve I.Selim saltanatı başında 1511-1512 döneminde Sadrazamlık yapan Osmanlı devlet adamıdır.1501’de vezir oldu. II. Vezirken, 1511’de Vezîr-i âzam tâyin edildi. Sultan İkinci Bâyezîd’i tahttan indirdikten sonra Yavuz Sultan Selim da onu Vezîr-i âzamlıkta bıraktı.

23 -Bosnalı Damat Rüstem PAŞA (Okupoviç) (1500 – 10 Temmuz 1561): I.Süleyman saltanatı döneminde 28 Kasım 1544-6 Ekim 1553 ve 29 Eylül 1555-10 Temmuz 1561 tarihleri arasında Sadrazamlık  yapmış Osmnalı devlet adamıdır. Saraybosna yakınlarında ki Butmir ya da Sarajevsko Polje adlı bir köyde doğmuştur. Ailesinin adının Opuković veya Cığaliç olduğu bildirilmektedir. Babası Mustafa Bey (Paşa) olup Sinan (Kaptan-ı Derya Sinana Paşa, ö. 1554) ve Nefise adlı iki kardeşi olduğu belirtilmektedir.1526 Mohaç Muharebesi’ne Silahdar olarak katıldı. Bu seferden döndükten sonra birinci İmrahor görevine tayin edildi. Üstün yetenekleri dolayısıyla Sultan Süleyman’ın gözüne girdi. Önce Diyarbekir beylerbeyi oldu. Sonra Anadolu Beylerbeyine’ne nakledildi. 1539’da üçüncü vezir olarak görevlendirildi. Üçüncü vezir iken 26 Kasım 1539’da Şehzae Cihagir ve Şehzade Beyezıd’in sünnet düğününde Kanunü Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan ile evlendi. Bu nedenle ‘damat’ sıfatıyla anılır.

24 -Ali PAŞA (Rizvanbegoviç) 1783 – 20 Mart 1851): 1813-1833 yılları arasında  Ustolça Kaptanı ve 1832-1851 yılları arasında Hersek Sancakbeyi olarak görev yapmıştır.Rıdvanbegoviç 1783 yılında  Ustolça’nın Begovina mahallesinde doğmuştur. 1831 yılında  Ustolça Kaptanı olarak doğduğu şehre atandı. 1831-1833 yılları arasında çıkan Bosna Ayaklanması’nın bastırılmasında gösterdiği emekleri nedeniyle 1833’te müstakil sancak haline getirilen Hersek Sancağı’nın Sancakbeyi oldu.

25-Bosnalı Şeyh HAMZA BALİ ( ? -1561):  Bosna’nın İzvornik Yakınında ki Orloviçte’de kasabasında doğdu.

26 –Mehmet Derviş PAŞA ( ? -9 Aralık 1606) : Bosnalıdır. I.Ahmet saltanatı döneminde 21 Haziran 1606 tarihinde Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.genç yaşında “bostancıbaşı” olduğu için Civan Bey olarak da anılırdı.  Vezirlikle beraber Kaptan-ı Derya olarak da görev yaptı.

27 – Topal Receb PAŞA ( ? -1632):Boşnak asıllıdır. Bostancı ocağında yetişmiştir. Bostancıbaşı olmuştur.Ruslar tarafından ele geçirilen Azak kalesini geri almak üzere Kırım’a yapılan sefere serdar tayin edilmiştir. 1625-1626 döneminde Kaptan-ı Derya görevi yapmıştır.

İran’ karşı sefere serdar tayin edilip ve sefere hazırlıkları yapmak için Tokat’a giden ve burada ölen sadrazam Çerkes Mehmet Ali Paşa yerine 8 Şubat’ta Sadrazam ve İran seferi serdar-ı ekremi olarak Müezzinzade Flibeli Hafız Ahmet Paşa  getirilmişti. Bu sırada Kaptan-ı Derya Topal Recep Paşa donanmayla İstanbul’a geldi ve Kırım Hanı ile Nogaylar arasında ortaya çıkan mücadeleyi ortadan kaldırmak ve nehirlerden şayaklarla Karadeniz’e inen ve Osmanlı devletinin Karadeniz kıyılarını vuran Kazak saldırılarını önlemek için tekrar donanma ile Karadeniz’e açıldı.Karadeniz’de Topal Recep Paşa komutanlığı altında bulunan Osmanlı Donanması 350 şayaktan oluşan bir Kazak ince donanması ile “Karaharman Deniz Muharebesi”‘ne girişti. 

28- İbrahim Peçevî: Annesi Boşnak ailesi Sokollu’ya (Sokolović) mensup olan ve soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Peçevî 14 yaşında babasını kaybedince, akrabası olan Anadolu Beylerbeyi Lala Mehmet Paşa’ya bağlanmış ve onun korumasında eserler vermiştir. Pek çok kez Osmanlı Avusturya Savaşlarına katılan Peçevî, Anadolu ve Rumeli’de defderdarlık görevlerinde de bulunmuştur.

1641 yılında devlet görevinden çekilerek tarihini yazmaya başlamıştır. Bu tarih eserinden özellikle 1520-1640 dönemini incelemiştir. Peçevî bu eserinde kullandığı kaynakları gayet açık belirtmiştir ve eserini yazarken daha önce yazılmış pek çok tarih kitabını incelemiştir. Böylece Osmanlı tarihçilerinin arasında ilk defa olarak Avrupalı tarihçilerin eserlerine, özellikle Macarca yazılmış tarih eserlerine kaynak vermiştir.

29 – Boşnak İsmail AĞA: ( ? -1659) :”Cezayir Beylerbeyi”di.

30 -Davut Paşa Bogoyeviç : Davut Paşiç 1502 ‘de vezir oldu.

31 -Sarı Süleyman PAŞA ( ? -1687): 1684’de ikinci vezir rütbesi verilip Lehistan cephesinde ordu seraskeri oldu. Bu cephede Lehistan orduları ile yapılan çarpışmaları kazandı.Başarılı askeri komutan olarak isim yaptı.18 Aralık 1685’de  “Sadrazam ve serdar-ı Ekrem” görevleri verildi.

32- Koca Musa Paşa:Bosna asıllıdır.Enderun‘da eğitim yaptı. Silahtarlık görevi verildi. 1633’de “Mısır Valisi” oldu. 1634’de İstanbul’a dönerek kubbe veziri oldu. 1635’de İstanbul’da sedaret kaymakamlığı yaptı. 1636’da “Budin valiliğine” getirildi. 1638’de yine İstanbul’da sedaret kaymakamlığı yaptı. 1640’da ikinci kez Budin valisi tayin edildi. 1644’de “Silistre Valiliğine” getirildi.

1645’de İstanbul’da kubbe vezirliği yapmakta iken açılan Girit seferinde Serdarlığa getirilen Kaptan-ı Derya Silahtar Yusuf Paşa yanında sefere katıldı.1645’de kaptan-ı derya görevine getirildi. 1646’da Girit serdarlığına tayin edilen Sultanzade Mehmed Paşa ‘yı donanma ile Girit’e götürdü. Eğriboz adası açıklarında bir Venedik filosu ile yaptığı bir deniz savaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Üsküdar’a getirilip defnedildi.

33- Mehmet bey Minetoviç  :”Bosna Sancak Beyi”di.

34 -Matrakçı Nasuh(d. 1480 – ö. 1564 ) :Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el-Bosnavî veya kısaca Matrakçı Nasuh , Boşnak asıllı Osmanlı Minyatürcü,Hattat,Tarihçi,Matematikçi ve Matrakçı.

35 –Gazi Hüsrev Bey (1480 – 1541): Osmanlı İmparatorluğu Padişahı I.Süleymen Devrinde Bosna’da uzun süre görev yapan “Sancak beyi”. Babası Boşnak annesi Türk olup, annesi tarafından Sultan II.Beyazıdın’ın torunudur.Mohaç Muharebesi’nde büyük başarı gösterdi. Bosna bölgesinde yaptığı fetihlerle sancağının sınırlarını genişletti.

Toplam 17 yıl Bosna’da “Sancak beyliği” yapmış olan Gazi Hüsrev Bey, 18 Haziran 1541 tarihinde Karadağ’ın Drobnjaci şehrinde çıkan bir Sırp isyanını bastırırken Mokro köyünde vefat etti. İç organları Karadağ’da bugün halen “Hoca Tepesi” (Hodžina glavica) olarak anılan mevkiye, naaşı Saraybosna’ya nakledilerek kendi yaptırdığı Gazi Hüsrev bey Camisi’nin avlusundaki  Türbeye gömülmüştür.

İsa Bey’den sonra Saraybosna’nın ikinci kurucusu sayılan Gazi Hüsrev Bey, Saraybosna ve çevresinde İslam’ın yayılmasında önemli rol oynayan eserler yaptırdı. Onun inşa ettirdiği Külliye asırlarca topluma hizmet verdi. Bu külliyenin Kütüphanesin de günümüzde çok sayıda eser bulunmaktadır.

36- :Boşnak Hüsrev PAŞA ( ? -1631)

37 –Hadım Süleyman Paşa (Rumeli beylerbeyi):Boşnak asıllı bir Osmanlı askeri ve devlet adamıdır. Hadım Süleyman Paşa II.Mehmed dönemin de “Anadolu ve  Rumeli Beylerbeyi” ve daha sonra  “Amasya ve Semendire Sancakbeyi”  olarak görev yapmıştır.1474 yılında “Rumeli Beylerbeyi” olan Süleyman Paşa, aynı yıl gerçekleşen İşkodra Kuşatması ve 1475 yılında yaşanan “Racova Muharebesinde ” Osmanlı güçlerinin komutanıydı. 1478’de Anadolu beylerbeyi olan Süleyman Paşa bu görevdeyken ikincisi gerçekleşen İşkodra seferine katıldı. 1481 yılında Arnavutluk topraklarında yapılan savaşlar esnasında Venediklere esir düştü. Esaretten kurtulduktan sonraki yıllarda “Amasya Sancakbey’i” olan Süleyman Paşa, 1491 yılında da “Semendire Sancakbey’i” olarak görevlendirildi. 1492 yılında Belgrad’ı kuşattı. 

38- Boşnak Osman PAŞA (öl. Eğri 1681):Osman Paşa Boşnak Asıllı  Vezirdir. . Bostancı ocağı’nda yetişti. Bostancılar kethüdası (1664), bostancıba-şı oldu (1667). Vezir payesiyle Şam valiliğine atandı (1671). Mehmet IV’ün birinci Lehistan seferi sırasında (1672) kalenin teslim olmasıyla sona eren Kameniçe (Ka-mieniec) kuşatmasına katıldı. Zoravno (Zorowon) barışı’ndan (1676) sonra Mısır (1677), Diyarbakır (1678) ve ikinci kez Şam (1679) valisi olarak görev yaptı. Bosna beylerbeyi (1680), Eğri muhafızı (1681) oldu.

39- Biber Mehmet PAŞA ( ? -1623):

40- Mostarlı Ali DEDE Bin Mustafa ( ? -1566): Önemli İlim Adamıdır.Ali-Dede İki önemli eseri vardır Gazi Hüsrev bey Kütüphanesinde Eserleri.( Bošnjak Muhadaretul-evail ve musameretul-evahir)

41 -Sadrazam Semiz /Semin Ali PAŞA ( ? -1565):Hersek’in Praça kasabasındandır.“Mısır ve Rumeli Beylerbeyi” olup daha sonrada “Vezir-i Azam” olmuştur.

42- Şair Derviş PAŞA (Beyazidoviç) ( ? -1604):

43 -Doğancı Mustafa PAŞA ( ? -1692):

44- Çufitoğlu Ahmet PAŞA ( ? -1696):

45 -Cengizade Ali PAŞA ( ? -1663):

46- Fevzullah Fevzi PAŞA ( ? -1657):

47- Hazinedar Abdurrahman AĞA ( ? -1696)

48 -Boşnak Hüseyin PAŞA ( ? -1689)

49 -Hasan AĞA (Memigoviç) ( ? -1697)

50- İbrahim PAŞA (Sivçiç Gabeljak) ( ? -1642)

51- Kara Davud PAŞA ( ? -1623)

52- Boşnak Kurt Mustafa PAŞA ( ? -1606)

53- Kabakulak Ahmet PAŞA ( ? -1691)

54 -Kethuda Salih PAŞA ( ? -1647)

55 -Kethuda Salih PAŞA ( ? -1666)

56- Kız Hüseyin PAŞA ( ? -1690) 

57- Kara İbrahim PAŞA ( ? -1676)

58- Kazasker Şaban EFENDİ ( ? -1657)

59 -Müderris Hasan EFENDİ ( ? -1684)

60- Kara İbrahim PAŞA (Poçin) ( ? -1676)

61 -Mostarlı Şair Derviş PAŞA ( ? -1604)

62- Müderris Hasan EFENDİ ( ? -1659)

63- Muhasib Yusuf PAŞA ( ? -1646)

64- Müderris Hüsamiddin EFENDİ ( ? -1600)

65- Müderris İbrahim EFENDİ ( ? -1695)

66- Lala Mehmet PAŞA (Sokoloviç) ( ? -1606)

67- Muharrem PAŞA ( ? -1665)

68- Hasan PAŞA ( ? -1645)

69- Mostarlı Nişancı Mustafa PAŞA ( ? -1661)

70- Mostarlı Mustafa PAŞA ( ? -1636)

71- Yavuz Ali PAŞA (Malkoviç) ( ? -1604)

72-  Geylani Sofu Ali PAŞA ( ? -1517): 

73 -Mostarlı İbrahim PAŞA (Memibegoviç) ( ? -1636)

74- Kadı Ali EFENDİ ( ? -1684)

75- Osman PAŞA ( ? -1685)

76- Nayyıri Nurullah EFENDİ (Kapıcıbaşı) ( ? -1617)

77- Ohrili Hasan PAŞA ( ? -1622)

78 -Beylerbeyi Hasan PAŞA ( ? -1602)

79 -Bosnalı Mustafa PAŞA (Çeliç) ( ? -1636)

80- Şişman İbrahim PAŞA (Poçitelj) ( ? -1676)

81- Sokoluzade Hasan PAŞA (Sokoloviç) ( ? -1602)

82- Bosnalı Şair Mehmed Nergisi (1592-1635)

83 Bosnalı Hasan KAİMİ ( ? -1691)

84 Bosnalı Molla Hasan USKUFİ ( ? -1650)

85- Silahtar Yusuf PAŞA (Maskoviç) ( ? -1646)

86 -Veli Mehmet PAŞA ( ? -1474)

87 -Tiryaki Hasan PAŞA ( ? -1611)

88- Boşnak Hüseyin PAŞA ( ? -1691)

89- Boşnak Murteza PAŞA ( ? -1636)

90- Hafız Koca HÜSEYİN ( ? -1644)

91 -Tarihçi Şair Mehmet HALİFE ( ? -1666)

92 -Ali Mustaf DEDE (1530-1611)

93 -Bosnalı Kara Davud PAŞA ( ? -1623)

94- Çoban Mustafa PAŞA ( ? -1549):

95 -Boşnak Koca Hüseyin MÜVERRİH ( ? -1644)

96- Kahvecibaşı Mehmet HALİFE ( ? -1650)

97 -Doğancı Boşnak Hüseyin PAŞA ( ? -1691)

98- Mostarlı Boşnak İsa EFENDİ ( ? -1682)

99 -Kuyucu Murat PAŞA (1521-1611)

100 -Koca Muslihiddin AĞA ( ? -1650)

101- Devşirme Hüsrev PAŞA ( ? -1628)

102 -Dilaver PAŞA ( ? -1622)

103-Gazi Mehmet PAŞA ( ? -1517):

104- Doğancı Hüseyin PAŞA ( ? -1689)

105-Travnikli Molla Hasan KAFİ ( ? -1616)

106 -Bosnalı Ali Bey (Paşiç) ( ? -1688)

107- Mostarlı Derviş PAŞA ( ? -1603)

108 -Sarı Hüseyin PAŞA ( ? -1690)

109 -Sofu Mehmed PAŞA ( ? -1604)

110- Silahtar Mustafa PAŞA ( ? -1641)

111 -Telli Mustafa PAŞA ( ? -1656)

112 -Bosnavi Damat Mustafa PAŞA ( ? -1529):

113 -Mostarlı Ahmet EFENDİ ( ? -1565)

114- Şair Siyahi Mustafa ÇELEBİ ( ? -1653)

115- Şair Fevzi Mustafa PAŞA ( ? -1648)

116 -Şair Vali Ahmed ÇELEBİ ( ? -1599)

117- Vaiz Hüseyin EFENDİ ( ? -1621)

118- Baltacı Mehmet PAŞA (Kopljanik) ( ? -1566):

119 -Boşnak Osman PAŞA ( ? -1681)

120- Ebubekir PAŞA (Cengiç) ( ? -1745)

121 -Halil PAŞA ( ? -1716)

122 -Daltaban Mustafa PAŞA (1648-1703)

123 -Hacı Mehmed PAŞA ( ? -1793)

124- Hüseyin PAŞA (Bolyaniç) ( ? -1720)

125- Hasan PAŞA ( ? -1709)

126- Hasan PAŞA ( ? -1715)

127- Hersekli Hüdaverdi Mahmut PAŞA ( ? -1721)

128- Hacı Vasfi Mehmed EFENDİ ( ? -1760)

129- Hasan PAŞA ( ? -1706)

130- Kul Kethüdası Süleyman PAŞA ( ? -1795)

131 -Abdullah PAŞA (Defterdaroviç) (1722-1785)

132- Bosnalı Ali Zeki EFENDİ ( ? -1711)

133- Cebecibaşı İbrahim AĞA ( ? -1703)

134 -Dizdarzade Ahmet PAŞA ( ? -1717)

135 -Durmuşzade Ömer PAŞA ( ? -1722)

136-Atlamacı Mustafa PAŞA ( ? -1730)

137- Kilerci Hacı Osman AĞA ( ? -1765)

138- Bosnalı Hüseyin PAŞA ( ? -1706)

139- Kamil Ahmet PAŞA ( ? -1763)

140- Bosnalı Ahmet Kamil PAŞA (Gagaliç) ( ? -1763)

141- Bosnalı Şair Asım Bey ( ? -1710)

142- Sokollu Ferhat PAŞA (Sokoloviç) ( ? -1798)

143- Defterdar Ahmet AFVİ ( ? -1732)

144 -Defterdar Hacı Mir Mehmed AFVİ ( ? -1732)

145 -Bosnalı Şair Mehmet SABİT ( ? -1712)

146 -Numan PAŞA (Çupriliç) ( ? -1714)

147 -Silahtar Mehmet PAŞA ( ? -1733)

148- Bekir PAŞA (Cengiç) ( ? -1737)

149 -İsmail PAŞA (Cengiç) ( ? -1702)

150- Şehla Hacı Mehmet PAŞA ? -1758)

151- Hacegan Fevzi Mustafa PAŞA ( ? -1764)

152- Kadı Salih EFENDİ ( ? -1715)

153- Mahmut PAŞA (Atlagiç) ( ? -1796)

154- Mirmiran Mehmet PAŞA ( ? -1774)

155- Mutasarrıf Receb PAŞA ( ? -1768)

156- Seyfullah PAŞA ( ? -1710)

157-Fedai Ali PAŞA ( ? -1820)

158 -Sarı Düzmece Hüseyin PAŞA ( ? -1717)

159- Ahmet PAŞA (Ayazpaşiç) ( ? -1691)

160- Sarı Ahmet PAŞA ( ? -1716)

161- Resul PAŞA (Resulbegoviç) ( ? -1716)

162- Silahtar Yusuf PAŞA ( ? -1646)

163- Mehmet PAŞA (Klijinoviç) ( ? -1872)

164- Fazıl Mehmet PAŞA (Çupriliç) ( ? -1882)

165- Silahtar Bodur Hüseyin AĞA ( ? -1762)

166 -Hafız Osman PAŞA ( ? -1819)

167- İzvornikli Ali PAŞA ( ? -1815)

168- Hacı Mehmet Refik EFENDİ (Şeyhüslam) (1860-1871)

169- Kapıcıbaşı Osman PAŞA ( ? -1819) 

170 -Konjiçli Hüsnü Hüseyin EFENDİ ( ? -1843)

171- Vezir Mustafa PAŞA

172- Gazi Mehmet PAŞA ( ? -1517)

173- Bosnalı Mustafa PAŞA (Skenderpaşiç) ( ? -1636)

174 -Mengioğlu Tahir PAŞA ( ? -1851)

175- Damat Halil PAŞA ( ? -1603):

176- Hoca Kadri EFENDİ (1860-1918)

177- Mostarlı Hersekzade Arif Hikmet (1839-1903)

178- Sokollu Hekim Kamil Ahmet (1898-1957)

179 -Mostarlı Şeyh Fevzi ( ? -1747)

180- Bosnalı Selim PAŞA ( ? -1875)

181 -Fevzullah AĞA (Burek) ( ? -1806)

182 -Ali Rüştü EFENDİ ( ? -1924)

183- Bosnalı İsmail AĞA (Cezayir Beyliği) ( ? -1830)

184- Koca Kadir Nesih EFENDİ (1860-1918)

185- Cezzar Ahmet PAŞA ( ? -1804)

186- Boşnakzade Mehmet PAŞA (1812-1877)

187- Damat Melek Mehmet PAŞA (1719-1801) 

188 -Bosnalı Ali Rüşdü EFENDİ ( ? -1936)

189-Vezir Mustafa PAŞA ( ? -1704)

190- Mahmut PAŞA (Angeloviç) (1462-1468)

191- Sokollu Mehmet PAŞA (Sokoloviç) (1506-1579)

192-Hadım Sinan PAŞA ( ? -1517):

193-Rüstem PAŞA (Tüccerzade) (1500-1561)

194- Yalak Mustafa PAŞA ( ? -1534)

195-Yavuz Ali PAŞA ( ? -1663)

 196- Çoban Mehmet PAŞA ( ? -1529)

197-Halil PAŞA ( ? -1598)

198- Hadım Sinan PAŞA ( ? -1517)

199-  Hüseyin Kaptan   Gradascevic

200- Mahmut PAŞA (Cino) ( ? -1828)

201-Kara Ahmet PAŞA ( ? -1555)

202- Çoban Mustafa PAŞA ( ? -1537):

203- Baltacı Mustafa PAŞA ( ? -1565):

204-Abdullah Bosnevi (1582 -1644):

205-Kadı Arabacı Ali PAŞA ( ? -1620)

206-Boşnak Recep PAŞA ( ? -1687):