Zeynep Işıl Hamziç Boşnak Medya
Başta Süleymaniye ve Turgutalp Mahallesi olmak üzere genelde İnegöl merkezinde yaşayan Arnavutların Türkiye’ye gelişi Osmanlı’nın son dönemlerinde özellikle Balkanlardaki kayıplarla başlıyor.
MAKEDONYA VE KOSOVA GÖÇMENİ
İnegöl’e göç eden Arnavutlar daha ziyade Makedonya ve Kosova göçmeni… Dernek Başkanı Salim Kaplan, Arnavutluk’tan gelenlerin yok denecek kadar az olduğunu belirtiyor.
“İnegöl’deki Arnavutlar Makedonya ve Kosova göçmenidir ağırlık olarak” diyen Kaplan: “Makedonya’dan Kumonova, Tetova, Üsküp, Kosova’dan da Priştina’da Yenova mahallesinden göç etmişlerdir. Çoğunluğu Makedonya’dandır” bilgilerini veriyor.
DÜNYA SAVAŞI İLE GÖÇ BAŞLADI
Osmanlı’dan kopan ülkelerin birer birer bağımsızlıklarını ilan ettiği yılların ardından kopan 1.Dünya Savaşı ile artık Rumeli’de daha fazla duramayan Arnavutlar evlerini, yurtlarını bırakarak Ana vatana dönmeye başlarlar. Türlü zorlukların yaşandığı o yıllarda Kosova’daki Arnavutlar ilk olarak Konya’ya giderler.
“İlk olarak Konya Ereğli sonra da İnegöl’e göç ediyorlar” diyerek göçü anlatan Kaplan, Makedonya göçmenlerinin ise 1955-1960 yılları arasında İnegöl’e geldiklerini aktarıyor. İnegöl’e gelen aileleri de şu şekilde sıralıyor: “Bilge ailesi, Peker, İncebay aileleri daha eski göç eden aileler. Makedonya göçmenleri daha geç İnegöl’e gelmişlerdir. Bir kısmı da Bursa’da kalmışlardır”
ARNAVUT KÖYÜ YOK
Kafkas göçmeni Gürcüler, Kafkas bölgesinden göçen Abaza ve Çerkesler, Bosna göçmeni Boşnaklar köylere yerleşmişken Arnavutlar, şehir merkezinde kalmayı tercih etmişler.
Daha ziyade de Süleymaniye mahallesini mesken tutmuş Arnavutlar… ‘Arnavutların köyü yok’ diyen Salim Kaplan: “3-5 aile Cerrah, Kulaca’ya, Akhisar’a yerleşmişler ama Arnavutların toplu olarak yaşadığı bir köy yok”
MAKEDONYA’DA KALAN AKRABALAR VAR
Türkiye yerleşiminde ise Arnavutlar Bursa, İstanbul Bayrampaşa, Diyarbakır, Elazığ, Samsun, Amasya, Manisa başta olmak üzere Türkiye’nin her yerine yerleşmişler. 50 yıl önce gelen Makedonya göçmenlerinin hala oralarda yaşayan akrabaları var. Gidip gelmeler de sürüyor.
DERNEĞİN 40.YILI
Rumeli Derneği Başkanı Salim Kaplan, derneklerinin 39.yılını geride bıraktıklarını ve 2014’te 40.yılını kutlayacaklarını belirtiyor: “Derneğimiz, spor kulübü altında kuruluyor. 1968 yılında Yeşil Marmara Spor Kulübü olarak kuruluyor. Sonra Marmara Gücü ve son olarak da 1974’te Rumeli Kültür ve Yardımlaşma Derneği 39 yıldır hizmet veriyor”
40.YILDA SÜNNET ŞÖLENİ
Dernek çalışmalarında da bahseden Kaplan, her yıl Ramazan ayında geleneksel iftar programı tertip ettiklerini belirterek çalışmalardan bahsetti:
“Uludağ’da federasyonumuzla birlikte şenliklerimiz var. Aşure Günümüz var. Bu yıl 3.sünü gerçekleştirdiğimiz Petla Şölenimiz var. 2004’te yapılmış olan sünnet şölenimiz var. Bunu 40.yılımızda hem sünnet hem de 40.yıl şöleni olarak Rumeli Haftası yapacağız”
“SAVAŞTA YARDIM ETTİK”
Rumeli Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Serkan Ay da Kosova savaşında yapılan yardımlara değinerek şunları paylaştı:
“1998 yılındaki Kosova Savaşında 4 TIR gıda, ilaç, giyim yardımcı yapıldı. Savaş zamanında Kosova göçmenleri en iyi şekilde ağırlandı. İhtiyaçları derneğimiz tarafından karşılanmıştır. 2001-2002’deki Makedonya Savaşında hemşerilerimize yardımlar yaptık. Onları ağırladık. Bursa’ya, İstanbul’a yaralı askerler gelmiştir. Federasyonlarla birlikte dernekler de ilgilenmiştir”
PETLA NEDİR”
Arnavutların yemeklerinden bahsedelim biraz da. 3.şöleni kutlanan petla ile başlayalım.
Petla, Arnavutların Ramazan’da ve özel günlerde yapılan lokmadır. Petla, erkek tarafı kız evine gider ve mendil alırsa; sabahtan öğle sonrasına kadar erkek tarafının sevinci, mutluluğu petla ikram edilerek ifade edilir. Aileler, Rumeli müzikleri ile eğlenir.Rumeli Derneği, 3 yıldır Cerrah Parkı’nda şölen olarak kutluyor.
3 ÇEŞİT ARNAVUT BÖREĞİ VAR
Arnavutlardan bahsedip de böreğini es geçmek mümkün değil.
Bilinenin aksine tek çeşit Arnavut Böreği yok. Herkesçe bilinen pırasalı böreğin yanında Arnavutların ciğerli ve ıspanaklı börekleri de var. “Bunlar bizim değişmez birinci yemeklerimiz” diyor.
Oradaki adetlerin sürdürülmesi adına var olan yemekleri Arnavutların. Ramazan ayında her sahurda Arnavut Böreği açılan evleri de ekliyor Rumeli Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Serkan Ay. Mişoriz (Büryan), Paça, Samsa, Filiya böreği, kendine özgü baklavası, helvasını da eklemek lazım.
ARNAVUTLARDA EKEK KINASI VAR
Düğün adetleri de farklı Arnavutların. Rumeli müziği ile evin önünde düğünden bir akşam önce erkek kınası yapılır. Salim Kaplan, Rumeli erkek kınasında alkolün ve silah atmaların olmadığını özellikle vurguluyor. Cumartesi erkek kınası ile düğün başlar, bayanlar da kendi aralarında kına yapar.
ARNAVUTTAN KIZ AL, KIZ VERME
“Arnavut’tan kız al ama kız verme” deyimini konuşuyoruz Salim Kaplan ve Serkan Ay ile. “Bunu söylerken kızın ailesinin örf ve adetlerinin bildiği için kız sıkıntı yaşamaz ama gelen kız Arnavut değilse sıkıntı yaşar” anlamında söylenir diyor Kaplan. Artık kız da alınıyor, kız da veriliyor. Serkan Ay ise düğün törenlerinde Arnavut adetlerini hala uyguladıklarını aktarıyor. “Gelin günde 4-5 kez kıyafet değiştirir, belirli günlerde giyeceği kıyafetler vardır. Bunlar dışarıdan olanlara biraz ağır geliyor” diyerek aktarıyor.
Kaynak:Gençgazete.net
