BELGRAT – Evliya Çelebi (1611-1685) Belgrad’da konuşulan dili tarif ederken, “Sayıları Boşnakça gibidir” der (kaynak: Šabanović 1967: 92).

MOSTAR – Evliya Çelebi, Mostar’da konuşulan dil hakkında şöyle anlatıyor: “Konuşulan resmi dil Türkçe olup Boşnaḳça ve Latince de bilirler.“İçindeki özel lehçeler: akıcı ve stilize Türkçedir ve onlar da biliyorlar.

Boşnakça ve Latince … ”

Evliya Çelebi muhtemelen Latince konuşanlar için; Bosnalı Latinleri / Katolik Boşnakları kastetmiştir.

YAYTSE– Evliya Çelebi, Jajce (Yaytse) kasabasının anlamını yazarken “Boşnakça Jajce kasabası ismi Jajce, yumurta demektir” diyor. (Şabanovic 1967: 207)

MRKONYİÇ – Varcar Vakuf için “Dilleri Boşnakçadır…” vurgusunu yapıyor. (Şabanovic 1967: 216)

UZİÇE – Ayrıca bugünkü Sırbistan sınırları içinde kalmış olan Užice (Uziçe) için de dikkat çekiyor: “Boşnakça konuşuyorlar…”. (Şabanovic 1967: 387)

PLYEVLYA – Bugünkü Karadağ devleti sınırları içinde kalan Sancak Boşnak şehri Taşlıca’da (Pljevlja), ona göre: “Boşnakça konuşuyorlar …”. (Şabanoviç 1967: 399)

ÇAYNİÇE: Doğu Bosna Çayniçe şehrinde herkes Boşnakça konuşuyor. (Šabanović 1967: 402)

FOÇA– Doğu Bosna Foça şehrinde, ona göre “Boşbakça konuşuluyor”. (Šabanović 1967: 409, 419)

LYUBİNYE – Ljubinje’de (Lyubinye) şöyle: “… birbirleriyle Boşnakça ve Latince konuşuyorlar …”. (Şabanovic 1967: 421)

DUBROVNİK – Evliya Çelebi’nin yazdığına göre Dubrovnik’te ilginçtir: “… Latince konuşuyorlar …”. (Şabanovic 1967: 425)

HERSEG NOVİ – Bugünkü Karadağ devleti sınırları içinde kalan Novi’de (Herceg Novi), Evliya Çelebiye göre: “… nüfus iyidir. Boşnakça, Sırpça ve Latince konuşuyor … ”. (Şabanovic 1967: 439)

GABELA – Gabela’da: “… Boşnakça  konuşuyorlar …”.(Şabanovic 1967: 467)

ZVORNİK – Evlija Çelebi’ye göre Zvornik’te durum şöyle: “Boşnakça konuşan bir ticaret dünyası…” (Şabanovic 1967: 484)

TUNA NEHRİ BOYLARI – Müstahkem Hram kasabasında (Tuna üzerinde): “… nüfus; Boşnakça, Sırpça, Bulgarca ve Türkçe konuşuyorlar”. (Şabanoviç 1967: 547)

KLADOVA – Kladovo’da (Sırbistan): “… Herkes, tüm nüfus Boşnakça ve Türkçe konuşuyor ve onlar da Vlahça da biliyorlar … ”. (Şabanovic 1967: 552).

Bosna’nın çevresinde konuşulan diller adına yakınlık eğilimi, Evliya Çelebi tarafından Boşnak dilinin öncelikli konuşulan dil olarak gösterilmesinin yanı sıra Sırpların, Hırvatların ve Katolik Boşnakların yerel dil olarak Latince’yi konuştukları görülüyor.

not: çeviri mealen yapılmıştır.