DOĞU BOSNA BOŞNAK (BOŞNYANİN) ŞEHRİ FOÇA’DA ARTIK BOŞNAKLAR YOK !?
FOÇA’DA 20. YÜZYILDA GÖÇE ZORLAMA, KÜLTÜR KIRIM VE YAPILAN SOYKIRIMLAR SONUCU BOŞNAK NÜFUS YOK EDİLDİ. !
FOÇA’DA BOSNA SAVAŞI’NDAN ÖNCE 1991 YILI NÜFUS SAYIMINDA 5,625 BOŞNAK VARKEN 2013 YILI NÜFUS SAYIMINDA SADECE 83 BOŞNAK VAR.
Bugün sadece üç camisi kalmış olan Foča şehrinde bir zamanlar 17 cami vardı.
Foča kırsalında 1981 yılı nüfus sayımında Boşnaklar %53 oranında iken Sırp Karadağlı çetniklerin 1992-1995 arası yaptığı soykırımdan sonra 2013 yılı nüfus sayımında Boşnaklar %7 oranına düştü.
1941-1945 arası Sırp Karadağlı çetniklerin yüzlerce Foçalı Boşnağı öldürüp cesetlerini Drina nehrine attımışlardı ?
Bugün sadece üç camisi kalmış olan Foča şehrinde bir zamanlar 17 cami vardı. Bunlardan 12 tanesi İkinci Dünya Savaşı’ndaki yıkımda kurtulmuştu ancak, Bosna Hersek’e 1992’de yapılan saldırıdan sonra Foça’daki kutsal İslami anıtlara karşı kültürkırım ve Foça’daki Boşnaklara karşı soykırım yapıldı. 12 cami de 1992–1995 arası yok edildi.
1918 tarihli 3. fotoğrafta tek karede Foça’da 7 tane cami görülüyor. O zamanlar Boşnak nüfus %90 oranında idi. Cami isimleri: (soldan sağa) Mustafa Paşa Camii, Aladza Camii, Cafer Bey (Cafer Çelebi) Camii, Şeyh (Kadı Osman-Efendi) Camii, Hamza Bey Camii, İmparator Camii ve Mehmed Paşa Kukavica Camii.
Günümüzde Alaca Camii dışında, Atik Ali Paşa ve Careva (Hünkar) Camii, sayıları azalmış olan ve Bosnalı Sırpların baskıları, tehditleri, zor şartlar altında yaşayan Foçalı Boşnaklara hizmet veriyor.
Foça Alaca Cami ve kısa hikayesi:
1550 yılında Mimar Sinan’ın yakın çalışma arkadaşı olan Hasan Nezir tarafından inşa edilen Foça Alaca Cami, “Bosna’nın İncisi” olarak anılıyor. Bosna’daki savaşın başladığı 1992 yıllarında maalesef tahribata uğrayan ve yıkılan cami, Türkiye TİKA tarafından 2019 yılında yeniden inşa edilerek tüm güzelliğiyle tekrar ayağa dikildi.
Nusret SANCAKLI
