Almanya’daki Boşnaklar: İkinci vatan
Almanya’da Bosna-Hersek’ten gelmiş olan yaklaşık 240 bin kişi yaşıyor. Örneğin 2006 yılında menajer koltuğunu Federal Almanya’daki yaşamla değiş-tokuş eden Irma Stöckigt.
Onu Almanya’ya aşkı getirdi. Bosna’da bir işletmede yönetici pozisyonunda olan Irma Stöckigt, Federal Almanya’da erkek kardeşini ziyaret ettiği bir sırada bugün eşi olan kişi ile tanışmış. İktisat eğitimi görmüş olan Irma, “erkek kardeşim 20 yıldan beri burada yaşıyor. Onu sık sık ziyaret ediyordum ve Almanya hoşuma gidiyordu, ama bir gün burada yaşayacağım aklımın ucundan bile geçmezdi” diyor. 2006 yılı başında Almanya’ya göç eden Irma şimdilerde Wuppertal kenti yakınında yaşıyor.
Irma Stöckigt 1970 yılında Bosna-Hersek’e bağlı Travnik’te doğmuş ve Hırvatistan’ın başkenti Zagrep’te öğrenim görmüş. Daha sonra Saraybosna’da uluslararası alanda iş yapan bir firmada çalışmış. “50 kişilik personelden oluşan bir çalışma grubunu yönettim. Meslekî kariyer benim için önemliydi” diyor Irma Stöckigt. Ancak daha sonra müstakbel eşi ile Almanya’da yaşamak için bu pozisyonu terketmiş.
Bosna-Hersek’ten Federal Almanya’ya gelenlerin göç gerekçeleri farklı. Ülkelerinde iç savaşın hüküm sürdüğü 1992-1995 yılları arasında 350 bin kadar mülteci Almanya’da sığınma imkânları aradı. Ancak bunların birçoğu daha sonra ülkelerine döndü ya da başka ülkelere geçti. Bosna-Hersek’teki İstatistik Ajansı’nın verilerine göre, daha Yugoslavya’nın dağılmasından (1991) önce bile Almanya’da yaklaşık 113 bin Bosna-Hersek’li yaşıyordu.
Irma Stöckigt
Göçmenler ve göç gerekçeleri
Bosna-Hersek İnsan Hakları ve Mülteciler Bakanlığı’nın elinde savaştan sonra Almanya’ya kaç vatandaşın göç ettiğine dair sağlam bilgiler bulunmuyor. Bakan Yardımcısı Ruzmira Tihic-Kadric, Bosna-Hersek’in elinde sadece oturum kaydını sildirmiş olan kişilere ilişkin sayılar bulunduğunu belirtiyor. Tihic-kadric, “Ancak ülkede ikametgâh kaydının sildirilmesi gibi bir zorunluluk olmadığı için biz genelde Federal İstatistik Dairesi’nin bilgilerine başvuruyoruz. Bunlar çok güvenli bilgilerdir” diyor. İşte bu verilere göre Almanya’da Bosna-Hersek kökenli yaklaşık 240 bin kişi yaşıyor. Bunların 80 bini Alman vatandaşlığına geçmiş durumda. Bosna-Hersek İnsan Hakları ve Mülteciler Bakan Yardımcısı Tihic-Kadric, savaştan sonra ilticaların çoğu kez ekonomik nedenlerle ve de aile birleşimi çerçevesinde devam ettiğini, ayrıca son yıllarda çok sayıda gencin de yüksek öğrenim görmek üzere Almanya’ya gittiğini belirtiyor. Böylece Bosna-Hersek de kalifiye elemanlarını, özellikle de doktorları kaybetmiş oluyor, çünkü Almanya ve tüm AB ülkeleri genç, iyi eğitimli göçmenleri kazanmaya çalışıyor.
Irma Stöckigt de almış olduğu iyi eğitimin Almanya’da bir işe yaramasını istiyor. Ancak iki çocuk annesi Irma şu sıralarda bir ilkokulda uyum yardımcısı olarak çalışıyor. Gelişme konusunda yardıma ihtiyacı olan çocukların gündelik okul hayatına iyi ayak uydurmaları için destek oluyor.
Aile ve meslek – zor bir misyon
Bu zor görevin birincisi, iş piyasasındaki sert rekabet savaşı. “Bunun dışında işletmecilik alanındaki branşlarda neredeyse tüm kadrolar tam günlük. Küçük çocuklu annelerin çalışma saatlerini esnek bir biçimde ayarlayabilmeleri için işletmelerin biraz daha anlayışlı olmalarını arzu ederdim” diyor Irma Stöckigt. Irma, çok sayıda iş müracaatında bulunduğunu ve vasıflarının altındaki işler için yapılan duyurulara da yanıt verdiğini, ancak başarılı olamadığını söylüyor. “Yarım gün çalışmak istiyordum, ama ön görüşmelere bile çağrılmadım.”
42 yaşındaki Irma Stöckigt, Almanya’da aile ve mesleğin birarada yürütülmesinin çok zor olduğunu vurguluyor ve şöyle devam ediyor: “Bosna-Hersek’te durum farklı. Çok sayıda genç anne tam günlük işlerde çalışıyor, ama sosyal çevrelerinde onlara daha fazla destek olunuyor.” Irma, büyük annelerin, halaların, teyzelerin ya da kardeşlerin birkaç saatliğine çocuklara baktığına dikkat çekiyor.
Buna rağmen Irma Almanya’da bir gün yine şirket yöneticisi olarak ve de tercihen uluslararası alanda faaliyet gösteren bir kuruluşta çalışma konusunda umudunu yitirmiyor. Bildiği bir çevreyi bırakıp Almanya’ya göç etme kararından da hiç pişman olmadığını belirtiyor: “Burada -bazı istisnalar dışında- genel anlamda sadece olumlu tecrübeler yaşadım.”
© Deutsche Welle Türkçe
Belma Fazlagic-Sestic / Çelik Akpınar
Editör: Nihat Halıcı
