21 Ocak Arnavutluk'da Cumhuriyetin İlanı » Boşnak HaberBoşnak Haber

2 Mayıs 2024 - 10:49

21 Ocak Arnavutluk’da Cumhuriyetin İlanı

21 Ocak Arnavutluk’da Cumhuriyetin İlanı
Son Güncelleme :

09 Nisan 2017 - 23:10

Zeynep Işıl Hamziç  Boşnak Medya 

21 Ocak 1925 yılında, Arnavutluk Ahmet Zogu’nun başkanlığında Cumhuriyeti ilan ederek parlemanto oluşturulmuştur.

Arnavutluk 500 yıla yakın Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır. Osmanlı’nın Balkan savaşlarının ardından Balkanlardaki çöküşü ile 1912 yılında bağımsızlığını ilan eden Arnavutluk 21 Ocak 1925 tarihinde Cumhuriyet rejimini geçmiştir. Zogu tarafından 4 yıl sonra  “1 Eylül 1928” yılında da yaptığı bir anayasa değişikliği ile de “Arnavutluk Demokratik Parlamenter Krallığı” kurulmuştur. 1928-1939 yılları arasında Arnavutluğun kralı olarak da ülkeyi yönetmiştir.

 7 Nisan 1939 yılında İtalya tarafından işgal edilen Arnavutluk, bu ülkeye bağlı olarak 1944 yılına kadar yönetilmiştir.

29 Kasım 1944’te Enver Hoca yönetiminde bağımsız Halk Cumhuriyeti kurulmuş, 29 Nisan 1991’e kadar bu komünist rejim işbaşında kalmıştır. 1991 yılında ülkede ilk çok partili seçim gerçekleştirilmiş ve böylece 46 yıllık Komünist rejime son verilerek, çok partili demokratik sisteme geçilmiştir.

Arnavutluğun İlk Cumhurbaşkan’nı Ahmet Zogu’yu tanıyalım; 

8 Ekim 1895 de Arnavutluk’un Mat kasabasında doğan Zagu,şehrin valisi Cemal paşa Zogolli ile Sadiye hanımın 3.çocuğu olarak doğmuştur.Baba tarafından kökü 15. yüzyıla dayanan kuzeyli Geg’lerden Zogolli ailesine, anne tarafından orta Arnavutluk’lu Toptani ailesine dayanır.Manastır’da okuduktan sonra, İstanbul’a gelip  Galatasaray Lisesi’ni bitirdi. I. Dünya Savaşı’nda Avusturya ordusunda savaşa katılan Zogu, savaştan sonra Yugoslavya’ya yakınlık göstererek batı politikası taraftarı oldu. 1920’de İç İşleri Bakanı, 1921’de Başbakan oldu.

1924’te çıkan ihtilal üzerine Yugoslavya’ya sığınmak zorunda kalan Ahmet Zogu, aynı yıl içinde Arnavutluk’a dönerek kendisini Cumhurbaşkanı ilan ettirmeye başardı.

Ahmet Zogu 4 yıla yakın Cumhurbaşkanlığı yaparak, İtalya’ya büyük yakınlık gösterdi. Cumhurbaşkanlığı’nın daha ilk ayları içinde dikta rejimine giden Zogu, kendisine karşı gelenleri sindirdikten sonra,1 Eylül  1928 yılında, Arnavutluk meclisi tarafından I. Zogu adiyle kral ilan edildi. Bu dönemde aslında Arnavutluk’ta, iktisat, toplum ve kültür alanlarında önemli yenilikler yaptığı da inkar edilemez ancak;

Ahmet Zogu’nun 11 yıl süren krallığı sırasında İtalya yavaş yavaş Arnavutluğu idaresi altına aldı. Zogu’nun keyfi idaresi de ülkeyi İtalyanlar’ın kucağına atmakta gecikmedi. Nihayet 1939’da İtalya, Arnavutluğu tamamen işgal edince Zogu, Yunanistan ve Türkiye yoluyla Avrupa’ya kaçtı. Uzun bir süre Amerika’ da ve Mısır’da yaşamıştır.1961 yılında da Paris’te vefat etmiştir.

YORUM YAP