Polonyalı Boşnaklar » Boşnak HaberBoşnak Haber

27 Mart 2024 - 21:45

Polonyalı Boşnaklar

Polonyalı Boşnaklar
Son Güncelleme :

06 Ekim 2015 - 20:18

POLONYALI BOŞNAKLAR

Yazar: Cemail GÜL (Dzemail MUKOVİĆ)

 O dönemlerde artan bavul ticareti sayesinde Sırpça ve Rusçayı da konuşabilen Boşnaklar, dürüst,çalışkan ve disiplinli olmalarından dolayı çok kolay iş bulmaya ev ekonomilerine katkıda bulunmaya başlamışlardı ..

 

 70’li yıllarda aile bütçelerine katkı sağlamak için İstanbul Kapalıçarşı’da kuyumcu, deri giyim ve  halı satan mağazalarda işe tezgahtarlıkla başlayan gençlerin ilerleyen yıllarda Boşnak nüfusunun bu sayede ekonomik refaha kavuşacaklarının hesabını yapmamışlardır eminim. O dönemlerde artan bavul ticareti sayesinde Sırpça ve Rusçayı da konuşabilen Boşnaklar, dürüst, çalışkan ve disiplinli olmalarından  dolayı çok kolay iş bulmaya ev ekonomilerine katkıda bulunmaya başlamışlardı. İş alanlarında gösterdikleri başarılar takdir ediliyor çalışkanlıklarıyla tanıdık çevreleri güçleniyordu.

 

Belli bir zaman sonra; çalıştıkları sektörde uzmanlaşıyor ,edindikleri tecrübe ve birikimler sayesinde, girişkenlikleri ve ufku açık insanlar olmalarından da dolayı kendi iş yerlerini açmaya ticarete atılmaya başlamaktaydılar. Bavul ticaretinde çok tecrübeliydiler çünkü İtalya’dan Kapalıçarşı’ya bavul ticaretini başlatmış ,uzun zaman da kontrolleri altında tutmuşlardı. Boşnaklar 80’li Yılların başlarında yavaş, yavaş Laleli ticaretinde söz sahibi olmaya başlamışlardı. O senelerde özellikle deri ve süet mamülleri çok modaydı. İstanbul’a bavul ticareti için gelen turistlerin çoğunluğunun Yugoslav ve Polonyalı olması Boşnaklar için; çok büyük şans hatta bir milat olarak kabul edilebilir. Dil bariyerinin olmaması ayrıca bir avantaj idi ki; bu avantajı iyi değerlendirmesini bildiler. Yugoslavlara “Zemo(zemljak) Polonyalılara da “Rodak” diye hitap ederlerdi. (Polaklar; canayakın, sıcak kanlı, çalışkan, ticaret için yaratılmış insanlardır. Tabiri caiz ise “cin gibidirler” iş yapacakları kişi yada kurumları iyi incelerler ticaret risklerini minimuma indirmeye çalışır kendilerine öyle partner seçerler) Boşnaklar’la Polaklar arasında karşılıklı güven ve saygı oluşmuştu, ticaret anlayışları da örtüşmekte idi. Bunun sonucunda da iki tarafın da ticaret iyi bilmelerinden dolayı çok kısa zamanda karşılıklı ticaret hacimleri büyüdü. Karşılıklı; çünkü; ticaret genellikle takas yoluyla yapılıyordu. Polaklar yanlarında getirdikleri fotoğraf makinesi, radyo, teyp, torna başlıkları, freze bıçakları gibi eşyaları deri manto, ceket karşılığı takas ederlerdi. Bu eşyalara “tovar” ticaret şeklinede “tovar za tovar” (mala- mal) denilirdi. Takas yapılan eşyalarıda mağazalardan “tovarcı” denilen kişiler satın alırlardı. Karşılıklı ticaretin başarılı sürmesi Polonyalı- Boşnak dostluğunu çok pekiştirmişti. Dostluklar o kadar iyi derecedeydi ki; mağazaların tabelaları Polakça isimlerle yazılıyordu! Orzeł Biały, Poznań Sarajevo, Sobieski, Moda Polska, Polanin, Dejna, Katalinski, Pewex, Rodak gibi. Bunlar tabii ki pazarlama taktikleriydi ama güzeldi ve Polonyalılar çok memnundu. Hem müşterilerin akıllarında daha kolay kalma açısından hem de biraz sempatik ve hoş görünmek bakımından izlenmiş güzel bir reklam yapma şekliydi. Bunların yanında çok hoş olan da; bir çok işletmeci ve tezgahtarların Polakça isimler kullanmasıydı. Marek, Jacek, Andrzej, Mirek, Marcin, Zenek, Staszek, Stefan, Rafal, Roman, Tomek, İrek, Motylek gibi. ( İstatistik yapmadım ama tahmin ediyorum İstanbul’da yaşayan Boşnakların yüzde 30 ila 40 arası bir oran Polakçayı konuşuyor yada anlıyordur. ) Laleli’de iş yerleri hızla çoğalırken mesken evleri azalıyordu, semtin yerlileri yavaş, yavaş evlerini, dairelerini satmak durumunda kalıyorlardı. Kimileri fiyatların cazip olmasından, kimileri de mecbur kaldıklarından dolayı. Çünkü her taraf artık iş yerleriyle dolmuştu. İlerleyen zamanla birlikte deri giyimle beraber Tekstil ürünleri piyasası oluşmuştu. Deri harici ilk tekstil ürünleri mağazası“ Çarli Mehmet” tarafından açılmıştı. 1985 yılından itibaren başlayan tekstil dönemi ikili ticaretin ciro ve kazanç hacmi açısından doruğa ulaştığı dönemlerdi. Bavul ticaretiyle başlayan ilişkiler günümüzde profesyonel şirketler bazında devam etmektedir. Bugün Polonya, Orta Avrupa’da Türkiye’nin en büyük ticaret ortaklarından biri olup ikili ticaret hacmi 2014 yıl sonu itibariyle 5, 5milyar dolar civarında kayıtlara geçmiştir. Polonya, Avrupa Birliği’nin 6. büyük ekonomisi olarak küresel ekonomik krizden olumsuz yönde etkilenmemiş, güçlü ve yüksek gelirli bir ekonomiye sahiptir. Polonya; işgücü, cazip pazar hacmi, güçlü sanayi altyapısı ve lojistik avantajları nedeniyle yabancı yatırımcılar için cazip bir ülke durumundadır.

 

Kaynak: http://www.muhacirinsesi.com/makale/cemail-gul-demal-mukovi/polonyali-bosnaklar/90.html

YORUM YAP