Kotroman Hanedanı, 13. yüzyıl sonlarından 15. yüzyılın ortalarına değin Bosna’yı yöneten kraliyet ailesidir.
Macar kralının vasalı olarak 1287-1316 arasında Bosna’nın bir bölümünü yöneten Stefan Kotroman tarafından kuruldu. Onun oğlu Stefan Kotromaniç, 1322’de bağımsız Bosna hükümdarı oldu.
Topraklarını güney’e doğru genişleterek 1325’te Hum topraklarını (sonradan Hersek) ve Adriya Denizinin, Split ile Neretva Nehri arasında kalan kıyılarını aldı.
Yerine geçen 15 yaşınaki yeğeni I. Tvrtko (hükümdarlığı 1353-91), topraklarının bir bölümünü yitirmesiyle sonuçlanan Macar saldırılarına ve iç ayaklanmalara karşın Bosna üzerinde sıkı bir denetim kurmayı başardı.Daha detaylı incelersek;
1353-1391 KRAL TVRTKO I. KOTRONOMİÇ’İN EGEMENLİĞİ
Yitirdiği toprakları 1370’te geri alarak, ülkesini Adriyatik kıyıları boyunca ve Sırbistan’a kadar genişletti. 1377’de kendini “Sırpların, Bosna’nın ve kıyının kralı” ilan etti böylelikle Bağımsız Bosna Krallığını kurmuş ve kral ünvanını almıştır.
Sırp kralı Duşan’ın ölümü üzerine Sırbistan küçük beyliklere dağılmış Kotronomiç bu beylikleri kapsayan Sırbistan’ın batı ve orta kesimlerini de ülkesine kattı.
Dalmaçya bölgesinin önemli bir kısmını da hükümranlığı altına alarak ülkesinin sınırlarını kısa zamanda genişletmiş ve Tvrtko I. Kotronomiç Bosna Dalmaç’ya ve Sırbistan kralı ünvanı’nı almıştır.Bosna bu kralı döneminde coğrafi ve politik güç bakımından Siyasi Tarihinin zirvesindeydi. 1390’da Bosna’yı Güney Slavları arasında en güçlü devlet durumuna getirmişti.
Macar kralı Nagy Lajos’un ölümü üzerine (1382) Macaristan’ın ve Hırvatistan’ın güneyindeki ayaklanmalardan faydalanarak yitirdiği topraklarını genişletip, Zara şehri dışında, Dalmaçya’yı kendine bağladı,Ama ardıllarının yönetiminde dinmeyen hanedan kavgaları ve birkaç nüfuzlu kişinin iktidarda giderek daha çok söz sahibi olması Bosna tahtının otoritesini zayıflattı;
I. Tvrtko’nun ölümü kargaşa, savaşlar ve çöküş sürecinin habercisi gibidir. Bundan sonraki dönem Bosna’nın 1463’te Osmanlılar tarafından fethine kadar sürekli olarak mücadelelerle geçen ve “Herkesin herkese karşı savaştığı” bir dönemdir.
Macar ve Osmanlı saldırılarıyla toprak yitiren ve bağımsızlığı sınırlanan Bosna, sonunda Osmanlı Devleti’ne bağlandı (1463) ve Kotroman Hanedanından son kral Stefan Tomašević (hükümdarlığı 1461-63) idam edildi.
Hazırlayanlar:
Boşnak Medya
Şevket Kuçeviç-Zeynep Işıl Hamziç.