Boşnak genetik bilimcilerin 2000’li yıllarda uluslararası bilim insanları ekibi ve uluslararası genenetik enstütüler ile birlkte yaptıkları çalışmakarın sonucuna göre, Bosna Hersek ve Sancak nüfusunun
% 40’ı İlir,
% 20 ile Cermenler (Gotlar),
% 15 ile Keltler,
% 15 Slavlar,
% 6 ile Türkler (Hun, Avar, Peçenek)
% 4 ile Traklar
olmasıyla bugüne kadar olan Sırp, Hırvat ve Karadağlı tarihçilerin öğretileri tamamen çöktü (Not: 1363 yılından sonra özellikle 1463 Bosna fethi sonrası Batı Balkanlara gelen Osmanlı İmparatorluğu dönemi bu çalışmalarda hedeflenen zamanın daha öncesi olduğu için dışında kalmıştır.).
Güvenilir DNA yöntemlerine dayalı olarak 2007 yılında İsviçre IGENEA Enstitüsü’nde yürütülen araştırma, Boşnakların tarihini ve köklerini kesinlikle destekleyen yeni tezlerin çığ gibi yükselmesine neden oldu.
Son 100 yıldan fazla siyasi amaçlı “Boşnaklar Slav’dır” tezleri çürütüldü.
Slav öncesi kökler, Balkanlar’a M.Ö. 2000’de gelen yani 4000 yıl önce ve Saraybosna yakınlarındaki Butmir kültürü gibi daha önce orada yaşamış eski Avrupa kültürlerinin yerini alan eski İliryalılara kadar uzanıyor.
Keltlerin M.Ö. 4. ve 3. yüzyıllarda gelişine rağmen İliryalılar, Romalıların gelişine kadar hala Bosna Hersek ve Sancak’ta daha baskın ve kalabalık bir halktı. Romalıların İliryalılara karşı büyük savaşı (M.S. 6-9 yılları arası) Orta Bosna bölgesindeki İlir Deasitiyat halkı ile gerçekleşiyor.
Halkın bugünkü Bosna Hersek ve Sancak bölgesine kavimler göçü sırasında Gotlar, Traklar, Hunlar ve Avarlar ile birlikte önletşne katıp getşrdikleri Slavlar yerleşti. İlk Çağı’ın “Basanis” adlı Trakya kabilesi bu jeopolitik alana ve merkezinden geçen nehre Bosna’ya adını vermiş ve bu isim İlirler, Romalılar, Gotlar ve Türk kabileleri Hunlar ile Avarlar ve sonradan gelen tüm halklar tarafından da farklı telafuz edilerek kabul edildi.
Nusret SANCAKLI
