Boşnyaninler (Boşnakların ataları), binlerce yıl önce Batı Balkanlarda doğuda İbar nehri çevresi ile batıda Una Nehri ve güneyde Adriyatik sahilleri ile kuzeyde Sava nehri arasında yaşayan Balkanların otantik (yerli) bir halkıdır.Tarih, gelenek, mitoloji, sembolizm, dil, kültür, arkeoloji ve genetik araştırmalar ile kanıtlandığı gibi, Balkanlar’daki ilk insanların ve Avrupa’nın en eski halklarından birinin torunlarıdır.

Roma İmparatorluğu zamanından beri Bugünkü Bosna Hersek ve Sancak toprakları, zamanın konuşulan dillerinde ve o dillerin telaffuzunda; Bassania, Basana, Bossna, Bosona, Bosena, Bosanius, Bosnae, Bosna vb. denilmiştir. Bu isimler ismi yazan veya konuşan kişinin konuştuğu dile bağlıdır.

Bassan-as; İlirya dilinde su ve nehirler diyarı anlamına gelir. Boşnyaninler diğerlerinden (sonradan gelen komşuları) farklı olarak hep buradaydılar. Boşnyaninler hiçbir yerden gelmediler, tarih yazıldığı günden beri Boşnyaninler (Boşnaklar) bu bölgede yaşıyor..

Batı Balkanlarda Ortaya çıkarılan 3.000 kadar mezarlık, 70.000 kadar mezar ve onların üzerindeki yazılı, motifli mezar taşları Steçaklar, sadece Orta Çağ’da yapılmadıklarını, binlerce yıllık olduklarını göstermektedir.

Osmanlı Türk İmparatorluğu’ndan önce Bosna Krallığı Batı Balkanlarda en uzun süre tarih sahnesinde kalmış bir devlet ve Boşnyaninler de yalan ve siyasi tarihçilerin yazdığı gibi Sırpların Ortodoks Kilisesi ve Hırvatların Katolik Kilisesi inancında olup sonradan bu iki inancı reddetmiş Sırplar veya Hırvatlar hiç değiller.

İnsanların inancı tarih boyunca değişiyor. Boşnyaninler 4. asırdan sonra tek tanrıya inanılan Maniheizm/ Ariusçuluğu (Aryanizmi), Gök tanrıcılığı (Tengri), Bogumilizmi ve İslam dinini tercih ettiler. Ondan önce Antik çağlarda su tanrısı Bindu’ya, boğa tanrısı Tur’a orman tanrısı Vidasus’a inanan çok tanrılı dinlere inanıyorlardı.

Orta Çağ’da ısrarla ve tüm baskılara rağmen Papa’nın idaresi altındaki Katolikliği ve Patriklerin herşeye hakim olduğu Ortodoksluğu, yani Tanrı’yı üçleyen inançları reddedip, Bogomilizm’e, Ariyan Bosna Kilisesi’ne, çok az kısmı Katolikliğe, daha az bir kısmı da Ortodoksluğa inandı ve herkes inancında özgür idi.

Yeniçağda büyük bir çoğunlukla İslam’ı tercih ettiler ve Türkçe olarak Boşnak diye anılmaya başladılar.Bosna’nın varlığını inkar edenler, “Sırplıktan neden vazgeçtiniz?” diye tarihi gerçeklerle çelişen, siyasi amaçlı sorulara şöyle cevap veriliyor.

“Hiç olmadığımız bir şeyden nasıl vazgeçeriz. Bosna’da ilk Sırp 100 yıl önce ortaya çıktı. Bosna’nın 1908’de Avusturya tarafından işgal edilmesinden sonra ortaya çıktılar, ondan önce Bosna’da Sırp yoktu.”

Batılıların Türkleri Balkanlardan çıkarma politikaları desteğinde, Sırbistan’dan gelen dini ve milliyetçi propaganda Ulahları (Vlahları) bir gecede Sırplara çevirmeye başlayana kadar Vlahlar 16. yüzyıldan beri Osmanlı Devleti tarafından Bosna’ya toprak işlemek ve hayvancılık yapmak için beylerin yanına yerleştirildikleri için zaten Bosna’da idiler. 1908 yılına kadar Sırpların Bosna’ya girişlerine izin verilmedi. 1863’te Ortodoks Vlahlar ve Ortodoks Boşnyaninler, kilise üzerinden Sırplaştırılmaya başlandı.

Peki Sırp nedir, kindir? Kimse bilmiyor? Tam olarak asıl vatanlarını bilen yok. Avarlarla gelen Slav kabilesi mi? Bizans İmparatoru’nun Karpatların kuzeyinden getirttiği ve Moesia bölgesine yetleştirdiği Servler mi? Onlara Bizanslılar Servler dediği halk bu isimle 19. yüzyıla kadar anıldı. Avrupa’da resmi haritalarda bugünkü Sırbistan Servia diye geçiyordu. Serv, toprak ve hayvancılık işlerinde çalışan hizmetli veya İlk Çağ’da esir, köle anlamına gelen eski bir Latince kelimedir. Bu bölgeye ilk olarak yedinci yüzyılda gelen ve eski topraklarımızda yaşayan bir halktır. Onlar getirilince Boşnyaninleri o topraklardan zamanla kovdular ve ülkenin adını Raşka olarak değiştirdiler. Kendilerini de Raşyani olarak adlandırmaya başladılar.Servlerin Bizanslılar tarafından Karpatların kuzeyinden alınıp yetleştirildikleri ve onların Eski Sırbistan dedikleri bölgeye aslında Moesia deniyordu. Bugünkü Sırbistan’da yaşayan Boşnaklar, o toprakların yerli halkı olup onları het fırsatta yok etneye çalıştıkları ama, bir türlü yok edemedikleri insanların kalıntılarıdır.

Bosna’dan gidip bugünkü Sırbistan topraklarına yerleşmiş değiller. Oradaki Boşnaklar, Servler, Raşyaninler, Arbanaslar, Vlahlar ve Cincarlardan Sırplaşmış olanlardan ve de gerçek Sırplardan çok uzun yıllar önce o topraklara yerleşmişlerdir.

Sırplar, Sırp olaral kalsınlar ve Sırplar, Boşnakların da Hırvatlar, Slovenler, Arnavutlar, Makedonlar gibi Boşnaklar olduğunu anlasınlar.