ANZAVUR’UN İKİNCİ BİGA BASKINI ve
BİGA BOŞNAK MAHALLESİ
(Bülent Özel)
Biga’daki asayişsizliği gidermek için takviye olarak Çanakkale Jandarma Tabur Komutanı Binbaşı Ali Rıza Bey üç Bölükle Çan üzerinden Biga’ya ulaşır.
Fakat Biga’yı kuşatmış olan Anzavur kendisine ültimatom vererek Biga’yı terk etmesi için altı saatlik süre verir ve Ali Rıza Bey Karabiga’ya çekilir.
Balıkesir Kuvayi Milliye harekâtı tümen komutanı 61. Tümen Komutanı Miralay Kâzım Bey’den bir telgraf alır ve derhal harekete geçmesini ister. Birliğini toparlayarak, Biga’yı Anzavur güçlerine karşı savunan milliyetçilere destek vermek için tekrar Biga’ya gelir. Derhal şehre devriyeler çıkarır ve nöbetçiler yerleştirir. Biga’da vatanseverler Balıkkaya mevkiinde (Boşnak mahallesi) konuşlanmış beklemektedir.
Sabaha karşı Balıkkaya istikametinden acı acı makineli tüfek sesleriyle uyanırlar. Aynı zamanda Debboy (Çavuşköy’ün karşısındaki taş mektep) Çavuşköy ve Çan istikametinden de Anzavur’un adamları dalga dalga şehre doğru ilerlemekedir.
Akşama iki saat kala Anzavur güçleri Biga’ya girerek ele geçirir.
Bu ara İdriskoru’ya kadar gelen Alay Biga’ya gelememiş, savunma yapan milliyetçilerin büyük bir kısmı köprüden geçerek alaya ulaşırlar.
Ancak Balıkkaya bölgesinde (Boşnak mahallesi) bir kısım vatansever sıkışmış durumda kalmıştır.
İşte bu mahalle halkı istisnasız bu vatanseverleri, gizlice evlerinde saklayarak şefkatli sinelerine basmışlardır. Çerkez Ethem gelinceye kadar yedirip içirmişlerdir. Bu ailelerden bazıları: Haşim Ağa, Salih Dömeke’nin babası (Haşim Ağa’nın ağabeyi), fırıncı Osman Tezsevin (Fırıncı Münir Tezsevin’in babası).
Anzavurcular tarafından bunların evleri zaman zaman basılmış, içeride saklı olan milliyetçilere kadın çarşafı giydirerek, birer ikişer komşu evlerine aşırılmış, sonradan yine evlere alınmıştır.
Anzavurcuların “milliyetçileri saklayanların evleri yakılacak, kendileri idam edilecek” diye mahalle mahalle ilan etmelerine rağmen, büyük bir cesaretle mücadele etmiş ve bir insanlık örneği göstermişlerdir.
Boşnakların bu hareketleri sonradan gerek mahalli hükümetçe ve gerekse memlekete hakim olan Kuvayi Milliye komutanlığınca takdir edilmişlerdir.
Ruhları şad, mekânları cennet olsun.
Kaynak: GÜVEN, Zühtü. Anzavur İsyanı, İş Bankası Yayınları,1965.
Fotoğrafların temininde Sayın Ismail Eşsiz’e ve açıklamalarıyla Sayın Mahir Tezsevin’e teşekkür ederim.
