Sırbistan, 1914’te Saraybosna’yı ziyarete gelen Avusturya Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşidük Franz Ferdinand’ı öldürerek Birinci Cihan Harbi’nin başlatan kıvılcımı ateşleyen Gavrilo Princip’in heykeli dikildi.
Birinci Cihan Harbi’nin 101. yılı vesilesiyle Belgrad’da 28 Haziran’da açılan heykel için tertiplenen merasimde Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikoliç, Princip’i “hürriyet savaşçısı” ilan etti.
Belgrad’da Pazar günü yüzlerce kişinin katıldığı kalabalık önünde açılan 2 metrelik bronz heykel, 14 milyon insanın öldüğü Birinci Cihan Harbi’ni başlatan suikastin failini temsil etmesi nedeniyle tartışmalara neden oldu.
Sırbistan hükümeti binasının karşısındaki parka dikilen heykelin Bosna Sırp Cumhuriyeti Entitesi Cumhurbaşkanı Milorad Dodik’in de katılımıyla gerçekleştirilen açılışında yaptığı konuşmada Nikoliç, “Gavrilo Princip bir kahramandı ve tiranların öldürülmesinin sembolüydü” diye konuştu.
Srebrenitsa Soykırımı Tasarısına Gönderme Yaptılar
Nikoliç, “Eğer Winston Churchill kitabı “Bilinmeyen Savaş”ta Princip’in hapishanede öldüğünü ve halkının da Princip’in suçu ve gerçekleştirdiği soykırımı kutlamak için bir heykelini diktiklerini yazdığını hatırlarsanız, İngiltere’nin Srebrenitsa için sunduğu ve bundan böyle soykırımın tek sembolü olarak Srebrenitsa’yı öne çıkaracak olan tasarının hiç de sürpriz olmadığını anlarsınız” diye konuştu.
Açılışta söz alan Milorad Dodik de İngiltere tarafından BM Güvenlik Konseyi’ne sunulan Srebrenitsa soykırımı tasarısına gönderme yaparak Sırpların karşı karşıya kaldıkları tüm saldırılara karşı mücadele edilmesi gerektiğini söyledi.
Daha önce tasarıyı “Sırp aleyhtarı” olarak tanımlayan ve Srebrenitsa’nın her iki taraftan da çok sayıda insanın öldüğü bir yer olduğunu ileri süren Dodik, İngiltere’yi savaş sırasında bölgede öldüğünü iddia ettiği en az 3500 Sırp’ın katilinin kim olduğunu açıklamaya davet etti.
Gavrilo Princip
Saraybosnalı Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip, Bosna Hersek’teki Avusturya Macaristan hakimiyetinden memnun olmayan Mlada Bosna (Genç Bosna) adlı bir örgüte mensuptu.
Avusturya Macaristan Veliahtı Saraybosna’da dönemin Belediye Başkanı Fehim Çurçiç ile buluşmak üzere aracıyla Latin Köprüsü yakınlarından geçerken Nedeljko Čabrinović isimli saldırgan bomba atarak Franz ve Sofiya’yı yaraladı. Suikastı tamamlayan isim ise kalabalığı yararak araca doğru ateş eden Gavrilo Princip oldu.
Suikastın ardından saldırganların tümü yakalanarak mahkemeye çıkarıldı ve Avusturya Macaristan, saldırıdan bir ay sonra Sırbistan’a ilan-ı harb etti.
Bunun ardından Rusya’nın Avusturya Macaristan’a, Almanya’nın da Rusya ve Fransa’ya harp ilan etmesiyle Birinci Cihan Harbi patlak verdi.
Saldırının gerçekleştiği ve dünyanın en eski köprüleri arasında yer alan Latin Köprüsü, 2. Cihan Harbi’nden Bosna Savaşı’na kadar olan dönemde “Gavrilo Princip Köprüsü” olarak adlandırıldı.
