Pomaklar Öz be Öz Türk'tür... ( Makale ) » Boşnak HaberBoşnak Haber

28 Mart 2024 - 06:29

Pomaklar Öz be Öz Türk’tür… ( Makale )

Pomaklar Öz be Öz Türk’tür… ( Makale )
Son Güncelleme :

13 Ekim 2022 - 20:30

Akademisyen Meryem Pelin, Balkanlarda haklarında farklı tezler ileri sürülerek asimilasyona tabi tutulan Pomak Türkleri hakkında önemli bir çalışmaya imza attı.

Pomakların Şamanizm ve birçok eski Türk inanışlarını hayatlarının içinde barındırması ve yaşatması bir tesadüf olmadığını belirten Meyem Pelin, “Edirne’de Pomak Halk Kültürü” çalışmasında önemli bulgulara ulaşıldığını kaydetti.

Meryem Pelin’in kitabı, Balkanlarda bulundukları ülkelerde Ortodoks Slav ve Yunan kültürü empoze etmeye çalışan devlet mekanizmaları tarafından asimile edilmek istenen Pomak Türklerini ve özellikle Batı Trakya Türklerini de yakından ilgilendiriyor. Kitap, Pomakların Slav, Yunan vs. olduklarını iddia eden Türk ve İslam karşıtı tezleri çürütmesi bakımından önemli bir akademik yayın olarak değerlendiriliyor.

Yazarın kitap hakkında “Kökeni Orta Asya olan Türk toplumunun Altaylardan doğan inanç sisteminin Balkanlardaki bir toplumca bu denli kültür kodlarıyla yaşatılması başka bir şekilde açıklanamaz. Tüm bunlardan yol çıkarak Pomakların Türk oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çünkü Pomaklar doğum ölüm evlenme âdetleriyle halk inanışları ve yaşayışlarıyla özbeöz Türk olduklarını kanıtlamaktadırlar.” değerlendirmesinde bulunuyor.

Edirne’nin Havsa ilçesine bağlı Naipyusuf köyü sakinlerinden Meryem Pelin’in akademik araştırması, köyde unutulan örf ve adetlerin yeniden canlanmasına katkı sağladı.

Pelin, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Balkan Çalışmaları Anabilim Dalı’nda yüksek lisans eğitimi sırasında köyündeki adetleri “Edirne’de Pomak halk kültürü” adı altında derledi ve tez haline getirdi. Tezi kitap olarak da yayımlanan Pelin, araştırmaları sırasında pek çok örf ve adetin unutulduğunu gördü. Adetleri yeniden canlandırmak ve geleceğe taşımak için çaba sarf eden Pelin, erkek kardeşinin düğününü de eski adetlere göre organize etti.

Köy adetlerini akademik çalışmayla canlandırdı
Pelin, Akademik çalışması sayesinde köyünde unutulan adetleri yeniden canlandırdı. Naipyusuf köyünde yeniden canlandırılan “pullama gecesi” renkli görüntülere sahne oldu.

Akademisyen Pelin’in kardeşi Mert ve eşi Deniz Şentürk için köydeki evlerinin bahçesinde düzenlenen “pullama (boyama) gecesi” renkli görüntülere sahne oldu. Kutlamaya gelen konukların alınları pullarla süslendi ardından görümce “tellaçka” sıfatıyla Meryem Pelin tarafından gelin Deniz Şentürk’ün alnı ve yüzü pullarla süslendi.

Deniz Şentürk’e kayınvalidesinin anneanesinin 80 yıllık el dokuma “düğün paltosu” da giydirildi. Bu sırada köyün yaşlı kadınları teflerle ağıt ve türküler söyledi. Ardından Rumeli türküleri eşliğinde danslar edildi, halaylar çekildi.

“Geleneklerimize devam edelim”
Pelin, AA muhabirine gelin pullama adetinin Pomak Türklerinde çok önemli olduğunu araştırmalarında gördüğünü söyledi. Unutulan bir adeti canlandırmaktan mutlu olduğunu ifade eden Pelin, “Biz istiyoruz ki kültürümüz yaşasın, eski geleneklerimiz canlansın. Pullamaya, oyunlarımıza, adetlerimize, geleneklerimize devam edelim.” dedi.

Gelin Deniz Şentürk, aslen Rizeli olduğunu görümcesinin geleneklerini canlandırmak isteğini seve seve kabul ettiğini ve çok güzel bir merasim olduğunu ifade etti.

Meryem Pelin’in kitabı hakkında
Meryem Pelin, “Edirne’de Pomak Halk Kültürü” ismli akademik araştırma ürünü kitabında Pomak Türklerine dair şu bilgilere yer veriyor:

“Pomaklar Balkanlarda yaşadıkları zulümler katliamlar ve kültür etkileşimlerine rağmen kültürel kimliklerine sahip çıkmış bir toplumdur. İncelememiz kapsamında Edirne ve köyleri örneklemi üzerinden kültürel kimliklerini tanımaya ve tanıtmaya çalıştığımız Pomakların Türk dünyasıyla büyük benzerlikler taşıdığı saptanmıştır.

Türk dünyasında Şeşe Şubat Karısı Al Karısı olarak bilinen lohusaya ve bebeğine musallat olan kötü iye Pomaklarda Al Lohusa olarak bilinir.

Pomak düğünlerinin vazgeçilmezi gelinin pullanma ve süslenme âdeti Yakut ve Çuvaş Türklerine benzer bir şekilde kötü ruhlarla kötülüklerin gitmesi iyi ruhlarla iyilerin gelmesi düşüncesiyle yapılırken kamlık inancında ise Gök Tanrı’ya kamlar tarafından şirin görünmek için yapılır.

Batı Türklüğünde bilhassa Oğuz Türklüğünün var olduğu bölgelerde halen yapılan yağmur duaları ile Doğu Türkistan’da şaman önderliğinde yapılan yağmur duaları çoğunlukla örtüşmektedir. Türk dünyası ve Pomaklarda yağmur duasının yapılışı karşılaştırıldığında birebir örtüştüğü görülür. Yağmur duası yapılırken bunun için Pomaklarda Yada Taşı aranması da dikkat çeken bir konu olmuştur.

Akşam, ateş, ekmek, ev/eşik, demir, tuz gibi konularla ilgili olan benzer inanışlar Pomaklar ve Türk dünyası inanışlarının karşılaştırmasında saptanan benzerliklerden yalnız birkaçıdır.

Pomakların Şamanizm ve birçok eski Türk inanışlarını hayatlarının içinde barındırması ve yaşatması bir tesadüf değildir. Kökeni Orta Asya olan Türk toplumunun Altaylardan doğan inanç sisteminin Balkanlardaki bir toplumca bu denli kültür kodlarıyla yaşatılması başka bir şekilde açıklanamaz. Tüm bunlardan yol çıkarak Pomakların Türk oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çünkü Pomaklar doğum ölüm evlenme âdetleriyle halk inanışları ve yaşayışlarıyla özbeöz Türk olduklarını kanıtlamaktadırlar.”

Kitap Özellikleri
Barkod: 9786257881234
Basım Yılı: 2020
Cilt Durumu: Karton Kapak
Dil: Türkçe
Ebat: 16 x 24
Kağıt Türü: Kitap Kağıdı
Sayfa Sayısı: 193

 

https://www.milletgazetesi.gr/kultur-sanat/meryem-pelin-pomaklar-ozbeoz-turk-olduklarini-kanitlamaktadirlar#gallery-3

YORUM YAP