KÜÇÜK “BÜYÜK” ŞEHİR : NİKŞİÇ
Nikşiç, 73.000’e yaklaşan nüfusuyla küçük bir şehir. Ama, aynı zamanda Karadağ’ın ikinci büyük şehri ve büyük bir kent olmanın bütün özelliklerini taşıyor. Nikşiç, önemli bir sanayi, kültür ve eğitim merkezi.Nikşiç, Karadağ’ın merkezinde, şehirle aynı adı taşıyan, verimli Nikşiç Ovası’nda yer alıyor. Etrafı dağlarla çevrili olan Nikşiç Ovası “karstik” bir ova. Bilindiği gibi, yeraltı sularının bulunduğu alanlara “karstik” deniliyor. Nikşiç ovasında doğan Zeta nehri de, Nikşiç şehrinin güneyinde gözden kaybolup, bir yeraltı akarsuyuna dönüşüyor.
Nikşiç’in oldukça eski bir tarihi var. Antik çağlardaki en eski ismi Anderba. Daha sonraları, Anagastum, ya da Onogost olarak anılmış. Sonra da, buraya yerleşen Slav kabileleri şehre bugünkü adını vermişler.Planlı şehircilik Nikşiç, Trebyesa (Trebjesa) tepesinin eteklerinde kurulu, içinde geniş parkları olan düzenli ve sevimli bir kent. İlginç birşehir planlamasına sahip. Birkaç yüzyıl süren Osmanlı egemenliğinin 1877 yılında sona ermesinin ardından, Kral I. Nikola’nın talimatı üzerine, Josip Slade isimli bir Hırvat mimar Nikşiç’in şehir planlamasını yeniden yapmış ve bugünkü şehir bu plana göre kurulmuş. Kente havadan baktığınızda, Trebyesa tepesine yakın bir noktadan dışarıya doğru birbirinden uzaklaşarak dağılan ve birbirine paralel olmayan caddeler ve bu caddeleri keserek yarım daire biçimi alan sokaklar görüyorsunuz. Yani, örümcek ağının dörtte biri gibi bir şekil. Planın çekirdeği gibi olan başlangıç noktasında Kral Nikola’nın Sarayı bulunuyor. Saray, Nikşiç’te görülmesi gereken önemli bir yapı. 1900 yılında neo-rönesans tarzında inşa edilmiş, iki katlı ve cephesi kırmızı tuğladan. Sarayın çevresindeki evler de tek ya da iki katlı olarak, tipik Karadağ mimarisi tarzında yapılmış ve Saray ile uyum sağlanmış.Nikşiç’te kültür yaşamının en önemli kurumu, yerel adı “ Centar za Kulturu” olan, Kültür Merkezi. “Şehir Müzesi”, “Nikşiç Sanat Galerisi”, “Halk Kütüphanesi”, Nikşiç Tiyatrosu” gibi kültür kurumları, hep bu merkezden yönetiliyor.
Bu ilginç kent, Karadağ Üniversitesinin bazı fakültelerine de ev sahipliği yapıyor. Zaten bu yüzden, şehre girer girmez bir öğrenci kentinde olduğunuzu hissediyorsunuz. Yaklaşık 40 kadar eğitim kurumunun bulunduğu şehirde, Üniversitenin Felsefe ve Beden Eğitimi bölümleri hizmet veriyor.
Adriyatik kıyıları ile Balkan dağları arasında bulunan Nikşic, bölgede bir kavşak noktası konumunda. Sırbistan’ı, Bosna Hersek’i, Arnavutluk’u ve Güney Hırvatistan’ı birbirine bağlayan zorunlu bir geçiş noktası. Kent civarında zengin demir ve boksit madenleri var. Ülke ekonomisi için çok önemli olan “Zeljezara Nikşiç” demir fabrikası da burada.
Ayrıca, kent yakınlarındaki Perucica hidroelektrik santralı da ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor.Şehrin hemen civarında çok sevimli göller de var. Krstac gölübalık avlamak için, Liverovica gölü ve çevresi de doğayla bütünleşmek için son derece ideal.
