BOSNA’DA YAŞANAN TEMİZ AŞKLAR…           

 

           Ahmed Cevdet Paşa’nın notları, Bosna’da 19. asrın ortasında gençlerin sevdiklerine aşklarını nasıl açtıklarını detaylandırıyor. Burada maddi imkansızlıklardan dolayı sevdiği kızla evlenemeyen bir gence maddi destek sağlayarak evlenmesini sağladığını da anlatan Paşa, Bosna’da genç erkek ve kızların özgür ve açık bir şekilde konuştuklarına ve arkadaşlık ettiklerine dikkat çekiyor.

           Bosna’da iklimin soğuk olması nedeniyle çocukların daha yavaş büyüdüğü ve ergenliğe daha geç yaşlarda ulaştıklarını yazan Ahmed Cevdet Paşa, gençlerin 17 ila 18 yaşından itibaren sevdikleri gençle arkadaşlık etmeye başladıklarını ve bunun uzun zaman, hatta bazen yıllar sürebildiğini kaydediyor. Kayıtlarda Müslüman genç kızların yaşları ne olursa olsun evlenene dek yüzlerini örtmedikleri, kızların ancak evlendikten sonra ferace giymeye başladıkları ve evlendikten sonra yüzlerini yabancılara göstermedikleri ifade ediliyor.

            Boşnak genç kızların yüzleri açık gezmelerinden ötürü toplumda kınanmadıklarını ve Boşnak kız ve erkeklerin şerefli ve haysiyetli insanlar olduklarını yazan Ahmed Cevdet Paşa, Boşnakların temiz ahlaklı bir halk olduğunu vurgulayarak Bosna’da kaldığı süre boyunca asla bir kızın şerefine leke sürüldüğünü duyup işitmediğini kaydediyor. Bosna’daki görevi boyunca sadece üç suç vakası meydana geldiğini de kaydeden Paşa, tetkikler neticesinde bu suçları işleyenlerin de Sırbistan ve Karadağ tarafından buraya geçenler tarafından işlendiğinin görüldüğünü ifade ediyor.

         Aşık gençlerin sevdikleri kızın evinin önüne giderek burada pencere önünde onunla konuştuğunu ve genç kızın da sevdiğiyle konuşmak için kapı önüne çıkabildiğini yazan Ahmed Cevdet Paşa, genç kızın sevdiğine bir bardak su veya kahve de ikram edebildiğini, genç adamın ise evin avlusuna girerek namazını burada eda edebildiğini belirtiyor. Bunun için genç kızın sevdiğinin abdest alabilmesi için bir ibrik su ve seccade taşıdığı kaydedilen notlarda, bu olaylar esnasında genç kızın elinin adamın eline kazara da olsa değmesi halinde evlenmek zorunda kaldıklarını ve evlilik sürecinin derhal başlatıldığını kaydediyor. Bu aşıklık döneminin aslında genç kız ve genç erkeğin birbirini tanıma dönemi olduğu vurgulanan notlarda sevenlerin daha sonra kadı önünde evlendikleri ve yeni hayatlarına önceden belirledikleri başka bir yerde devam ettikleri yazılıyor.

Kaynak: BalkanNews