Gerçek Tarihi siyasetçiler değil, tarafsız, objektif, bilim insanı tarihçiler yazar !

Ortaçağ’da Raşka Jupanları daha sonra Sırp despotları Bosna’ya sık, sık işgal amaçlı saldırılarda bulunmuştur. Çar Duşan döneminde (1330’lu yıllar) bile Bosna’ya girmiş olmalarına rağmen uzun süre tutunamayıp Boşnyaninler tarafından Bosna’dan çıkarılmışlardır. Sadece 1413 yılında Macar Krallığı orduları Bosna’ya girmiş, Bosna’nın düzlüklerini işgal etmiş, yine de dağlara çekilen Boşnyaninleri yenememişlerdi. Bu arada Macarlar, Bosna Krallığına karşı kendileri ile ittifak kurmuş olan Sırp Despotu Lazareviç’e ganimet olarak Bosna’nın maden kasabası Srebrenica’nın yönetimini vermişlerdi. Kısa bir süre sonra Macarlar Bosna’dan geri çekilmek zorunda kalınca, Bosna Krallığı Srebrenica’yı geri aldığı gibi Sırp Despotluğu’nu kendine bağlamıştı. 1459 yılında da Sırp Despotluğu Osmanlılar tarafından ortadan kaldırılmıştır.

    Ünlü Sırp büyüklerinden Vuk Karaciç’in kitaplarında ve 1826’da yayınlanan ilk Sırp Tarihi kitabında ve İliya Garaşanin’in 1844 yılında yazdığı Sırpların Kırmızı Kitabı olan “Neçartaniye” de bir kaç yerde “Bosna’da sadece Boşnaklar yaşıyor” diye yazılı. Yine aynı kitapta Boşnakların Sırplaştırılarak Bosna Hersek ve Sancak’ın Sırp toprakları yapılmasının da “Büyük Sırbistan” için gerekli olduğu yazılıdır.

     1862’de Teofil (Bogoljub) Petranović liderliğinde Belgrat’tan gönderilen ve büyük paralarla desteklenen din adamı, öğretmen kimliğindeki özel ajanlar Bosna’da 1500’lü yıllardan sonra yerleşik Ortodoks Ulahları/Vlahlar/Kara Vlahları Ortodoks kiliseleri ve satın aldıkları tüccarlar ile okullardaki öğretmenler üzerinden Sırplaştırmaya başladılar.

     1867’de ajan Petranović, Bosna’nın çok sayıdaki şehirde paralı çeteler oluşturarak Bosna’da Sırplaştırma projesini terörle ve çıkarılan isyanlarla destekledi.

1807 yılında “Boşnakça” nın dil olarak yasaklanması sağlandı. Eğer Boşnakça yok edilirse Boşnakça’daki Boşnak da yok olur, böylece kimliksiz kalan Boşnaklar kendilerini ya Sırp ya da Hırvat olarak tanımlamak zorunda kalacaklardı.

     1900’lü yılların ilk çeyreğinde Avrupa ve Amerika’ya göç eden Ortodoks Boşnaklar, Bosnalı Vlahlar, Dalmatlar göç ettikleri ülkelerde kendilerini hiçbir zaman Sırp veya Hırvat olarak tanımlamadılar. Hatta kendi kimlikleri ile ilgili gümrük memurlarının milliyeti bölümünde yazdıkları yanlış terimlerin üzerini karalamışlar ve kendi el yazıları ile “Boşnak, Bosnalı” olarak yazmışlardır.

   Teofil (Bogoljub) Petranović, Bosna’daki Sırp propaganda faaliyetlerinin kurucusuydu. Sırp Hükümetinin bir paralı askeri olarak, 1860’larda Petranović, Sırp ulusal kimliğini Boşnak Ortodokslar arasında ve aynı zamanda Sırp ulusal çerçevesinde boğulmaya uygun olan bazı Boşnak Ulahlar/Vlahlar arasında yaymak için çalışan benzer düşünen insanlardan oluşan bir ağı etrafında topladı.

 

    Petranović ile aynı zamanda Saraybosna’da yaşayan Fr. Grga Martić, Anılarında Teofil Petranović’in Bosna’daki Sırp propagandasının ana organizatörü olduğunu belirtmektedir.

 

   Karadağlı ünlü tarihçi Novak Kilibarda’nın derlediği Petranović’in “Bosna-Hersek’ten Sırp Halk Şarkıları” kitabunın önsözünde, Novak Kilibarda, Petranović’in “Sırbistan Hükümeti’nin gösterdiği güveni hakkettiğini, bu nedenle 1862’den 1869’a kadar Saraybosna’da kaldığı süre boyunca sürekli Sırp propagandasını yaydığını” yazıyor. Kilibarda, Petranović’in “Bosna’daki Sırp hükümetinin komiseri olarak diğer komisyon üyelerinden çok daha fazla mali destek (para) aldığını” belirtiyor.