BOSNA VE BOŞNAKLARIN İNANÇ TARİHİ

Hıristiyanlık Bosna’ya 4. yüzyılın ortalarında Ostrogotlarla birlikte geldi. –

Bosna Kilisesi’nin kuruluşu

Paganizm 8. yüzyıla kadar varlığını sürdürdü. Sadece Bosna’da değil, Avrupa’nın her yerinde. Bosna’da ise pagan İlirya ve Gotik gelenekleri bugün hâlâ uygulanıyor!

Katoliklik, 1352 yılında Fransiskenlerin misyoner/engizisyoncu olarak Bosna’ya gelmesiyle başlar. Neredeyse 40 yıl önce önce Dominikliler gönderildi, ancak başarısızlıkları nedeniyle Djakovo’ya, ardından Slavonya/Macaristan’a taşındılar.

İslamiyet 1463 yılında Osmanlılarla geldi. Elbette daha önce bizim bölgelerimizde az sayıda Müslüman yaşıyordu ama bu sayı önemli değil.

Ortodoksluk Bosna’ya 1480’de geldi. Ulahların Bosna’da serbestçe dolaşmasına ve yerleşmesine izin veren ferman o yıl 1480’de yazıldı. İlk Ortodoks manastırı 1536’da inşa edilmeye başlandı.

1492 yılına kadar süren İspanyol Engizisyonu’ndan sığınan Yahudiler, kurtuluşlarını Osmanlı’da arıyorlar. Daha sonra Türkiye üzerinden Bosna’ya varıyorlar. 1580 yılında Saraybosna’da ilk sinagog inşa edildi. O sinagog hiçbir zaman Boşnaklar tarafından yıkılmadı ama 1697 yılında tüm şehri yakan Avusturyalılar tarafından yakıldı. O sinagog bugün hala ayaktadır ve müze olarak hizmet vermektedir.

Bütün bunlardan çıkan sonuç, Boşnaklardan daha hoşgörülü bir halkın bulunmadığı ve burada din özgürlüğünün her zaman hüküm sürdüğüdür.

Ve Balkanlar’da hiçbir zaman Osmanlı yönetimi döneminde olduğundan daha fazla sayıda kilise inşa edilmemişti. Ve neden? Çünkü padişah kilisenin olduğu yer, haçın durduğu yer senindir dedi. O arazi için vergi ödemeyeceksin. Yani Yunanistan’dan Hırvatistan’a kadar vergi ödememek için gittikleri her yerde kiliseler inşa ettiler.

Selim Ekiç

Tercüme: Nusret Sancaklı