Bere veya Fransız şapkası öncelikle Fransızlar, devrimciler ve bugün dünya ordularının seçkin komandoları ile ilişkilendirilmesine rağmen, Bosna’da eski Boşnak geleneğinin bir parçası olarak bilinmektedir.

Boşnaklar, iki dünya savaşı arasındaki dönemde (1918 – 1939) Fransız şapkasını, şapka olarak benimsemiş ve zamanın ileri modasının bir yansıması olarak şehir kıyafetlerinde kullanılmaya başlamışlardır. Ancak Fransız şapkasını sadece Bosnalı Müslümanlar değil, Hristiyan nüfus da kullanmıştır.

Fransız beresi, Bosna Hersek’e Fransız ordusu aracılığıyla ulaşmış ve Boşnak kıyafetlerinin ayrılmaz parçalarından biri haline gelmiştir. Genellikle lacivert renkte olan Fransız bereleri, 20. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı geleneği olan fesin yerini almıştır.

Fese sadık kalan Boşnak erkeklerinin sayısı yüksek olduğundan, bir dönem hem fes hem de bere kullanılıyordu. Nadir de olsa o dönemde şapka takan Boşnaklar da vardı.

Boşnaklar kırmızı, Hırvatlar ve Sırplar ise daha koyu renkli fesler takarlardı. Fes, bölgemize Osmanlılar aracılığıyla gelmiş, Fas’la olan bağlantıları sayesinde yaygın kullanıma kavuşmuş ve adını Fas şehrinden almıştır.

Bölgemizde komünizmin ilk yıllarında uygulanan ferace yasağının aksine fes hiçbir zaman resmi olarak yasaklanmamıştır. Bazı Partizanların da fes takması bu bilgiyi doğrular niteliktedir. 1878’de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun gelişiyle birlikte Bosna Hersek’e Batı modası da gelmiş, fesler yavaş yavaş kullanımdan kalkarak yerini modern Avrupa şapkalarına bırakmıştır.

Müslümanların, bir başlığa ihtiyaç duymaları aslında camiye girerken başın örtülmesi gerektiği sünnetiyle bağlantılıdır. Namaz sırasında alın yere değdiğinde, şapka bir engel teşkil edebilirdi, ancak berenin kullanılırken böyle sorunlar söz konusu olmuyordu.

Balkan News