Zeynep Işıl Hamziç   Boşnak Medya

Nadja Berberovic Dizdarevic, Bosna Hersek’in bağımsızlığı yolunda Boşnak halkına önderlik eden Alija İzetbegoviç’in doğum gününde dedesini anlattı. Bir yandan doktora eğitimine devam ederken bir yandan da Saraybosna’daki Alija İzetbegoviç Müzesi’nde çalışan Dizdarevic, dedesini “nevi şahsına münhasır biri” olarak nitelendirirken, Alija İzetbegoviç’in eylem, söylem ve fikirlerinin her zaman bir ahenk içinde olduğunu ifade etti.

Merhum Boşnak liderin ağırbaşlı, cesur ve zeki biri olduğu değerlendirmesinde bulunan Dizdarevic, “Her şeyden önce iyi bir düşünür ve ilham veren bir yazardı. Bu nedenle eserlerini her zaman bıkmadan okurum.” dedi.

Dedesinin “halkın her daim yüreğinde taşıdığı adam” olarak anılmak istediğini aktaran Dizdarevic, “Her cuma günü rahmetli dedemin evine öğle yemeğine gittiğimizi hatırlıyorum. O, her zaman keyifli, neşeli ve güler yüzlüydü. Güçlü bir karizması ve delici bakışları vardı ama o, biz torunları için her şeyden önce dedeydi. Bizimle şakalaşmayı da çok severdi.” diye konuştu. Dizdarevic, dedesi Aliya ile felsefe, edebiyat, sanat, kültür ve din üzerine daha fazla sohbet edebilme imkanı bulamadığı için üzgün olduğunu belirterek, “Dedem öldüğünde 18 yaşındaydım. Derin üzüntü ve kaybın yanı sıra gururlu hissediyordum. Cenazesine binlerce kişi gelmişti.” dedi.

Aliya’nın mirasına Bosna Hersek’te yeterince değer verilmediği görüşünü dile getiren Dizdarevic, Bosna Hersek halkının İzetbegoviç’in aydın kişiliğini ve savaş yıllarında gösterdiği siyasi kimliğini yeterince tanımadığını söyledi.

Dizdarevic, Aliya’nın karakteri ve eserlerine yurtdışında daha çok değer verildiğine işaret ederek, “Dedemin tüm eserlerini okuyan ve kelimesi kelimesine alıntılar yapan birçok yabancı ile tanıştım. Gelecek nesillerin kültürlerini, geleneklerini ve kimliklerini korumaları adına ülke tarihini daha çok okumaları, daha çok tanımaları gerek.” dedi.

Alija’nın “Kendime Mesaj” şiiri şöyle:

“Dik dur! / Yıldızların altında başın eğik nasıl durursun? / Hangi yoldan gidersen git, / Sonunda ölüm bekliyor, / Ve her şey çöküşle sonuçlanıyor. / Sen de öleceksin! / Bu dünya da ölecek! / Bu yüzden dik dur.”

Hastanede şiir yazdı

Alija’nın “Ulusunuzu, Boşnak kimliğinizi, dininizi ve geleneğinizi koruyun. Kimliğinizi kaybetmenin bedeli kölelik ve aşağılanmadır.” sözünü anımsatan Dizdarevic, dedesinin eserlerini 4-5 kez okuduğunu ve hayatındaki soruların cevaplarını dedesinin eserlerinde bulduğunu ifade etti. Aliya’nın bir anlamda hayatının pusulası haline geldiğini vurgulayan Dizdarevic, Alija’nın 2001 yılında hastanede yazdığı ve vefat ettiği 19 Ekim 2003 tarihinde oğlu Bakir İzetbegoviç’in hastane odasındaki çekmecede bulduğu “Kendime Mesaj” şiirinden, hayatının her döneminde etkilendiğini belirtti.

Aliya İzetbegoviç kimdir?

Bosna Hersek’in kuzeybatısındaki Bosanski Samac’ta, 8 Ağustos 1925’te doğan Aliya, İkinci Dünya Savaşı boyunca faşist, daha sonra da komünist ideoloji ve uygulamalarına karşı çıkarak Mladi Müslümani (Genç Müslümanlar) isimli, kolej ve üniversite öğrencilerinden oluşan, Bosnalı Müslümanları İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan soykırımdan kurtarma amacını taşıyan teşkilatın içerisinde bulundu. Halkı için verdiği mücadele sırasında tutuklanan ve hapis hayatını zor koşullarda sürdüren İzetbegoviç, 1988 yılının sonunda Yugoslavya hükümetinin “sözlü muhalefet sebebiyle cezalandırılanlara tanınan aftan” yararlanarak serbest kaldı. Aliya, Bosnalı Müslümanların silahsız bir şekilde savaşla yüzleştikleri İkinci Dünya Savaşı’nda tecrübe edilen durumun tekrarını önlemek için 27 Mart 1990’da bugün de politik yaşamını sürdüren Demokratik Eylem Partisini (SDA) kurdu. Bosna’da 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaşta da halkına önderlik etti. Bosna Hersek halkı, Aliya önderliğinde 21 Kasım 1995 tarihinde imzalanan Dayton Barış Antlaşması ile bağımsız devleti devam ettirmeyi başardı. Aliya İzetbegoviç, 19 Ekim 2003’te Saraybosna’da vefat etti.