1702 Tarihinde Karadağ’daki Müslüman Katliami
” 1702 yılında Karadağ piskoposu Danilo, Noel sabahı, gizlice Karadağ ve dağlık bölgede bulunan tüm Müslümanların başlarını vurdurdu. Bu olay hakkında Danilo’nun kendisi şunları yazmıştır:
“Ben Piskopos Danilo, 1702 yılında Müslümanları içimizden nasıl temizlediğimizi yazıyorum. Öncelikle Podgorica’da fidye vererek benim serbest kalmamı sağladılar. Sonra Karadağ’ın birkaç ileri geleniyle Stanyeviç Depolarında toplandık ve burada bana, Müslümanları içimizden temizleyeceklerine, bu uğurda başlarını beyaz kütüklerin üzerine koymaya hazır olduklarına dair söz verdiler. Bu mutabakata Noel öncesi, Nikoli yortusu gününde varmıştık. Fakat Karadağlılar sözlerinde durmayıp Müslümanlara dokunmadılar. Ben bunu fark edince, Curcev yortusu gününde, tekrar Lovçen’deki papaz manastırında toplandık ve burada Meryem Ana için tutulan oruç zamanında, onları vuracağımıza dair sözleştik fakat oruç zamanı gelip geçti ve Müslümanlar sağ kaldılar. Bu yetmiyormuş gibi, Paşa’nın, Podgorica’dan kovulma tehdidinden korkanlar da Müslüman olmaya başlayınca, daha da fazla çoğaldılar.
Baktım ki Karadağlılar, Müslümanlara yanaşmaktan çekiniyorlar ben planımı Aziz Pederler günü olan Pazara kadar erteledim. Aynı Pazar günü, İşkodra Müslümanlarının birkaç adam toplayıp Müslümanları öldürtmek adına Karadağlıları kışkırttığım için beni yakalatmak istediklerini, halkın aralarındaki konuşmalarından işittim. Bunları işitir işitmez, Vuk Boriloviç ile Martinoviç’lerden dört kardeşi yanıma çağırdım. Onlara durumu izah edip şayet Müslümanları öldürmezlerse, Karadağ’ı terk edeceğimi söyledim. Onlar da bu işe karışmaktan korktuklarını söylediler. Bunun üzerine ben, kendi kılıcımı alıp Boriloviç’e verdim. O dört kardeşten birine kürk, ikincisine iki küçük fakat gümüşten tüfek, üçüncüsüne gümüş işlemeli koşum takımı (Papaz Yanko’nun), dördüncüsüne de on duka altını verdim; bütün bunlara rağmen onlar bana, işi benim adamlarım başlatmadan, ne pahasına olursa olsun yapamayacaklarını söylediler. Belki de birbirlerini ele vermekten çekiniyorlardı. Bunun üzerine ben, Vuçko Nyegoş, Stanişa Velestovac ile Marko Dupiljanin’i yanıma çağırıp onlara bu dört kişiyle gitmelerini ve Müslümanları öldürmeye ilk onların başlamalarını söyledim ve Noel’de harekete geçtiler. Benim yanıma gelip haç çıkarmak istemeyen bütün Cetinye ile Çekliç Müslümanlarını, sabaha karşı katlettiler. Bu olayda benim delikanlılardan Stanişa Velestovac, göğsünden tüfekle ve kollarından bıçakla yaralandı fakat koruyucu tanrıya şükürler olsun ki ona hiçbir şey olmadı. Bizleri köpek dininden koruyan Tanrımıza şükürler olsun, âmin. ” (Sırp İlim Birliğinin bildirisinde XVII. da basılmıştır.)
Bütün bunlara ilaveten Ch. Şegviç şunları belirtmiştir: “Piskopos Vladika’nın tüyler ürperten bu mektubu bize çok şey anlatıyor. Karadağlılar rüşvet alarak Müslüman oldukları gibi, yine rüşvet alarak Müslümanları öldürüyorlar ayrıca da kimseye itimatları kalmamış olduğundan, birbirlerini ele vermekten korkuyorlardı .” Bartulo’nun gecesinde: “akşam yemeği yiyen Sicilyalılar ” gibi oluşan koşullar nedeniyle, Müslümanlar hakkında yapılan bu ünlü takibat, paradan çok daha değerli olup, Karadağ Devletinin kurulmasında temel teşkil etmiştir. Noel’de tuzağa düşürülüp kuşatılmış olan Müslümanlar, ya haç çıkaracaklar ya da canlarından olacaklardı. Haç çıkarıp hayata kalanların soyundan olanları Matanoviç,
Ramadanoviç, Mustapiç gibi çeşitli soyadları altında bulabiliyoruz. “
